Πριν από περίπου δύο μήνες ο κεντρικός τραπεζίτης τη Κίνας Ζου Χσιαοτσουάν έκανε μια δήλωση που χτύπησε καμπανάκι στις αγορές. Ο Ζου είπε ότι θα πρέπει να μπει φραγμός στην πιστωτική επέκταση και στην υψηλή ρευστότητα των αγορών με αποτέλεσμα το επιτόκιο στη διατραπεζική αγορά να φτάσει σε λίγες ώρες σχεδόν στο 14%.
Η κίνηση του Κινέζου κεντρικού τραπεζίτη αντανακλά την αγωνία της κυβέρνησης της χώρας να «μαζέψει» το χρέος που έχει ανέβει σε δυσθεώρητα ύψη. Η πιστωτική επέκταση στην Κίνα τα τελευταία χρόνια έτρεχε με ρυθμούς υψηλότερους από αυτούς του ΑΕΠ και αυτός ήταν ο λόγος που πριν μερικούς μήνες η Fitch υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Κίνας για πρώτη φορά από το 1999.
Το συνολικό χρέος της Κίνας εκτινάχθηκε από το 180% του ΑΕΠ το 1998 σε πάνω από 200% σήμερα ποσοστό που αντιστοιχεί σε περίπου 16,3 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Όπως σημειώνουν οι Financial Times, ένας από τους κύριους λόγους για την αύξηση του χρέους πρέπει να αναζητηθεί στη φιλοδοξία κυβερνητικών αξιωματούχων της περιφέρειας για ταχεία ανάπτυξη με κρατικό χρήμα. Για να ενισχύσουν την ανάπτυξη οι Κινέζοι τεχνοκράτες κατέφευγαν για χρόνια στη γνωστή πρακτική: Η κυβέρνηση αγόραζε φθηνά τεράστιες εκτάσεις γης από τους αγρότες, τις πωλούσε σε κατασκευαστές και αυτοί με της σειρά τους έχτιζαν αυτό που σήμερα πολλοί αποκαλούν «κινεζική φούσκα των ακινήτων»
Το κράτος ήταν η μηχανή που έδινε κίνηση στον τροχό της ανάπτυξης, καθώς τα έργα αυτά χρηματοδοτούνταν με επίσης κρατικό χρήμα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα όπως σημειώνουν οι Financial Times η πόλη Γκουιγιάνγκ στην επαρχία Γκουιζού η οποία για χρόνια είχε ανάπτυξη 15% και στην οποία χτίστηκαν κτιριακά συγκροτήματα που μπορούν να στεγάσουν από 40.000 έως 350.000 ανθρώπους.
Στα περισσότερα όμως από αυτά τα συγκροτήματα της Γκουιγιάνγκ τα μισά σπίτια όπως παραμένουν απούλητα γεγονός που εκτός του ότι προκαλεί ασφυξία στους κατασκευαστές δείχνει και την έκταση της πιστωτικής επέκτασης στην αγορά ακινήτων.
Επίσημα το χρέος της Γκουιγιάνγκ είναι μόλις 17% ως προς το ΑΕΠ της επαρχίας. Κι αυτό γιατί οι τοπικές κυβερνήσεις δεν μπορούν να δανείζονται. Ένα παραθυράκι στο νόμο όμως επιτρέπει στις πόλεις και στους δήμους να δημιουργούν επενδυτικούς βραχίονες μέσω των οποίων δανείζονται και κάνουν αγοραπωλησίες. Στην επαρχία Γουιγιάνκγ υπάρχουν τρεις τέτοιες εταιρίες των οποίων το χρέος αν προστεθεί στο συνολικό χρέος της επαρχίας φτάνε στο 58% του ΑΕΠ.
Αυτή είναι μία πάγια τακτική για τις κινεζικές περιφέρειες. Σε αυτό το σημείο ερχόμαστε σε ένα άλλο πρόβλημα της κινεζική οικονομίας.
Στο σκιώδες τραπεζικό σύστημα που τροφοδοτεί τη φούσκα του χρέους. Σε αυτό το σύστημα τα επιτόκια, κάποιες φορές, ξεπερνούν το 25% και τα δάνεια αυτά χρηματοδοτούν αφειδώς επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Η τεράστια πιστωτική επέκταση μετατράπηκε σε ουρανοξύστες, έργα υποδομής και τεράστια οικιστικά συγκροτήματα με εκατομμύρια σπίτια
Αναλυτές προειδοποιούν ότι αν σκάσει η «φούσκα», οι συνέπειες θα είναι απρόβλεπτες, όχι μόνο για την Κίνα, αλλά για την παγκόσμια οικονομία.
Για να δώσουμε μια τάξη μεγέθους της φούσκας να πούμε μόνο ότι με τις σημερινές συνθήκες η έκταση γης που έχει αγοράσει η Γκουιγιάνγκ μέσω των επενδυτικών εταιριών, δεν θα έχει πουληθεί πριν περάσουν 28 χρόνια.
Παράλληλα με το δημόσιο χρέος αυξάνει και το ιδιωτικό. Το χρέος του ιδιωτικού τομέα αυξήθηκε από 70% του ΑΕΠ το 2007 σε 124% του ΑΕΠ πέρυσι σύμφωνα με την JPMorgan ενώ η σχέση χρέους προς ίδια κεφάλαια των κινεζικών επιχειρήσεων έφτασε στο 110% του ΑΕΠ που είναι το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των αναπτυσσόμενων χωρών.
Η κυβέρνηση προσπαθεί να περιορίσει τα δάνεια στον ιδιωτικό τομέα αλλά εδώ έρχεται και πάλι το σκιώδες τραπεζικό σύστημα να καλύψει το κενό. Όσο για τα νοικοκυριά από το 30% που ήταν το 2007 το ποσοστό χρέους ως προς το εισόδημα, στο τέλος του 2011 είχε φτάσει στο 50%.
Τα κείμενά μου σε αυτή την σελίδα δημοσιεύθηκαν (ή προορίζονταν για δημοσίευση) σε
εφημερίδες, περιοδικά και διάφορες ιστοσελίδες. Δεν αντανακλούν πάντα
τις προσωπικές μου απόψεις αλλά θεωρώ ότι έχουν ενδιαφέρον.
Δημοσιεύθηκε στον Τύπο της Κυριακής 1-9-2013
Published in
Οικονομία
Download attachments:
- Το χρέος πνίγει την Κίνα (325 Downloads)