Οι Ευρωπαίοι ηγέτες επιχείρησαν αυτή την εβδομάδα να σύρουν την Κίνα σε ένα διάλογο για την ισοτιμία του νομίσματός της. Η σύνοδος Ευρώπης Ασίας που ολοκληρώθηκε την Τετάρτη στις Βρυξέλλες άγγιξε μια σειρά από οικονομικά ζητήματα και κυρίως αυτό των συναλλαγματικών ισοτιμιών προσπαθώντας να ασκήσει εκ νέου πίεση στο Πεκίνο.
Ο Κινέζος πρόεδρος αρνήθηκε για μία ακόμη φορά να μπει στη διαδικασία του διαλόγου για το ζήτημα, παραμένοντας σταθερός στις απόψεις του και κάνοντας αόριστα λόγο για την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ κρατών για τη σταθερότητα του νομισματικού συστήματος.
Η Κίνα ως ισχυρότερη εξαγωγική δύναμη και με ανάπτυξη πολύ κοντά σε διψήφια νούμερα, βρίσκεται στο επίκεντρο της διαμάχης για τις συναλλαγματικές ισοτιμίες. Το Πεκίνο δέχεται διαρκώς επιθέσεις από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη ότι διατηρεί χαμηλά την ισοτιμία του γουάν, «επιδοτώντας» με αυτό τον τρόπο τις εξαγωγές του προς τις δυτικές και όχι μόνο χώρες, καθιστώντας τα κινεζικά προϊόντα ανταγωνιστικότερα.
Η κινητικότητα που παρατηρείται στο ζήτημα των συναλλαγματικών ισοτιμιών το τελευταίο διάστημα είναι πρωτοφανής και ανάγκασε μέχρι και τον επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Ντομινίκ Στρος Κάν, να μιλήσει την περασμένη εβδομάδα για τον κίνδυνο συναλλαγματικού πολέμου. Αυτή την εβδομάδα η Ευρώπη είπε ξεκάθαρα στην Κίνα ότι η απελευθέρωση της ισοτιμίας του νομίσματός της αποτελεί μια από τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις που περιμένει από το Πεκίνο, ενώ σύμφωνα με δημοσιεύματα στο διεθνή τύπο η Γαλλία βρίσκεται εδώ και καιρό σε διαρκή επαφή με την κινεζική πλευρά προκειμένου να τη σύρει σε ένα διάλογο στο επόμενο G20 το Νοέμβριο.
Η συναλλαγματική ισοτιμία του κινεζικού νομίσματος αποτελεί αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο αγκάθι στις σχέσεις της Ευρώπης και των ΗΠΑ με την Κίνα.
Η τεχνητά χαμηλή ισοτιμία του γουάν λειτουργεί ουσιαστικά σαν επιδότηση για τις κινεζικές εξαγωγές αυξάνοντας τα εμπορικά ελλείμματα Ευρώπης και ΗΠΑ με αποτέλεσμα να απειλείται η ανάπτυξη και να δημιουργείται ο κίνδυνος νέων στρατιών ανέργων.
Το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ με την Κίνα το 2009 υπερέβη τα 226 δισεκατομμύρια δολάρια ενώ το εμπορικό έλλειμμα της Ευρώπης τα 170 δισεκατομμύρια ευρώ.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις Αμερικανών αναλυτών η Κίνα κρατά το νόμισμά της μέχρι και 40% χαμηλότερα απ ότι θα έπρεπε να είναι. Με τον τρόπο αυτό έχει καταφέρει να πλημμυρίσει τις αγορές τις Ευρώπης και της Αμερικής με φθηνά προϊόντα με συνέπεια τον μαρασμό των εκεί και εδώ βιομηχανιών.
Οι ΗΠΑ δαπανούν σχεδόν 3,90 δολάρια για κινεζικά προϊόντα για κάθε ένα δολάριο που δαπανά η Κίνα για αμερικανικά προϊόντα. Το τελικό αποτέλεσμα είναι να αυξάνει η ανεργία. Η ανεργία όμως είναι αυτό που φοβάται περισσότερο και η Κίνα.
Μία ανατίμηση του νομίσματός της κατά 20% θα είχε σαν συνέπεια κάθετη πτώση των εξαγωγών της, κλείσιμο εργοστασίων, και επιστροφή των κινέζων εργατών στην επαρχία με κίνδυνο το ξέσπασμα κοινωνικών εντάσεων.
Η κυβέρνηση Ομπάμα δείχνει αποφασισμένη να σκληρύνει τη στάση της έναντι της Κίνας. Την περασμένη εβδομάδα η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε νομοσχέδιο για την επιβολή δασμών σε μια σειρά κινεζικών προϊόντων σε μια κίνηση «αντιποίνων» προς την κινεζική αδιαλλαξία. Το νομοσχέδιο δεν έχει γίνει ακόμη νόμος καθώς θα πρέπει να περάσει και από τη Γερουσία δείχνει ωστόσο τις προθέσεις της κυβέρνησης Ομπάμα. Οι ΗΠΑ πάντως δεν έχουν αρκετά περιθώρια ελιγμών με την κινεζική πλευρά καθώς το Πεκίνο κρατά στα συρτάρια του σχεδόν ένα τρισεκατομμύριο δολάρια αμερικανικού χρέους.
Τη ίδια στιγμή όμως που κλιμακώνεται ο συναλλαγματικός πόλεμος με το Πεκίνο κάποιες άλλες χώρες αρχίζουν σταδιακά να αποκλίνουν από τις αρχές τις ελεύθερης αγοράς και να «μεθόδους Κίνας» για να προστατευόσουν τα νομίσματά τους.
Η Ιαπωνία έκανε την αρχή πριν μερικές εβδομάδες περεμβαίνοντας στην αγορά συναλλάγματος με 12 δισεκατομμύρια δολάρια για να υποτιμήσει το γιεν, προκαλώντας έντονη δυσαρέσκεια σε Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον, κάνοντας αμερικανούς αξιωματούχους να μιλήσουν για «ληστρικές συναλλαγματικές ισοτιμίες».
Εκτός από την Ιαπωνία όμως και η Νότια Κορέα παρενέβη για να ανακόψει την πορεία ανατίμησης του νομίσματός της που το τελευταίο διάστημα είχε ανατιμηθεί κατά 30% έναντι του γουάν.
Στο ίδιο πνεύμα και η κυβέρνηση της Βραζιλίας που παρενέβη για να ανακόψει την ισχυροποίηση του ρεάλ κάνοντας τον υπουργό οικονομικών της χώρας Γκουίντο Μαντέγκα να δηλώσει ότι «βρισκόμαστε στο μέσον ενός συναλλαγματικού πολέμου»
Δημοσιεύθηκε στον Ελεύθερο Τύπο 10-10-2010