Ο νέος νόμος για το Οικογενειακό Δίκαιο βρίσκεται στο τελικό στάδιο της επεξεργασίας του αν και έχει καθυστερήσει σύμφωνα με τα αρχικά σχέδια. Η συνεπιμέλεια, ο ίσος χρόνος με τους δύο γονείς και η εναλλασσόμενη κατοικία είναι μερικές από τις βασικές αλλαγές που συζητούνται αλλά και πάγια αιτήματα φορέων που παλεύουν για τη συνεπιμέλεια και τη γονεϊκή ισότητα.Ο κ. Σταύρος Σίπκας, πρόεδρος του ΔΣ της ΑΜΚΕ «Ενεργοί μπαμπάδες για τα δικαιώματα του παιδιού» μίλησε στο CNN Greece για τις προσπάθειας που κάνει ο φορέας για τη θεσμοθέτηση της κοινής γονικής μέριμνας και απαντά στις αιτιάσεις αυτών που εκφράζουν τις επιφυλάξεις τους.
Υποστηρίζει ότι η ανάγκη για αναθεώρηση του οικογενειακού δικαίου προκύπτει από την εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας τα τελευταία σαράντα χρόνια και υποστηρίζει ότι η διεθνής πρακτική αλλά και τα συμπεράσματα ερευνών για τα αποτελέσματα της κοινής επιμέλειας στην ψυχοσύνθεση των παιδιών, δίνουν τα εργαλεία στον νομοθέτη να προχωρήσει στην θεσμοθέτηση της κοινής επιμέλειας και στη χώρα μας.
- Συμμετέχετε ενεργά στο κίνημα «Ενεργοί Μπαμπάδες» για την κοινή επιμέλεια των παιδιών. Πώς προέκυψε το κίνημα και τι ζητά;
Το κίνημα που διεκδικεί την ανατροφή των παιδιών και από τους δύο γονείς, μητέρα και πατέρα, ανεξάρτητα από τη νομική σχέση των τελευταίων (πχ έγγαμος βίος, διάσταση, διαζύγιο, παιδιά εκτός γάμου/συμφώνου συμβίωσης) έχει τη βάση του στο μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες καθώς και στα νεώτερα επιστημονικά δεδομένα αναφορικά με τον κατάλληλο τρόπο ανατροφής των παιδιών μετά από ένα χωρισμό.
Σήμερα η φροντίδα των παιδιών είναι πολύ λιγότερο συχνά αποκλειστικό μέλημα της μητέρας, με τους σύγχρονους πατεράδες να ασχολούνται ενεργά με την ανατροφή των παιδιών.
Η γυναίκα έχει, επίσης, διεδικήσει τη θέση της στην αγορά εργασίας και, συνεπώς, το φαινόμενο του επαγγέλματος «οικιακά» για τις γυναίκες έχει περιοριστεί δραστικά σε σχέση με το παρελθόν. Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ την ίδια περίοδο έχει παρατηρηθεί μια ραγδαία αύξηση των διαζυγίων. Μόνο το 2017 είχαμε 19.190 διαζύγια που αφορούσαν 16.103 ανήλικα παιδιά. Με άλλα λόγια κατά μέσο όρο χωρίζουν οι γονείς 44 παιδιών ημερησίως στη χώρα.
Εάν ληφθούν υπόψη και οι γεννήσεις εκτός γάμου/συμφώνου συμβίωσης που φτάνουν το 11% επί του συνόλου των γεννήσεων, δηλαδή 9.214 παιδιά το 2020, συνολικά 25.000 και πλέον παιδιά ετησίως μεγαλώνουν με τον ένα γονέα τους, στο 98% των περιπτώσεων τη μητέρα.
Και αυτό γιατί στην Ελλάδα επικρατεί το νομολογιακό έθιμο της αποκλειστικής επιμέλειας. Σύμφωνα με αυτό, υπεύθυνος για την ανατροφή των παιδιών μετά από ένα χωρισμό είναι ο ένας γονέας, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων η μητέρα, με τον πατέρα να μετατρέπεται σε επισκέπτη στη ζωή του παιδιού και χωρίς κανένα λόγο στα θέματα που τα αφορούν όπως η εκπαίδευση και η υγεία τους.
Ωστόσο, ολοένα και περισσότερες επιστημονικές έρευνες καταδεικνύουν την ανάγκη τα παιδιά να ανατρέφονται από κοινού και ισόχρονα και από τους δύο γονείς τους προκειμένου να έχουν υγιή ψυχοσωματική ανάπτυξη μετά από ένα χωρισμό.
Οι «Ενεργοί Μπαμπάδες, για τα δικαιώματα του παιδιού», συναντηθήκαμε, λοιπόν, διαδικτυακά, εν μέσω του πρώτου lockdown μετά την εξαγγελία από τον υπουργό δικαιοσύνης της έναρξης της διαδικασίας αναμόρφωσης του οικογενειακού δικαίου προς την κατεύθυνση της συνεπιμέλειας, η οποία περιλαμβάνει την από κοινού και ισόχρονη ανατροφή των παιδιών και από τους δύο γονείς. Έκτοτε στους κόλπους μας δραστηριοποιούνται ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός ακολούθων που ξεπερνά τους 25.000.
Η ονομασία της ομάδας αντικατοπτρίζει τη στατιστική πραγματικότητα που αφορά την τακτική απόδοσης της επιμέλειας των παιδιών αδιακρίτως στη μητέρα, ωστόσο, στους κόλπους της δραστηριοποιούνται και πολλές μαμάδες, τόσο χωρισμένες, με ή χωρίς αποκλειστική επιμέλεια των παιδιών τους, όσο και παντρεμένες, γιαγιάδες, παππούδες, ακόμη και γυναίκες και άνδρες χωρίς παιδιά που πιστεύουν στην ανάγκη της νομοθετικής ρύθμισης προς την κατεύθυνση της κατά νομικό τεκμήριο συνεπιμέλειας, ώστε η απώλεια της ιδιότητας του συζύγου να μην συνεπάγεται αυτομάτως για κανένα γονέα την απώλεια της νομικής ιδιότητας του γονέα και την απομάκρυνση του από τα παιδιά του.
Μια τέτοια ρύθμιση αφορά, προφανώς, τη συντριπτική πλειοψηφία των γονέων που χωρίζουν που είναι κατάλληλοι για ανατροφή των παιδιών τους και όχι περιπτώσεις ακαταλληλότητας, όπως πχ κακοποιητικούς γονείς, περιπτώσεις παραμέλησης, κ.λπ.
- Γιατί κατά τη γνώμη σας ο παρόν νόμος δεν εξασφαλίζει τα δικαιώματα του παιδιού για επικοινωνία και με τους δύο γονείς;
Με το παρόν νομολογιακό έθιμο, η ευθύνη για την ανατροφή του παιδιού αποδίδεται αποκλειστικά στον ένα γονέα, ενώ ο έτερος γονέας, στο 98% των περιπτώσεων ο πατέρας, έχει δικαίωμα επικοινωνίας με το παιδί συνήθως κάθε δεύτερο σαββατοκύριακο.
Από μια αποδελτίωση δικαστικών αποφάσεων που πραγματοποιήθηκε με επιμέλεια της ΑΜΚΕ «Ενεργοί Μπαμπάδες, για τα δικαιώματα του παιδιού» ένα παιδί περνά κατά μέσο όρο μόνο το 13 % του χρόνου του με τον γονέα που δεν ασκεί την επιμέλεια.
Το γεγονός αυτό οδηγεί νομοτελειακά στην αποξένωση του παιδιού από τον πατέρα και από τους συγγενείς της πατρικής γραμμής, πχ γιαγιάδες, θείους, ξαδέλφια, κλπ. Έχουμε δηλαδή περίπου 25.000 παιδιά ετησίως που συχνά μεγαλώνουν σαν ορφανά, με τον ένα γονέα εν ζωή.
Επιπροσθέτως, η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχει πρόσφατα εκφραστεί υπέρ της από κοινού ανατροφής των παιδιών τα οποία δεν θα πρέπει να περνούν λιγότερο από το 35% του χρόνου τους με κάθε γονέα, δηλαδή τουλάχιστον 128 διανυκτερεύσεις το χρόνο, σε καθημερινότητα και διακοπές.
Θεωρείται ότι επαρκής χρόνος με τον κάθε γονέα είναι απαραίτητη συνθήκη για την υγιή ψυχοσωματική τους ανάπτυξη και ευεξία. Η σημερινή δικαστηριακή πρακτική, η οποία καθορίζει δυστυχώς και τις άτυπες αρχές εξωδικαστηριακής επίλυσης των ζητημάτων αυτών, απέχει παρασάγγας από τις επιστημονικές θέσεις αναφορικά με το χρόνο που πρέπει να περνά το παιδί με κάθε γονέα.
- Τι γίνεται μέχρι τώρα στις περιπτώσεις παραβίασης δικαστικών αποφάσεων για επικοινωνία παιδιού με γονέα;
Στα μάτια των δικαστηρίων, ο χρόνος που περνά το κάθε παιδί με τον μη ασκούντα την επιμέλεια γονέα δεν είναι δικαίωμα του παιδιού αλλά του γονέα και αυτό κατά παράβαση της διεθνούς σύμβασης για τα δικαιώματα του παιδιού, η οποία, παρότι αποτελεί νόμο του κράτους από το 1992 και μάλιστα με αυξημένη ισχύ, δεν εφαρμόζεται.
Το φαινόμενο της παραβίασης δικαστικών αποφάσεων επικοινωνίας έχει λάβει ενδημικές διαστάσεις. Μόνο στην Αττική το 2019 οι σταθμοί της υπηρεσίας (100) που αφορά σε ομάδα Ζ και περιπολικά Αμέσου Aράσεως κατέγραψαν 4.743 τηλεφωνικές κλήσεις για παραβίαση επικοινωνίας έναντι 4.576 το 2018. Από το 2013 οι παραβάσεις αυτές έχουν διπλασιαστεί.
Βλ. σχετικό ρεπορτάζ CNN Greece: Νέο ρεκόρ παραβιάσεων αποφάσεων επικοινωνίας διαζευγμένων γονέων - παιδιών
Στις περιπτώσεις αυτές ο μη ασκών την επιμέλεια γονέας έχει τη δυνατότητα να καταθέσει μήνυση έναντι του ασκούντος την επιμέλεια γονέα. Ωστόσο, ακόμη και σε καταδίκη του τελευταίου δεν υπάρχει καμία αποτρεπτική επίπτωση. Ακόμη συστηματικές παραβιάσεις του δικαιώματος επικοινωνίας παιδιού με γονέα, καίτοι οι αποξενωτικές αυτές συμπεριφορές αποτελούν παράβαση του δικαιώματος του παιδιού στην οικογενειακή ζωή και ανατροφή και από τους δύο γονείς ενώ συνιστούν φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας με πολύ αρνητικές συνέπειες για τα παιδιά, δεν έχουν, μέχρι στιγμής, οδηγήσει σε καμία περίπτωση σε επιπτώσεις στην άσκηση της γονικής μέριμνας-επιμέλειας.
Το γεγονός αυτό καθώς και ο χρόνος απονομής της δικαιοσύνης που μπορεί να είναι και πολυετής, δίνουν, δε, το μήνυμα της επικύρωσης ιδιοκτησιακών συμπεριφορών αναφορικά με το παιδί και της ατιμωρισίας στον αποξενωτή γονέα.
Είναι, λοιπόν, σημαντικό στο νέο νόμο, για τον κάθε γονέα, εφόσον φυσικά δεν έχει κριθεί ακατάλληλος ως τέτοιος, να προβλέπεται αφενός ικανός ποσοτικά και ποιοτικά (δηλ. δια ζώσης και με διανυκτερεύσεις) χρόνος ανατροφής αφετέρου ο χρόνος αυτό να προστατεύεται οριζόμενος ως δικαίωμα του τέκνου και υποχρέωση και των δύο γονέων να τον εξυπηρετούν. Η παραβίαση του δικαιώματος αυτού του τέκνου θα πρέπει, δε, να θεωρείται μορφή ενδοοικογενειακής βίας και να επισύρει μέχρι και την αφαίρεση της γονικής μέριμνας/επιμέλειας.
- Πως αντιμετωπίζεται μέχρι τώρα η αλλαγή του τόπου κατοικίας του γονέα που έχει την επιμέλεια και τι σημαίνει αυτό για τον άλλο γονέα;
Στην έννοια της επιμέλειας του προσώπου του τέκνου περιλαμβάνεται και ο καθορισμός του τόπου κατοικίας του. Διαχρονικά έχουν παρατηρηθεί πλείστες όσες περιπτώσεις μεταβολής του τόπου κατοικίας του παϊδιού ακόμη και στο εξωτερικό χωρίς καμία ενημέρωση του έτερου γονέα και χωρίς φυσικά να έχει ληφθεί υπόψη η γνώμη του.
Πέρα από το ότι κάτι τέτοιο συνιστά βίαιη αποκοπή του παιδιού από τον γονέα αυτόν, συνήθως τον πατέρα, και την πατρική οικογένεια ο τελευταίος καλείται να προσαρμοστεί χρονικά και οικονομικά στις επιλογές του ασκούντος την επιμέλεια. Τα πρακτικά ζητήματα της μετακίνησης πχ σε άλλη πόλη ή χώρα καθώς και τα σχετικά οικονομικά έξοδα καλείται να τα επωμισθεί ο ίδιος.
Αυτό το φαινόμενο προσπάθησε να περιορίσει ο νομοθέτης με πρόσφατη προσθήκη του άρθρου 1519 στον αστικό κώδικα (από 31.7.2020) σύμφωνα με το οποίο «μεταβολή του τόπου διαμονής του τέκνου, που επιδρά ουσιωδώς στο δικαίωμα επικοινωνίας του γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο, απαιτεί προηγούμενη συμφωνία των γονέων ή προηγούμενη οριστική δικαστική απόφαση μετά από αίτημα οποιουδήποτε από τους γονείς». Η ρύθμιση αυτή, επί της αρχής, είναι ένα βήμα αναγνώρισης και προστασίας του δικαιώματος των παιδιών να ανατρέφονται (και άρα να επικοινωνούν) και από τους δύο τους γονείς.
Παρά το γεγονός ότι πρόκειται για μια σαφή διάταξη, που δύσκολα επιδέχεται παρερμηνειών, εντούτοις το φαινόμενο της μη εφαρμογής της στην καθημερινή δικαστηριακή πρακτική, είναι πλέον επαναλαμβανόμενο σε ανησυχητικές διαστάσεις σύμφωνα με δικαστικές αποφάσεις των οποίων η ΑΜΚΕ «Ενεργοί Μπαμπάδες, για τα δικαιώματα του παιδιού» έχει γίνει αποδέκτης.
Οι αποφάσεις αυτές συντηρούν την παθογένεια της μη προστασίας των δικαιωμάτων των παιδιών.
Με τις ευλογίες της ελληνικής έννομης τάξης εγκρίνονται, συνεπώς, τακτικές που σε άλλες έννομες τάξεις χωρών του Δυτικού Κόσμου θα θεωρούνταν απαγωγή ανηλίκου και θα κρίνονταν ηθικά και νομικά ως ασύμφωνες με το ρόλο του γονέα, επισύροντας ακόμη και την αφαίρεση της γονικής μέριμνας. Κρίνεται, συνεπώς, δέον στην επικείμενη μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου να ορίζεται ξεκάθαρα ότι ο τόπος κατοικίας του παιδιού θα πρέπει να είναι αυτός της τελευταίας κοινής κατοικίας των γονέων πριν το διαζύγιο, με τέτοιο τρόπο ώστε πχ να μην χρειάζεται να αλλάξει σχολείο και κοινότητα στην οποία μεγαλώνει. Αυτός θα πρέπει να μπορεί να μεταβληθεί μόνο με έγγραφη συμφωνία των γονέων ή με οριστική δικαστική απόφαση.
- Κύριε Σίπκα, βρισκόμαστε πολύ κοντά στην κατάθεση του νομοσχεδίου για την αναμόρφωση του Οικογενειακού Δικαίου. Οι αλλαγές για τη συνεπιμέλεια και την εναλλασσόμενη κατοικία έχουν ήδη γίνει γνωστές. Πως τις αξιολογείτε;
Εξ όσων γνωρίζουμε, το τελικό σχέδιο νόμου είναι ακόμη υπό επεξεργασία, συνεπώς πρέπει να είμαστε εξαιρετικά επιφυλακτικοί με σχόλια και κρίσεις μας σχετικά. Ωστόσο, από όσο μπορούμε να εκτιμήσουμε από όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας, και στο σχέδιο του νέου νόμου επαφίεται στην κρίση του δικαστή το κατά πόσο θα πρέπει να αφαιρεθεί η επιμέλεια, δηλαδή η ευθύνη και το δικαίωμα ανατροφής του παιδιού, από γονείς που δεν έχουν κριθεί ακατάλληλοι ως τέτοιοι.
Το καθαρά ελληνικό φαινόμενο της διάσπασης της γονικής μέριμνας σε τμήματα, αυτά της εκπροσώπησης του τέκνου, της διοίκησης της περιουσίας του και της επιμέλειας του προσώπου του, μετά από ένα χωρισμό αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία. Με την αφαίρεση της επιμέλειας, του ουσιαστικότερου δηλαδή τμήματος της γονικής μέριμνας, συντελείται αφαίρεση της νομικής ιδιότητας του γονέα χωρίς να έχει κριθεί ακατάλληλος για το ρόλο αυτό.
Το γεγονός αυτό, καίτοι συνιστά κατάφορη παραβίαση των δικαιωμάτων του παιδιού και είναι ενάντια στις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, δίνει τη δυνατότητα να ισχυριζόμαστε την, σε κάθε περίπτωση, από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας και από τους δύο γονείς.
Η θέσπιση κοινής και αδιάσπαστης γονικής μέριμνας, συμπεριλαμβανομένης της επιμέλειας (συνεπιμέλεια), θα πρέπει να αποτελεί βασική αρχή του νέου οικογενειακού δικαίου για όλους τους γονείς που δεν έχουν κριθεί ακατάλληλοι για άσκηση γονικών καθηκόντων (π.χ. παραμέληση ανηλίκου, κακοποιητικός γονέας κ.λπ.) και αυτό ανεξάρτητα από το χρόνο ανατροφής που το παιδί θα έχει με τον κάθε ένα από αυτούς.
Επιπλέον, το φαινόμενο των ψευδών κατηγοριών και ισχυρισμών ενώπιον δικαστηρίων σε αντιδικές που αφορούν θέματα γονέα-παιδιού καθώς και αυτό της συστηματικής μη ενημέρωσης του μη ασκούντος την επιμέλεια γονέα για θέματα που αφορούν το παιδί, έχουν λάβει τεράστιες διαστάσεις. Αποτελούν, δε, συμπεριφορές γονικής αποξένωσης, οι οποίες θα πρέπει να αποτελούν επιβαρυντική περίσταση σε τέτοιες υποθέσεις και να έχουν επιπτώσεις στην άσκηση της γονικής μέριμνας.
Στο σχέδιο νόμου γίνεται λόγος για εναλλασσόμενη κατοικία του παιδιού με τον άλλο γονέα σε ποσοστό 1/3. Το θεωρείτε αρκετό;
Στο προσχέδιο νόμου που έχει δει το φως της δημοσιότητας, αλλά και σύμφωνα με τις δηλώσεις του υπουργού, πρόκειται να υπάρξει πρόβλεψη ελάχιστου χρόνου επικοινωνίας του παιδιού με τον γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο στο ένα τρίτο του χρόνου.
Είναι θεμιτό να υπάρχει κατοχύρωση του ελάχιστου χρόνου ανατροφής του παιδιού, όπως για παράδειγμα σε περιπτώσεις όπου ήδη υπάρχει μεγάλη γεωγραφική απόσταση μεταξύ των δύο γονέων και συνεπώς δεν είναι δυνατή η ισόχρονη ανατροφή και από τους δύο γονείς. Ωστόσο, η μη εξίσωση των γονέων αναφορικά με το χρόνο ανατροφής του παιδιού μετά από ένα χωρισμό θα διαιωνίσει τη διάκριση ανάμεσα στο γονέα με τον οποίο κυρίως διαμένει το παιδί (σήμερα κυρίως τη μητέρα) και τον έτερο γονέα.
Προκειμένου, όμως, να λειτουργήσει αποτελεσματικά η συνεπιμέλεια προάγοντας τη συνεννόηση μεταξύ των γονέων, θα πρέπει οι τελευταίοι να γνωρίζουν ότι εφόσον καταλήξουν σε αντιδικία, ο δικαστής δεν θα μπορεί παρά να αποδώσει το μισό χρόνο ανατροφής στον καθένα με εναλλασσόμενη κατοικία. Οποιαδήποτε δυνατότητα δικαστηριακής ρύθμισης για γονείς που δεν έχουν κριθεί ακατάλληλοι ως τέτοιοι θα αφήσει περιθώρια για ανοιχτή αντιδικία υποδαυλίζοντας, στην ουσία, τη διαμάχη μεταξύ των γονέων.
Ποια είναι η εμπειρία από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες στα ζητήματα της επιμέλειας τέκνων.
Σε πολλές χώρες της Ευρώπης έχει ήδη θεσπιστεί η συνεπιμέλεια κατά νομικό τεκμήριο με ίσο χρόνο ανατροφής όπως στη Σουηδία, τη Δανία, το Βέλγιο, την Καταλωνία, και αλλού. Το ίδιο ισχύει και σε 27 πολιτείες των ΗΠΑ, τη Νότια Αφρική, την Αυστραλία και αλλού. Προφανώς αυτό συμβαίνει λόγω των δημοσιευμένων επιστημονικών δεδομένων αναφορικά με τα ευνοϊκά αποτελέσματα της συνεπιμέλειας με ίσο χρόνο ανατροφής με κάθε γονέα για την ψυχοσωματική ανάπτυξη των παιδιών αλλά και τη σύγχρονη θεώρηση περί δικαιωμάτων των παιδιών για ανατροφή και από τους δύο γονείς ανεξάρτητα από τη νομική σχέση των τελευταίων, πχ σε γάμο, διάσταση κ.λπ. Σε κάθε περίπτωση, δεν υπάρχει καμία χώρα της Ευρώπης στην οποία να υπάρχει η δυνατότητα κατανομής της γονικής μέριμνας σε τμήματα με αποκοπή της επιμέλειας.
Πιστεύετε ότι αν και εφόσον ο νέος νόμος εφόσον ψηφιστεί θα είναι αρκετός για να λύσει τα θέματα της γονικής επιμέλειας ή χρειάζονται και επιπλέον υποστηρικτικές δομές (οικογενειακά δικαστήρια, κοινωνικοί λειτουργοί κ.α);
Στις χώρες στις οποίες έχει εφαρμοστεί η συνεπιμέλεια κατά νομικό τεκμήριο έχει συντελεστεί μείωση της προσφυγής στα αστικά δικαστήρια κατά μεγάλο ποσοστό (στην Αυστραλία κατά 58% μέσα σε δύο έτη.
Δηλαδή μόνο η θέσπιση της γονικής ισότητας αναφορικά με τα δικαιώματα, ευθύνες και χρόνο της ανατροφής των παιδιών αναμένεται να περιορίσει σημαντικά την αντιδικία μεταξυ των γονέων. Ωστόσο, η πολιτεία οφείλει να θεσπίσει επίσης αποτελεσματικούς μηχανισμούς διαμεσολάβησης μεταξύ των γονέων που θα τους βοηθήσουν να διαχειριστούν τα αρνητικά συναισθήματα που αναπόφευκτα προκύπτουν σε ένα χωρισμό προς όφελος των παιδιών και που θα τους εξηγήσουν ότι η ισότιμη συμμετοχή τους στην ανατροφή των τελευταίων είναι η βέλτιστη λύση για αυτά.
- Γυναικείες οργανώσεις και όχι μόνο, έχουν ταχθεί κατά του νέου νόμου ξεκαθαρίζοντας ότι είναι μεν υπέρ της συνεπιμέλειας αλλά κατά της υποχρεωτικότητας που θα φέρει γιατί αυτό θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα στις σχέσεις των δυο γονιών, στην πιθανή άρνηση καταβολής διατροφής, ή στην ανάληψη επιμέλειας από γονιό που έχει επιδείξει εκφοβιστική συμπεριφορά και η οποία δεν μπορεί να αποδειχθεί στο δικαστήριο κ.ά. Τι απαντάτε σε αυτό;
Γονείς που είναι ακατάλληλοι για τον ρόλο τους είναι προφανές ότι δεν θα πρέπει να εμπλέκονται στην ανατροφή των παιδιών. Στο σημείο αυτό είναι ξεκάθαρη τόσο η σημερινή νομοθεσία όσο και το προσχέδιο νόμου που έχει δημοσιευτεί. Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (2017) λαμβάνουν χώρα 1,8 διαζύγια και 4,7 γάμοι ανά 1.000 κατοίκους, δηλαδή. Το 38% των γάμων καταλήγουν σε χωρισμό.
Η θεώρηση ότι περίπου 4 στους 10 γονείς και δη των πατεράδων έχουν εκφοβιστική συμπεριφορά, δεν επιθυμούν να συμβάλλουν στη διατροφή των παιδιών τους, κ.λπ. θα ισοδυναμούσε με την παραδοχή ότι η ελληνική κοινωνία είναι στην ουσία κοινωνία τεράτων, κάτι που προφανώς είναι αναληθές.
Εξάλλου και στο σημερινό καθεστώς της απόδοσης της επιμέλειας αδιακρίτως στη μητέρα κατά 98% είναι προφανές ότι δεν γίνεται καμία απολύτως εκτίμηση ακαταλληλότητας ούτε είναι δυνατόν η αφαίρεση της γονικής μέριμνας ή επιμέλειας να γίνεται σε βάση ισχυρισμών που δεν μπορούν να αποδειχθούν σε ένα δικαστήριο καθώς κάτι τέτοιο θα αποτελούσε κατάλυση του κράτους δικαίου.
Σε πρόσφατη πανελλήνια δημοσκόπηση το 89% των ψηφοφόρων είναι υπέρ της θεσμοθέτησης της από κοινού ανατροφής των παιδιών ενώ το 83% θεωρεί ότι η στάση των πολιτικών αναφορικά με το θέμα αυτό θα καθορίσει και την επιλογή τους στις προσεχείς εκλογές.
Αξιοσημείωτο είναι ότι δεν υπήρχαν διαφορές ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες.Τα δεδομένα αυτά δεν είναι διόλου περίεργα υπό το φώς των διαστάσεων που έχει λάβει η αύξηση των διαζυγίων και η γέννηση των παιδιών εκτός γάμου. Ο θεσμός της κατά νομικό τεκμήριο συνεπιμέλειας, απλά σημαίνει ότι κανένας γονέας εφόσον δεν έχει κριθεί ακατάλληλος ως τέτοιος δεν θα μπορεί να απολέσει τη νομική ιδιότητα του γονέα χωρίς τη θέλησή του, γεγονός που είναι σύμφωνο με τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδίως τα δικαιώματα του παιδιού, τις επιταγές της επιστήμης αναφορικά με την υγιή ψυχοσωματική ανάπτυξη των παιδιών και την γνώμη των ελλήνων ψηφοφόρων, ανδρών και γυναικών.
Είναι γεγονός ότι ορισμένες γυναικείες οργανώσεις έχουν εκφράσει αντίθετες απόψεις με την κατά νομικό τεκμήριο συνεπιμέλεια, ωστόσο, κανείς δεν έχει εκφραστεί υπερ της άποψης ότι η επιμέλεια του τέκνου πρέπει να συνεχίσει να αποδίδεται αδιακρίτως στο γονέα συγκεκριμένου φύλου, όπως συμβαίνει τα τελευταία 40 χρόνια στη χώρα.
Εντύπωσή μας είναι ότι η διεθνώς αποδεκτή άποψη ότι η ισορροπία μεταξύ οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής είναι φεμινιστικό αίτημα κάτι που εξυπηρετείται με το θεσμό της συνεπιμέλειας. Και στην Ελλάδα έχουν εκφραστεί αυτές οι προοδευτικές απόψεις περί κατά νομικό τεκμήριο συνεπιμέλειας όπως για παράδειγμα από 57 γυναίκες πανεπιστημιακούς και ερευνητές σε πρόσφατη δημόσια επιστολή τους.