Το νομοσχέδιο για την αναθεώρηση του Οικογενειακού Δικαίου που θα ρυθμίζει και το θέμα της επιμέλειας των παιδιών μετά το διαζύγιο, είναι στο τελικό στάδιο της επεξεργασίας του και αναμένεται η κατάθεσή του. Με βάση το προσχέδιο που έχει έρθει στην επιφάνεια μετά και τις παρεμβάσεις του υπουργείου Δικαιοσύνης, ακούστηκαν επιφυλάξεις από διάφορες πλευρές για το θέμα της υποχρεωτικής συνεπιμέλειας.Η κυρία Ελένη Μητσοπούλου, δικηγόρος με χρόνια εμπειρίας στο Οικογενειακό Δίκαιο και εθελόντρια στον φορέα για τη γονεϊκή ισότητα ΓΟΝ.ΙΣ., μίλησε στο CNN Greece για τις αλλαγές που θα φέρει ο νέος νόμος όταν ψηφιστεί και για τα προβλήματα που θα λύσει.
- Κυρία Μητσοπούλου, τι είναι αυτό το σημαντικό που φέρνει ο νέος νόμος για το Οικογενειακό Δίκαιο; Έχουν βάση οι ενστάσεις για την υποχρεωτικότητα της συνεπιμέλειας;
Το προσχέδιο του νόμου μιλά για κοινή επιμέλεια η οποία θα είναι υποχρεωτική καταρχήν, αλλά ο δικαστής θα μπορεί να αποφασίσει διαφορετικά, αν δηλαδή αυτό δεν εξυπηρετεί το συμφέρον του παιδιού. Επειδή ακούστηκε κάπου ότι αυτό είναι στην ουσία ο ίδιος νόμος με άλλα λόγια, πρέπει να ξεκαθαρίσω ότι είναι κάτι πολύ διαφορετικό, έχει πολύ σημαντική πρόοδο και βάζει την κοινή επιμέλεια ως κανόνα. Επιπλέον, για την επικοινωνία δίνει υποχρεωτικά το 1/2 του χρόνου στον άλλο γονέα.
Είναι πολύ σημαντική η τροποποίηση του άρθρου 1513 στο οποίο προβλέπεται ότι συνεχίζεται η από κοινού επιμέλεια των παιδιών από τους δύο γονείς. Αυτή είναι η βασική διάταξη από την οποία απορρέουν και όλες οι άλλες. Σημαντικό είναι επίσης το άρθρο 1520 το οποίο ορίζει ως χρόνο διαμονής με τον άλλο γονιό το 1/2.
Υπάρχει μία ένσταση για το ζήτημα της υποχρεωτικότητας αλλά εδώ θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι η σωστή έκφραση είναι ότι η κοινή επιμέλεια γίνεται κανόνας. Το προσχέδιο λέει ότι όταν χωρίζει ένα ζευγάρι οι δύο γονείς συνεχίζουν να ασκούν την επιμέλεια των παιδιών από κοινού. Βάζοντας όμως πάρα πολλές εξαιρέσεις.
Αν αποδειχθεί ότι το συμφέρον του παιδιού είναι να ασκεί την επιμέλεια ένας, τότε θα την ασκεί την επιμέλεια ένας. Το προσχέδιο δίνει τεράστια ελευθερία, δεν επιβάλλει υποχρεωτικά στο δικαστή να αποφασίσει κοινή επιμέλεια. Γίνεται κανόνας η κοινή επιμέλεια όπως μέχρι σήμερα ήταν κανόνας η αποκλειστική επιμέλεια.
- Ωστόσο αν κάποιοι γονείς (ως επί το πλείστον πατεράδες) καταγγείλουν σήμερα άρνηση επικοινωνίας με τα παιδιά τους, έχουν στις περιπτώσεις αυτές ένα αποδεικτικό στοιχείο, με την καταγραφή της καταγγελίας, με το οποίο μπορούν να πιέσουν τον άλλο γονέα να τηρήσει την επικοινωνία, παρά το γεγονός ότι ο νόμος δεν επιβάλλει άμεσα κυρώσεις. Από την άλλη υπάρχουν πολλές περιπτώσεις γυναικών οι οποίες έχουν πέσει ή πέφτουν θύματα κακοποιητικής συμπεριφοράς ή εκφοβισμού και οι οποίες δεν καταγράφονται πουθενά. Πώς μία γυναίκα μπορεί να αποδείξει στο δικαστήριο ότι ο σύζυγος δεν είναι κατάλληλος για συνεπιμέλεια για αυτές τις περιπτώσεις;
Ο νόμος προβλέπει ότι η ενδοοικογενειακή βία είναι λόγος για την αφαίρεση της γονικής μέριμνας. Το σχέδιο νόμου όπως είναι αυτή τη στιγμή δίνει όλη την ευκαιρία στο γονέα που υφίσταται κακοποιητική συμπεριφορά να ζητήσει την μη εφαρμογή της κοινής επιμέλειας. Υπάρχουν πάρα πολλές εξαιρέσεις μέσα στο προσχέδιο του νόμου και όλα αυτά εξασφαλίζονται. Κανένα κακοποιητικό πρόσωπο δεν μπορεί να δικαιωθεί από το νόμο. Δικαιώνονται μόνο αυτοί που πραγματικά ενδιαφέρονται για τα παιδιά τους.
- Πιστεύετε ότι αρκεί ένας νόμος για να ρυθμίσει τα ζητήματα της επιμέλειας ή θα πρέπει να συνοδευθεί και από υποστηρικτικές δομές όπως οικογενειακά δικαστήρια, διαμεσολαβητές, κοινωνικούς λειτουργούς κ.ά.;
Το προσχέδιο του νόμου αναφέρει την διαμεσολάβηση και την πραγματογνωμοσύνη.
Η διαμεσολάβηση δεν αρκεί και δεν αρκεί όπως εφαρμόζεται στην Ελλάδα. Καθοριστικό ρόλο θα παίξει ο γονεϊκός προγραμματισμός. Δηλαδή η δημιουργία ενός οικογενειακού σχεδίου το οποίο θα συμφωνηθεί και το οποίο θα επιτρέψει και το παιδί να ανατραφεί σωστά, και να αποφευχθούν οι συγκρούσεις μεταξύ των γονέων. Αν ένα τέτοιο σχέδιο συμφωνηθεί και υποβληθεί στο δικαστήριο στην περίπτωση διαζυγίου, θα βοηθήσει πάρα πολύ και στην κατανομή του χρόνου του παιδιού με τους δύο γονείς.
- Λέγεται από τους υποστηρικτές της συνεπιμέλειας ότι ο νέος νόμος θα δημιουργήσει σταδιακά κουλτούρα συναίνεσης. Το συμμερίζεστε;
Ναι. Αν η νομολογία σε ευνοούσε μέχρι τώρα δεν υπήρχε και λόγος να συμβιβαστείς. Αν όμως ξέρεις ότι αν δεν συνεννοηθείς θα αποφασίσει για σένα ο δικαστής, θα φροντίσεις να συνεννοηθείς πριν φτάσεις σε αυτό το σημείο.