Βρέθηκε στην Ελλάδα σε θέση ευθύνης στην πιο έντονη και ενδιαφέρουσα εποχή για τις σχέσεις Ελλάδας και Ισραήλ. Με τη συνεργασία των δύο χωρών να έχει επεκταθεί τα τελευταία χρόνια σε πολλούς τομείς, με κεντρικό την ενέργεια, η πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα κυρία Ιρίτ Μπεν Άμπα βρέθηκε στην καρδιά των εξελίξεων.
Λίγο πριν αποχωρήσει από τη χώρα μας, ολοκληρώνοντας την διπλωματική αποστολή της, μίλησε στο CNN Greece για τις σχέσεις των δύο χωρών, τις εξελίξεις στη Μ. Ανατολή αλλά και για το μήνυμα που στέλνει κόντρα στα στερεότυπα, η εκλογή του πρώτου εβραίου στο θρήσκευμα δημάρχου στην Ελλάδα.
Κυρία πρέσβη μιλάμε πλέον για μια στρατηγική συνεργασία των δύο χωρών σε πολλά επίπεδα. Θα ανοίξουν νέα κεφάλαια σε νέα πεδία; (πχ στρατιωτική τεχνολογία, επενδύσεις, υδρογονάνθρακες;) Τι θα πρέπει να περιμένουμε στο επόμενο διάστημα;
Σε αυτή η νέα εποχή που ξεκίνησε το 2010 περίπου, είδαμε σημαντικές αλλαγές στις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ και επίσης στις τριμερής σχέσεις με τη συμμετοχή της Κύπρου. Υπάρχει μια εντελώς καινούργια μορφή συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, στην οποία συμμετέχει και η Αίγυπτος όπως ξέρετε, η Ιορδανία, ο Λίβανος και η Παλαιστινιακή Αρχή.
Θα δούμε που θα οδηγήσουν όλες αυτές οι συνεργασίες αλλά νομίζω ότι πιο σημαντική είναι η σχέση της Ελλάδας με το Ισραήλ και με την Αίγυπτο και ελπίζουμε κάποια στιγμή στο μέλλον να δούμε αυτές τις τριγωνικές σχέσεις να ενώνονται και να σχηματίσουν ένα τετράγωνο και ότι αυτό θα γίνει σύντομα. Αλλά στο μεταξύ αυτές οι τριμερείς συνεργασίες νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικές για την σταθερότητα στην περιοχή. Τώρα έχουμε και τους Αμερικανούς να μπαίνουν στην τριήμερη Ισραηλ-Ελλάδας-Κύπρου και δουλεύουμε πάνω σε ένα νέο σχήμα για να μπορέσει αυτή η προστιθέμενη αξία της συμμετοχής τους να ενσωματωθεί στην ήδη υπάρχουσα τριμερή συνεργασία που έχουμε και να μην την σαμποτάρει.
Μέσα στα τελευταία 10 χρόνια, είδαμε τεράστιες αλλαγές στις σχέσεις μας. Πρώτο και κύριο είναι ο πολιτικός διάλογος που είναι πολύ σημαντικός για την δημιουργία καλής ατμόσφαιρας, όχι μόνο μεταξύ των ηγετών, αλλά και μεταξύ των πολιτών, σε αυτές τις τρεις χώρες. Γιατί κι αυτοί έλαβαν ένα πολύ ισχυρό μήνυμα από τους ηγέτες. Ότι οι σχέσεις μεταξύ των τριών χωρών είναι πολύ σημαντικές και στρατηγικές για κάθε μία ξεχωριστά. Υπάρχει μία προστιθέμενη αξία σε αυτή τη συνεργασία και αυτό είναι ένα σημαντικό μήνυμα που μετέφεραν οι ηγέτες μας.
Υπάρχει πολύ καλή χημεία μεταξύ των ηγετών παρά το γεγονός ότι ξεκινούν από διαφορετικές πολιτικές αφετηρίες. Ένα πολύ σημαντικό και ισχυρό θεμέλιο για την συνεργασία μας είναι βεβαίως η ενέργεια. Θα έπρεπε να βρισκόμασταν τώρα σε ένα σημείο όπου θα είχε υπογραφεί η συμφωνία μεταξύ των τεσσάρων χωρών, συμπεριλαμβανομένης και της Ιταλίας, για την αγωγό EastMed. Δυστυχώς αυτό δεν έχει υλοποιηθεί μέχρι τώρα και ελπίζω θα γίνει στο άμεσο μέλλον. Ο EastMed είναι ένα ισχυρό θεμέλιο για τις σχέσεις μας. Η ιδέα είναι να μεταφέρει φυσικό αέριο από την περιοχή και το Ισραήλ στην Ευρώπη.Το χρειαζόμαστε εμείς γιατί χρειαζόμαστε διαφοροποίηση στις εξαγωγές μας, αλλά και η Ευρώπη το χρειάζεται για τους αντίστοιχους λόγους που έχουν να κάνουν με τις εισαγωγές της και αυτό είναι που κάνει το σχέδιο βιώσιμο. Το σχέδιο έχει αποδειχθεί ότι οικονομικά είναι βιώσιμο και τεχνικά δυνατό να γίνει.
Αλλά πέρα από την ενέργεια και το πολιτικό διάλογο, είναι πάρα πολλά ακόμα πράγματα που φέρνουν αυτή τη συνεργασία στο προσκήνιο. Οι οικονομικές σχέσεις, η συνεργασία για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης το οποίο το είδαμε να λειτουργεί και πριν από δύο βδομάδες που είχαμε μια μεγάλη φωτιά στο Ισραήλ όταν πυροσβέστες από την Ελλάδα ήρθαν να βοηθήσουν, υπάρχει συνεργασία στην εκπαίδευση, στην ασφάλεια, στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Την επόμενη βδομάδα θα υπάρξει μία ακόμα τριμερής συνάντησηγια θέματα τρομοκρατίας. Επίσης έχουμε συνεργασία για το περιβάλλον και γενικότερα υπάρχει πολύς χώρος για μελλοντικές συνεργασίες.
Η τριμερής συνεργασία και η τουρκική προκλητικότητα
Παρατηρούμε τους τελευταίους μήνες μια κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας; Ανησυχεί αυτό το Ισραήλ; Φοβάστε ότι θα μπορούσε να πλήξει την τριμερή συνεργασία;
Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι αυτές οι τριμερείς και οι διμερείς σχέσεις με την Κύπρο και την Ελλάδα δεν στρέφονται κατά καμιά άλλης χώρας. Συνεργαζόμαστε επειδή έχουμε κοινά συμφέροντα σαν δημοκρατικές χώρες της περιοχής και δεν έχουμε στόχο καμιά άλλη χώρα.
Ολόκληρη η περιοχή βρίσκεται σε αναταραχή. Ο εμφύλιος στη Συρία ακόμη δεν έχει κοπάσει. Το Ιράν αποτελεί στρατηγική απειλή για το Ισραήλ και την περιοχή τόσο με συμβατικά όσο και με μη συμβατικά όπλα, ενώ υποστηρίζει τρομοκρατικές οργανώσεις όπως είναι η Χεζμπολάχ και η Χαμάς και άλλες που υπονομεύουν την ασφάλεια του Ισραήλ και ολόκληρης της περιοχής.
Ελπίζουμε ότι η ένταση με την Τουρκία δεν θα επιδεινωθεί και δεν θα οδηγήσει σε κάποιο επεισόδιο στην περιοχή.
Το Ισραήλ τάσσετε υπέρ των κυρώσεων και της απομόνωσης του Ιράν. Σας ικανοποιεί η στάση της ΕΕ μέχρι τώρα; Η στάση της Ελλάδας; Θα περίμενε το Ισραήλ από την Ελλάδα κάτι περισσότερο;
Το Ιράν είναι νούμερο ένα κίνδυνος αυτή τη στιγμή για το Ισραήλ.Είναι ένας στρατηγικός κίνδυνος και δυστυχώς θα συνεχίσει να είναι μία απειλή για το Ισραήλ και στο μέλλον, γιατί δε βλέπουμε καμία αλλαγή στις πολιτικές της Τεχεράνης.
Ο άμεσος κίνδυνος, είναι η παρουσία του Ιράν στη Συρία και βλέπουμε δυστυχώς ότι από καιρό σε καιρό υπάρχουν πολλά συμβάντα που δείχνουν ότι η παρουσία και ο στόχος του Ιράν στη Συρία είναι να παρενοχλεί το Ισραήλ.
Ελπίζουμε να δούμε το Ιράν και τις δυνάμεις του να αποχωρούν από τη Συρία.Αυτή είναι η επιθυμία της κυβέρνησης του Ισραήλ.Το Ιράν δεν έχει καμία δουλειά στη Συρία, ο πόλεμος τελείωσε και δεν θα πρέπει να είναι παράγοντας νέας αποσταθεροποίησης της χώρας.
Δεύτερον πιστεύουμε - και δεν είναι μυστικό - ότι η συμφωνία που υπογράφηκε το 2015 για τα πυρηνικά του Ιράν δεν ήταν μια καλή συμφωνία. Γιατί δεν θέτει το ζήτημα της πυρηνικής δυνατότηταςτου Ιράν ολοκληρωτικά και σίγουρα δεν θέτει όλα τα υπόλοιπα προβλήματα που δημιουργεί το Ιράν,τα οποία βλέπουμε και νομίζω ότι όλοι βλέπουν. Και βασικά την εμπλοκή του στην τρομοκρατία καθώς τα ίχνη του υπάρχουν στη Συρία, στο Λίβανο, στη Γάζα και σε άλλα σημεία της περιοχής μας.
Αυτό λοιπόν είναι κάτι το οποίο θα πρέπει οπωσδήποτε να τεθεί και να δεσμεύσει το Ιράν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες το κατάλαβαν αυτό, αποσύρθηκαν από την συμφωνία του 2015 και επέβαλαν κυρώσεις το Ιράν.Οι κυρώσεις είναι πολύ αποτελεσματικές, η οικονομία του Ιράν αντιμετωπίζει προβλήματα και επιβλήθηκαν και επιπλέον κυρώσεις.
Έχουμε αυτήν τη διαφωνία με τους ευρωπαίους, όπως και οι Αμερικάνοι έχουν διαφωνία με τους ευρωπαίους για το συγκεκριμένο θέμα, καθώς νομίζουμε ότι στην Ευρώπη δεν κατανοούν πλήρως τα προβλήματα της συμφωνίας του 2015.Θα πρέπει να ανοίξουμε ξανά τη συμφωνία και να την αναθεωρήσουμε. Δε λέμε ότι θα πρέπει να ακυρωθεί.
Θα πρέπει να αναθεωρηθεί ώστε να θέτει τα προβλήματα με το Ιράν. Δεν έχουμε κατορθώσει ακόμα να το πετύχουμε αυτό.ΣτηνΕυρωπαϊκήΈνωση υπάρχει συνεχής διάλογος και οι Αμερικάνοι έχουνε αναλάβει να το προωθήσουν αλλά δεν μπορώ να πω ότι μέχρι στιγμής υπάρχει κάποια επιτυχία. Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις με τις ευρωπαϊκές χώρες αλλά και μεταξύ τους.Αυτό που περιμένουμε από την Ελλάδα και αυτό που διαρκώς λέμε, είναι ότι θα θέλαμε να ασκήσει πίεση στις Βρυξέλλες να αναθεωρηθεί την συμφωνία του 2015 και αυτό είναι μέρος του διαλόγου που έχουμε με την ελληνική κυβέρνηση.
Η ελληνική κυβέρνηση ασκεί αυτή την πίεση για την οποία μιλάτε ή ακολουθεί την ίδια γραμμή με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες;
Δεν ξέρω πραγματικά πόσο έχουν προχωρήσει συζητήσεις στις Βρυξέλλες με τις τρεις χώρες που συμμετέχουν στην πενταήμερη για το Ιράν (Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία) και ποια είναι η συμβολή των υπολοίπων χωρών της ΕΕ σε αυτές τις συζητήσεις με τις τρεις χώρες. Δεν ξέρω αν χώρες όπως η Ελλάδα έχουν την ευκαιρία να εκφράσουν τις απόψεις τους για το ζήτημα στις Βρυξέλλες αλλά σίγουρα ξέρω και αυτό είναι οφθαλμοφανές, ότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες αναγνωρίζουν σήμερα
την απειλή που συνιστά το Ιράν για την περιοχή.
Το Μεσανατολικό
Πώς προχωρά το Μεσανατολικό. Το αμερικανικό σχέδιο που αναμένουμε θα είναι βιώσιμο ή δεν θα έρθει καν στο τραπέζι δεδομένης της αντίδρασης των Παλαιστινίων; Αναμένουμε κάποια εξέλιξη στο μεσανατολικό;
Νομίζω ότι θα πρέπει να περιμένουνε μέχρι οι ΗΠΑ να δώσουν στην δημοσιότητα το σχέδιο τους, γιατί είναι τόσες πολλές οι υποθέσεις που γίνονται. Γι’ αυτό θα πρέπει να περιμένουμε το τελικό κείμενο του σχεδίου.
Προς το παρόν πρόκειται να γίνει ένα οικονομικό φόρουμ την τελευταία βδομάδα του Ιουνίου στο Μπαχρέιν. Δυστυχώς οι Παλαιστίνιοι μέχρι τώρα αρνούνται να συμμετάσχουν, το οποίο είναι ατυχές καθώς πιστεύω ότι αν θες να ακουστεί η άποψή σου είναι καλύτερα να συμμετάσχεις και να μη μείνεις εκτός της διαδικασίας.
Ασκείται μεγάλη πίεση στους Παλαιστινίους, πιστεύω από όλους, από τις Ηνωμένες Πολιτείες και από αραβικές χώρες, αλλά δεν ξέρω ποια θα είναι η τελευταία λέξη τους.
Αρχικά ήταν βέβαιο ότι η Παλαιστινιακή Αρχή, δεν θα συμμετάσχει, στη συνέχεια αυτό το οποίο ακούστηκε ήταν ότι θα συμμετάσχει ο επιχειρηματικός κόσμος. Στη συνέχεια μάθαμε ότι ασκούταν πίεση από την Παλαιστινιακή Αρχή στους επιχειρηματίες να μη συμμετάσχουν ούτε αυτοί. Θεωρώ ότι δεν είναι μια καλή απόφαση μιας και θα συζητηθεί το πως θα προκύψει οικονομική ανάπτυξη στα παλαιστινιακά εδάφη, οπότε πιστεύω ότι θα ήταν καλό να βρίσκονται και οι Παλαιστίνιοι για να ακουστεί η άποψή τους.
Η πρόσφατη δήλωση του Αμερικανού πρέσβη κ. Φρίντμαν για "δικαίωμα προστάρτισης από το Ισραήλ τμήματος τη κατεχόμενης Δυτικής Όχθης", στη δεδομένη χρονική στιγμή πως μπορεί να επιδράσει στην εξέλιξη του αμερικανικού σχεδίου; Ικανοποιεί το Ισραήλ αυτή η δήλωση μιας και έρχεται να ανατρέψει ένα status quo και μια διπλωματική προσπάθεια δεκαετιών για την ίδρυση Παλαιστινιακού κράτους;
Ας αφήσουμε την Κυβέρνηση των ΗΠΑ να δώσει στην δημοσιότητα το πρόγραμμά της για την ειρήνευση μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων πριν προβούμε σε οποιαδήποτε κρίση ανάλογα με οποιαδήποτε δήλωση.
Ο νέος δήμαρχος Ιωαννίνων
Στα Γιάννενα έχουμε τον πρώτο εβραίο στο θρήσκευμα Δήμαρχο. Πως το σχολιάζετε; Επικοινωνήσατε μαζί του;
Ναι φυσικά και έχουμε επαφή καθώς είναι ο πρόεδρος της ισραηλιτικής κοινότητας Ιωαννίνων. Πάντα είχαμε στενές επαφές και είμαστε πολύ χαρούμενοι για την επιτυχία του και θεωρώ ότι είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη πρώτα απ’ όλα για τον ίδιο προσωπικά.
Προσπάθησε πάρα πολύ, πιστεύει πολύ σε αυτό που κάνει και θεωρεί ότι μπορεί να φέρει την αλλαγή για τους ανθρώπους της πόλης του.
Δεύτερον στέλνει ένα πολύ θετικό μήνυμα για τις αλλαγές που συμβαίνουν εδώ στην Ελλάδα.Κάποιος ο όποιος είναι Έλληνας φυσικά αλλά από διαφορετική θρησκεία,έχει την ευκαιρία να αναλάβει μία πολιτική θέση, να κάνει αλλαγές για το καλό όλης της κοινωνίας. Από τη στιγμή που η εβραϊκή κοινότητα της Ελλάδας είναι τόσο μικρή και η πλειοψηφία του κόσμου έχει πολύ μικρή επαφή με αυτή την Κοινότητα, ενώ παράλληλα υπάρχουν όλοι αυτοί οι μύθοι και τα στερεότυπα -κυρίως αρνητικά - νομίζω ότι είναι μια θαυμάσια ευκαιρία για να δείξουμε ότι κάποιος Έλληνας και εβραίος στο θρήσκευμα, μπορεί να συνεισφέρει θετικά στην κοινωνία.
Υπάρχει στην Ελλάδα αντισημιτισμός;
Υπάρχει ακόμα μια έντονη αντισημιτική ρητορική, ιδιαίτερα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και όχι μόνο. Αυτό είναι πολύ ανησυχητικό. Η κριτική εναντίον του Ισραήλ δεν θα πρέπει να διολισθαίνει στο σημείο της αμφισβήτησης της ύπαρξής του. Κάτι τέτοιο είναι εντελώς απαράδεκτο. Η αντισημιτική ρητορική είναι παράνομη στην Ελλάδα και σε πολλές χώρες της Δύσης. Είμαι σίγουρη ότι η ελληνική Δικαιοσύνη θα συνεχίσει να απαγγέλει κατηγορίες εναντίον εκείνων που παραβιάζουν το νόμο, όπως έχουμε δει στο παρελθόν.
Η Bundestag της Γερμανίας υιοθέτησε μια σημαντική και ιστορική απόφαση πριν μερικές εβδομάδες που χαρακτηρίζει το κίνημα BDS ως αντισημιτικό. Αυτή η απόφαση θα έπρεπε να υιοθετηθεί από όλα τα κοινοβούλια της Δύσης συμπεριλαμβανομένου και του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε ακόμη ένα βήμα για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού.
Το γεγονός ότι ο νέος Δήμαρχος Ιωαννίνων είναι γνωστή και σεβαστή προσωπικότητα της ελληνικής εβραϊκής κοινότητας αποτελεί ένα πολύ θετικό βήμα για την εξάλειψη αρνητικών στερεοτύπων κατά των Εβραίων. Η παρουσία των Εβραίων στην Ελλάδα χρονολογείται μέχρι 2.000 χρόνια πριν. Είναι σεβαστοί πολίτες της χώρας που συνέβαλαν στον πολιτισμό, την κοινωνική ζωή του τόπου εδώ και αιώνες και συμμετείχαν σε όλους τους πολέμους της. Επομένως είναι απαράδεκτο που υπάρχουν ακόμη κάποιοι Έλληνες που θεωρούν την εβραϊκή ιστορία και παρουσία εδώ ως ένα «καρκίνωμα». Αυτή η άσχημη ρητορική θα πρέπει να σταματήσει.