Η βία , ο εκφοβισμός και οι δολοφονίες δημοσιογράφων στην Ευρώπη είναι κάτι που δεν μας απασχολεί συχνά. Προτιμούμε να ασχολούμαστε με τη βία που αντιμετωπίζουν οι δημοσιογράφοι σε άλλες περιοχές του πλανήτη και συχνά να εντάσσουμε την κριτική μας σε ένα ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο ανάλογα με του που ανήκει ιδεολογικά ο καθένας μας.
Θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι η ελευθερία του τύπου είναι ένα κεκτημένο για το οποίο η Ευρώπη, μπορεί να περηφανεύεται – για πολλά άλλα όχι – αν και τα τελευταία χρόνια έχουμε πολλές περιπτώσεις που δείχνουν ότι κάτι δεν πάει καλά.
Είναι γνωστό άλλωστε ότι όταν υπάρχει κρίση (πολιτική , οικονομική) υπάρχει και γκρίνια. Τα επιχειρηματικά και πολιτικά συμφέροντα συγκρούονται και πολλά άπλυτα βγαίνουν στη φόρα, όπως επίσης εντείνονται οι προσπάθειες ώστε πολλά άπλυτα να μην βγουν στη φόρα.
Η δολοφονία της Μαλτέζας δημοσιογράφου, Ντάφνι Γκαρουάνα Γκαλίτσια με μαφιόζικο τρόπο προκαλεί σοκ. Δεν συνέβη στο Μεξικό ή στο Ιράκ ή στη Ρωσία (αν είχε συμβεί στη Ρωσία θα ήταν πρωτοσέλιδο για μέρες αλλά αυτό είναι μια άλλη κουβέντα) αλλά στην Μάλτα, δηλαδή στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Γκαλίτσια ερευνούσε τα Panama papers, είχε βγάλει αρκετή βρώμα στην επιφάνεια και σίγουρα κάποιοι δεν ένιωθαν καθόλου άνετα. Τι οδηγεί όμως κάποιον ή κάποιους μέσα σε ένα κράτος δικαίου που υποτίθεται ότι προστατεύει την ελευθερία του τύπου να φτάσει στο σημείο να εκτελέσει εν ψυχρώ έναν δημοσιογράφο που κάνει τι δουλειά του;
Τί επιχειρησιακές δυνατότητες πρέπει να έχει, πόσα λεφτά για να πληρώσει εκτελεστές, τι διακυβεύεται από τις αποκαλύψεις και τελικά πόσο θράσος και πόσο σίγουρος πρέπει να ΄ναι ότι δεν θα τιμωρηθεί;
Θλιβερά παραδείγματα
Ας μη γελιόμαστε. Ακόμη και στην Ευρώπη το δημοσιογραφικό επάγγελμα εξακολουθεί να είναι ένα επικίνδυνο επάγγελμα. Τα παραδείγματα είναι πολλά αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά σε στοιχεία δημοσιογραφικών ενώσεων και οργανώσεων: Πρόσφατα ο Κροάτης δημοσιογράφος Νράγκο Μίλιους δέχθηκε επίθεση από αστυνομικούς επειδή κάλυπτε αστυνομική επιχείριση, Βούλγαροι βουλευτές σε εθνικό τηλεοπτικό δίκτυο απείλησαν δημοσιογράφους ότι θα χάσουν τη δουλειά τους, στη Βαρκελώνη δημοσιογράφοι μπήκαν στο στόχαστρο της αστυνομίας στις πρόσφατες ταραχές, στην Ελλάδα έχουμε επίσης στο πρόσφατο παρελθόν παραδείγματα επιθέσεων σε δημοσιογράφους και φωτορεπόρτερ (το σαββατοκύριακο που μας πέρασε δημοσιογραφικός όμιλος στην Αθήνα δέχθηκε επίθεση και δύο δημοσιογράφοι τραυματίστηκαν) και πάνω σε αυτό θα ήθελα να ξαναθυμηθούμε κάποια στοιχεία από την έρευνα που πριν λίγους μήνες δημοσίευσε το Συμβούλιο της Ευρώπης.
Γιατί η φίμωση του τύπου δεν γίνεται μόνο με δολοφονίες. Πολλές φορές γίνεται πιο αποτελεσματικά με πιο “ήπιες” μεθόδους.
Λέει λοιπόν η έρευνα του Συμβουλίου της Ευρώπης: Το 69% των δημοσιογράφων έχει δεχθεί απειλές, εκφοβισμό, ψυχολογική βία και συκοφαντίες.
Μην πάμε μακρυά. Ένα γρήγορο σερφάρισμα στα ελληνικά κοινωνικά δίκτυα θα αποκαλύψει πολλές περιπτώσεις σκληρής κριτικής σε απόψεις δημοσιογράφων που αγγίζουν ή ξεπερνούν τα όρια του “κυβερνοεκφοβισμού”.
Σχεδόν ένας στους δύο δημοσιογράφους έχει δεχθεί εκφοβισμό μέσω ίντερνετ και ένας στους δύο επίσης έχει δεχθεί εκφοβισμό από ομάδες συμφερόντων, το 43% από πολιτικές ομάδες, το 39% έχει γίνει στόχος παρακολούθησης και το 35% έχει δεχθεί εκφοβισμό από την αστυνομία. Πάνω από το 50% φοβάται ότι στο μέλλον θα γίνει στόχος ψυχολογικής βίας και το ένα τρίτο φοβάται για την ασφάλειά του. Όπως ακριβώς έγινε με την Μαλτέζα δημοσιογράφο Γκαρουάνα Γκαλίτσια.
Τραγική ειρωνεία.... Την παραπάνω έρευνα για λογαριασμό του Συμβουλίου της Ευρώπης την είχε πραγματοποιήσει το Πανεπιστήμιο της Μάλτας.