"Η τεχνητή νοημοσύνη θα φέρει το τέλος της ανθρώπινης εργασίας", ισχυρίζονται κάποιοι. Μα αν ήταν έτσι, τότε η τεχνητή νοημοσύνη μαζί με το τέλος της εργασίας θα φέρει και το τέλος της υπεραξίας, δηλαδή του καπιταλισμού...
Ας μην προτρέχουμε όμως και ας μην υπερβάλουμε. Η παραπάνω εκτίμηση που παραπέμπει περισσότερο στους Λουδίτες και λιγότερο σε κάποια επιστημονικά τεκμηριωμένη άποψη, μέσα στην υπερβολή της κρύβει μια αλήθεια.
Το ότι η εργασία και τα επιχειρηματικά μοντέλα του αύριο – και αυτό το αύριο απέχει μόλις μερικά χρόνια – “θα αλλάξει ραγδαία, όπως θα αλλάξει και τρόπος με τον οποίο εργαζόμαστε” λέει στο CNN Greece o κ. Γιώργος Ζαρκαδάκης, Phd στην τεχνητή νοημοσύνη, σύμβουλος επικοινωνίας και συγγραφέας.
Το πως αλλάζει το εργασιακό περιβάλλον μέσα από τις τεχνολογίες τις τεχνητής νοημοσύνης θα είναι ένα από τα βασικά θέματα του 1ου συνεδρίου τεχνητής νοημοσύνης που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα στις 21 Μαρτίου, με τη συμμετοχή μάλιστα τεσσάρων Ελλήνων διακεκριμένων επιστημόνων από το εξωτερικό, στον συγκεκριμένο τομέα, μεταξύ αυτών και ο κ. Ζαρκαδάκης. Πόσο έτοιμοι είμαστε για να συμβιώσουμε με τα ρομπότ και αν τα ρομπότ κάνουν τη δουλειά που κάνουμε εμείς σήμερα, τι δουλειά θα κάνουμε εμείς αύριο;
Στο τελευταίο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός, παρουσιάστηκε μελέτη που έγινε σε εννέα τομείς της βιομηχανίας στις 15 μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, η οποία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο αυτοματισμός και οι τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης θα οδηγήσουν σε απώλεια περίπου πέντε εκατομμυρίων θέσεων εργασίας. Αναλυτικότερα θα χαθούν 7,1 εκατομμύρια θέσεις εργασίας με τους υπάλληλους γραφείου να “πληρώνουν το μεγαλύτερο τίμημα” και θα δημιουργηθούν 2,1 εκατομμύρια θέσεις εργασίας σε άλλους τομείς όπως οι μηχανικοί υπολογιστών, οι μαθηματικοί και οι αρχιτέκτονες.
Ριζικές αλλάγες στην εργασία
Σύμφωνα με έρευνα της Bank of America, μέχρι το 2025, τα ρομπότ θα έχουν καταλάβει το 45% των βιομηχανικών εργασιών, εξαφανίζοντας εκατομμύρια θέσεις εργασίας. O ρυθμός των εξελίξεων, καθώς αναμένεται ότι οι συσκευές που θα είναι διασυνδεδεμένες με το διαδίκτυο θα διπλασιαστούν, φτάνοντας τα 50 δισεκατομμύρια μέχρι το 2020.
Εργασίες που στο πρόσφατο παρελθόν έμοιαζαν να μην αντιμετωπίζουν αυτόν τον κίνδυνο, βρίσκονται πλέον στον ίδιο παρανομαστή: αναλυτές δεδομένων, τραπεζίτες, ακόμη και χρηματιστές θα απειληθούν από τα ρομπότ. Θα πρέπει όντως να ανησυχούμε;
Όπως λέει στο CNN Greece o κ. Γιώργος Ζαρκαδάκης, "η αυτοματοποίηση της εργασίας δεν είναι κάτι καινούργιο και έχει ξεκινήσει εδώ και αιώνες με την πρώτη βιομηχανική επανάσταση. Σε όλη αυτή την περίοδο, πάντα στην αρχή βλέπουμε κάποιες δουλειές να εξαφανίζονται και άλλες δουλειές να έρχονται, οι οποίες έχουν μεγαλύτερη αξία. Αυτό πάντα γινόταν και το ζητούμενο είναι πόσο σύντομα γίνονται αυτές οι ανακατατάξεις. Πόσο μεγάλο είναι το χρονικό διάστημα που η καταστροφή κάποιων εργασιών ακολουθείται από την δημιουργία νέων. Αυτή είναι η πρόκληση για την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση.
Κατά την άποψή μου, η αυτοματοποίηση των γνωσιακών εργασιών που θα επέλθει από τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη ή η ρομποτική, θα αφορά όχι σε ολόκληρα επαγγέλματα αλλά σε δραστηριότητες μέσα σε επαγγέλματα, γεγονός που θα δώσει στον εργαζόμενο τη δυνατότητα να ασχοληθεί με περισσότερα πράγματα πιο σύνθετα, που δεν είναι εργασίες ρουτίνας. Αυτό θα δώσει μεγαλύτερη αξία σε αυτά τα επαγγέλματα. Αν για παράδειγμα εσείς που είστε δημοσιογράφος χρησιμοποιείτε σήμερα κάποια εργαλεία και αρκετές ώρες σκέψης για να συγκεντρώσετε στοιχεία και να κάνετε ανάλυση δεδομένων, στο μέλλον αυτό θα το κάνει ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης ώστε εσείς να ασχοληθείτε με πιο σημαντικά και σύνθετα ζητήματα. Αυτό θα δώσει μεγαλύτερη αξία στην εργασία σας.
Θα πρέπει να καταλάβουμε όλοι ότι με την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, όπως την αποκαλούμε, θα υπάρξει τεράστια ανακατάταξη στον χώρο της αγορά εργασίας, αλλά παράλληλα θα έχουμε πολλά καινούργια επαγγέλματα και πολλές περισσότερες δυνατότητες για τους ανθρώπους να αποκτήσει αξία η εργασία τους,
Νέες επιχειρηματικές δομές
Το ότι θα δουλεύουμε λιγότερο δεν μπορεί από μόνο του να είναι κακό. Θεωρητικά οι μηχανές θα πρέπει να διευκολύνουν τον άνθρωποι να κάνει ευκολότερα την εργασία του και γιατί όχι να αποκτήσει περισσότερο ελεύθερο χρόνο για πιο δημιουργικές ενασχολήσεις. Καταλαβαίνει κανείς ότι δεν μπορείς ξαφνικά να εξαφανίσεις μερικά εκατομμύρια θέσεων εργασίας και χωρίς να έχεις προβλέψει την αντικατάστασή τους. Διαφορετικά θα επέλθει μείωση της αγοραστικής δύναμης που θα οδηγήσει αρχικά σε οικονομική κρίση και ποιος ξέρει σε τι άλλους είδους κρίση αργότερα. Με λίγα λόγια, αν τα ρομπότ κάνουν τις δουλειές μας και παράγουν προϊόντα και οι άνθρωποι είναι άνεργοι, ποιος θα αγοράζει αυτά τα προϊόντα και πως θα κινείται η οικονομία;
Αυτές οι αλλαγές φέρνουν παράλληλα και μια σημαντική αλλαγή στο τρόπο με τον οποίο εργαζόμαστε.
"Υπάρχει μια τάση παγκοσμίως, οι άνθρωποι να εργάζονται περισσότερο πλέον σαν ελεύθεροι επαγγελματίες" λέει ο κ. Ζαρκαδάκης. "Στην Αμερική για παράδειγμα το 40% των εργαζομένων είναι ελεύθεροι επαγγελματίες. Αυτό σημαίνει ότι οι εταιρίες που θέλουν να αναπτυχθούν θα αντιμετωπίσουν, ήδη αντιμετωπίζουν, μεγάλες δυσκολίες στο να προσλάβουν προσωπικό, γιατί ο περισσότερος κόσμος προτιμά να είναι ελεύθερος επαγγελματίας για διάφορους λόγους. Αυτό σημαίνει ότι οι εταιρίες θα πρέπει να δημιουργήσουν μια νέα σχέση με τους εργαζόμενους μέσα από διάφορες πλατφόρμες ταλέντου όπως τις ονομάζουμε, μέσα από τις οποίες θα μπορεί να βρίσκει συνεργάτες. Και αυτό θα γίνεται μέσα από τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης. "