Η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά ως τραγωδία και τη δεύτερη φορά ως φάρσα. Η γνωστή πλέον φράση του Καρλ Μαρξ, ταιριάζει απόλυτα στην Ταϊλάνδη του σήμερα, που μετά από δυόμιση χρόνια σχετικής πολιτικής ηρεμίας, είναι πάλι καζάνι που βράζει.
H πρώτη μου εμπειρία, ως αυτόπτης μάρτυρας, με την έντονη πολιτική κατάσταση στην Ταϊλάνδη ήταν το 2008, στην πρώτη μεγάλη εξέγερση των λεγόμενων «κίτρινων πουκαμίσων» δηλαδή των διαδηλωτών που προέρχονταν από την αστική τάξη και που όραμά τους για τη χώρα ήταν ένα απολυταρχικό καθεστώς, στο οποίο αν γινόταν μάλιστα, οι φτωχότερες τάξεις να μην έχουν καν δικαίωμα ψήφου... (ο τίτλος κίτρινα πουκάμισα έμεινε λόγω του ότι ήταν ντυμένοι ομοιόμορφα με κίτρινα ρούχα)
Οι εξεγερμένοι του 2008 κατάφεραν μετά από εβδομάδες κινητοποιήσεων να ανατρέψουν την τότε κυβέρνηση και να φέρουν στην εξουσία "με το έτσι θέλω", το Δημοκρατικό Κόμμα (ο Θεός να το κάνει δημοκρατικό) με τη βοήθεια του στρατού και των δικαστών.

Η πρώτη φορά που επαναλήφθηκε η ιστορία των σύγχρονων εξεγέρσεων, ήταν το 2010 και κατέληξε σε τραγωδία, καθώς έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι από 90 άνθρωποι. Σήμερα παρακολουθούμε την δεύτερη επανάληψη της ιστορίας, αυτή τη φορά ως φάρσα, «καθώς το κίνημα των αγανακτισμένων Ταϊλανδών» δεν κομίζει τίποτα καινούργιο και απλώς επιζητά, όπως και το 2008, «λιγότερη δημοκρατία».

Η Ταϊλάνδη αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο χώρας όπου η μορφωμένη μεσαία τάξη της, βγαίνει από καιρό σε καιρό στους δρόμους, ζητώντας όσο κι αν φαίνεται περίεργο, λιγότερη δημοκρατία. Για μία ακόμη φορά, αυτή η μορφωμένη ελίτ, τις τελευταίες εβδομάδες τα κάνει γυαλιά καρφιά στην Μπανγκόγκ ζητώντας την απομάκρυνση από την εξουσία του "προαιώνιου" εχθρού της, την οικογένεια Σιναουάτρα.
Θα αναρωτηθεί κανείς, τι μας νοιάζει τώρα τι γίνεται στην Ταϊλάνδη; Είναι πολύ μακριά από την Ελλάδα και πλέον δεν έχουμε λεφτά για να πηγαίνουμε για τουρισμό στο Πουκέτ και στο Κο Σαμούι.
Ωστόσο η Ταϊλάνδη είναι από τις μεγαλύτερες οικονομίες της Νοτιοανατολικής Ασίας, σε αυτή κατασκευάζονται από αυτοκίνητα μέχρι ότι έχει να κάνει με υψηλή τεχνολογία, και είναι πρώτη εξαγωγική χώρα ρυζιού παγκοσμίως.
Ελάχιστοι ίσως να θυμούνται ότι το 2008 την περίοδο της εξέγερσης των «κίτρινων πουκαμίσων» στην Μπανγκόγκ στην ελληνική αγορά υπήρχε έλλειψη σκληρών δίσκων για υπολογιστές ( η Ταϊλάνδη είναι πρώτη στην παραγωγή σκληρών δίσκων), ή ότι η μείωση των εξαγωγών ρυζιού το 2008 είχε προκαλέσει, μίνι κραχ, ελλείψεις και εκτόξευση των τιμών παγκοσμίως.


Για να γίνει κατανοητή η σημερινή αναταραχή στην Ταϊλάνδη θα πρέπει να πάμε μερικά χρόνια πίσω, στο 2006, όταν με ένα βασιλικό πραξικόπημα, ανατράπηκε ο δημοκρατικά εκλεγμένος πρωθυπουργός, Τακσίν Σιναουάτρα. Ο ίδιος αναγκάστηκε δύο χρόνια αργότερα να φύγει στο εξωτερικό, για να γλυτώσει τη φυλακή με τις κατηγορίες της διαφθοράς και τις κατάχρησης εξουσίας.

Η αποχώρηση του Τακσίν το 2006 από δεν τελείωσε και την αντιπαράθεση. Ο Τακσίν άφησε πίσω του ένα σύστημα εξουσίας και εκατομμύρια Ταϊλανδούς υποστηρικτές του από τις χαμηλές τάξεις και κυρίως τον αγροτικό πληθυσμό από την επαρχία. Γιατί μπορεί ο επιχειρηματίας Σιναουάτρα να κολυμπούσε στη διαφθορά, έδωσε όμως παροχές στους φτωχούς, καλύτερες τιμές στο ρύζι, χαμηλότοκα δάνεια, κτλ. Λίγο πριν φύγει είχε εγκρίνει κεφάλαια για φθηνότερες υπηρεσίες υγείας στους πολίτες και για έργα υποδομής σε απομακρυσμένα χωριά.
Αυτό το σύστημα, ή καλύτερα ας το πούμε «πελατεία», ήταν επόμενο να αντιδράσει στο πραξικόπημα. Στις εκλογές του 2007 οι διάδοχοι του Σιναουάτρα κέρδισαν αλλά οι αντίπαλοι του, που συσπειρώθηκαν γύρω από το κόμμα PAD (τα «κίτρινα πουκάμισα» που λέγαμε παραπάνω) απαιτούσε και νέο πραξικόπημα. Έτσι λοιπόν το 2008 μετά από διαδηλώσεις εβδομάδων που παρέλυσαν την Μπανγκόγκ και με παρέμβαση του παλατιού, η κυβέρνηση πέφτει και τα «κίτρινα πουκάμισα» έρχονται «επιτέλους» στην εξουσία.

Η ηρεμία κράτησε δύο χρόνια και το 2010 ήταν η σειρά των οπαδών του Τακσίν και των διαδόχων του να βγουν στους δρόμους επιχειρώντας να ανατρέψουν την κυβέρνηση που είχε τοποθετήσει για πρωθυπουργό τον Αμπχισίτ Βετζατζίβα, έναν «βρετανοθρεμένο» δανδή, ο οποίος παραμένει μέχρι σήμερα αρχηγός της αντιπολίτευσης. Οι διαδηλωτές – υποστηρικτές του Σιναουάτρα, που έμειναν στην ιστορία ως «τα κόκκινα πουκάμισα» (γιατί αντίστοιχα ήταν ντυμένοι στα κόκκινα) δέχθηκαν τελικά απίστευτη βία που κατέληξε με το κέντρο της Μπανγκόγκ να μετατρέπεται σε πεδίο μάχης, και το κίνημα να μετρά 92 νεκρούς.
Ένα χρόνο αργότερα όμως τα «κόκκινα πουκάμισα» θα πάρουν τη ρεβάνς ερχόμενοι στην εξουσία, με πρωθυπουργό όχι όποιον κι όποιον, αλλά την αδερφή του εξόριστου Σιναουάτρα, Γινγκλούκ.

Για να φτάσουμε στο σήμερα δύο χρόνια μετά, με την αντιπολίτευση που πλέον έχει βγάλει τα κίτρινα πουκάμισα να προσπαθεί να επαναλάβει ότι είχε κάνει το 2008.
Αφορμή στάθηκε μια πρόσφατη απόφαση της πρωθυπουργού.
Πριν από ένα μήνα η Γινγκλούκ υπέβαλε πρόταση νόμου με την οποία δίνεται αμνηστία σε μία σειρά αδικήματα τους παρελθόντος, νόμο με τον οποίο θα άνοιγε ο δρόμος για την επιστροφή του Τακσίν στην Ταϊλάνδη. Παρά το γεγονός ότι η πρόταση απορρίφθηκε από την γερουσία, «τα κίτρινα πουκάμισα» κατέβηκαν στους δρόμους. Είπαμε ότι οι Σιναουάτρα και το σύστημά τους δεν είναι οι αδιάφθοροι πολιτικοί της χώρας, αλλά τουλάχιστον είναι δημοκρατικά εκλεγμένοι.
Επιπλέον, μία από τις πρώτες κινήσεις τη Γινγκλούκ ήταν να επιβάλει εγγυημένη τιμή για το ρύζι και να αυξήσει τον κατώτατο μισθό κατά 40%. Η επιχειρηματική ελίτ, αντέδρασε όσο μπορούσε στις «λαϊκιστικές» πολιτικές της Σιναουάτρα καθώς το μόνο που την ενδιέφερε ήταν η ανταγωνιστικότητα, τα χαμηλά μεροκάματα, και τα κέρδη. Αυτή η ελίτ συνδέεται με την αντιπολίτευση και τους σημερινούς διαδηλωτές.
Θα πρέπει επίσης να τονιστεί ότι ο Σιναουάτρα δεν ήταν φυσικά σοσιαλιστής. Αν και αρχικά είχε υποσχεθεί να κρατηθεί μακριά από το ΔΝΤ και τα προγράμματα διαρθρωτικών αλλαγών που θα άνοιγαν την αγορά στο ξένο κεφάλαιο, υπαναχώρησε και ενέδωσε στις απαιτήσεις των ξένων επιχειρήσεων σε βάρος των ντόπιων επιχειρηματιών. Με λίγα λόγια «ο ένας καπιταλιστής τρώει τον άλλο». Η ταϊλανδική ελίτ τότε λοιπόν στράφηκε εναντίον της οικογένειας Τακσίν και στήριξε την αντιπολίτευση.
Οι διαδηλωτές της αντιπολίτευσης του 2008, των οποίων συνέχεια είναι οι σημερινοί διαδηλωτές δεν είναι ένα ριζοσπαστικό κομμάτι της ταϊλανδικής κοινωνίας. Αντίθετα εκφράζουν μια βαθειά συντήρηση και ένα πατερναλισμό που συνδέεται με την μοναρχία.
Η προσωπική μου εμπειρία από τα στρατόπεδα των «κίτρινων» που είχαν στήσει στο κέντρο της Μπανγκόγκ το 2008 μαρτυρούσε ένα κίνημα τόσο καλά οργανωμένο που ήταν αδύνατο να χρηματοδοτείτο μόνο από εθελοντικές εισφορές. Στους καταυλισμούς υπήρχαν, εστιατόρια, πρόχειρα ιατρεία και φαρμακεία, είδη πρώτης ανάγκης για όλους, με λίγα λόγια είχαν πέσει χρήματα για να στηρίξουν έναν «επαγγελματικό στρατό διαδηλωτών» για μήνες.

Με τη λογική ότι ο απλός λαός είναι αμόρφωτος να διαλέξει ηγέτες οι «κίτρινοι» στο παρελθόν ζητούσαν επιστροφή σε απολυταρχικές μορφές διακυβέρνησης με το μεγαλύτερο ποσοστό των βουλευτών να διορίζονται, και την κυβέρνηση να ελέγχεται από το στρατό και το βασιλιά. Οι ίδιοι άνθρωποι είναι σήμερα αυτοί που ζητούν την ανατροπή της κυβέρνησης της Γινγκλούκ και τα αιτήματά τους παραμένουν ίδια.
Ο Σουθέπ Ταουγκσουμπάν, που σήμερα ηγείται της εξέγερσης δεν είναι περισσότερο δημοκράτης από τους Σιναουάτρα. Τον Μάιο του 2010 ήταν αυτός που είχε δώσει την εντολή για την καταστολή της εξέγερσης που οδήγησε στο θάνατο 92 ανθρώπους. Σήμερα προτείνει τη σύσταση ενός μη εκλεγμένου «συμβουλίου πολιτών» που θα κυβερνήσει τη χώρα γιατί «όλοι οι πολιτικοί είναι διεφθαρμένοι». Ο «αδιάφθορος» Σουθέπ έχει κατηγορηθεί πάντως ουκ ολίγες φορές στο για διάφορα αδικήματα και διαφθορά και η πολιτική γραμμή με την οποία τραβά τον κόσμο στους δρόμους είναι τουλάχιστον κωμική.
Κατηγορεί για παράδειγμα την Σιναουάτρα για «εξέγερση» και παρακινεί τον λαό να παρακολουθεί τις κινήσεις της οικογένειάς της. Κάλεσε τους δημοσίους υπαλλήλους να αναφέρονται σε αυτόν, είπε ότι το σύνταγμα θα πρέπει να ξαναγραφτεί και να απαγορεύει τις λαϊκιστικές πολιτικές, ότι θα πρέπει να εκλεγεί νέος πρωθυπουργός από την μη εκλεγμένη επιτροπή του κόμματός του και άλλα τρελά…
Η Γινγκλούκ υπό το βάρος των διαδηλώσεων και για να εκτονώσει την κατάσταση, διέλυσε τη Βουλή και κήρυξε πρόωρες εκλογές για τη 2α Φεβρουαρίου.
Όμως αυτή τη φορά «οι κόκκινοι» το έχουν μάθει το μάθημά τους. Η Γινγκλούκ δεν παραιτήθηκε από πρωθυπουργός και πάει για εκλογές τις οποίες κατά πάσα πιθανότητα θα κερδίσει με άνεση. Η αποφασιστικότητα του συστήματος Σιναουάτρα αυτή τη φορά να μην αφήσει την εξουσία είναι τέτοια που πέρασε στην αντεπίθεση απαγγέλλοντας κατηγορίες για δολοφονία στον Βετζατζίβα και στο Σουθέπ.
Θα αντέξει άλλους δύο μήνες η Γινγκλούκ στην εξουσία; Η εκτίμηση είναι πως μάλλον θα αντέξει αλλά αυτό δεν διασφαλίζει την ομαλοποίηση της πολιτικής ζωής. Αν η αντιπολίτευση θέλει να τα διαλύσει όλα θα απέχει από τις εκλογές.
Τελευταία φορά που το Δημοκρατικό κόμμα απείχε από τις εκλογές ήταν το 2006. Πέντε μήνες αργότερα, ο στρατός έκανε πραξικόπημα...