Πριν από περίπου τέσσερις δεκαετίας ο συγγραφέας Γκράχαμ Γκρίν μετά από μια επίσκεψή του στον Παναμά έγραφε ότι η διώρυγα, χρόνο με το χρόνο χάνει έσοδα και δέχεται όλο και μικρότερο αριθμό πλοίων. «Οι δεξαμενές του καναλιού που εξισορροπούν τη διαφορά στάθμης μεταξύ των δύο Ωκεανών, μοιάζουν μικρές για τα τεράστια πλοία».
Ο Γκριν δεν είχε άδικο. Σήμερα σχεδόν το 50% των εμπορικών πλοίων που ταξιδεύουν στους Ωκεανούς είναι πολύ μεγάλα για να περάσουν από το κανάλι. Το Panamax που χτίστηκαν σε άλλες εποχές ειδικά για το κανάλι του Παναμά, μπροστά στα νέα πλοία μοιάζουν μινιατούρες.
Το λιώσιμο των πάγων στην αρκτική και το άνοιγμα ενός νέου και ταχύτερου θαλασσίου δρόμου, έχει δημιουργήσει έναν νέο ανταγωνιστή για το κανάλι του Παναμά.
Η κυβέρνηση της χώρας προκειμένου να μην απαξιωθεί το κανάλι καθώς είναι ένα από τα σημαντικότερα εισοδήματα για τα κρατικά ταμεία, αποφάσισε κατόπιν δημοψηφίσματος να το επεκτείνει.
Το σχέδιο διαπλάτυνσης προϋπολογισμού 5,25 δισεκατομμυρίων δολαρίων θα ολοκληρωθεί στα μέσα του 2015 και θα μετατρέψει το κανάλι του Παναμά στον σημαντικότερο εμπορικό δρόμο μεταξύ Ατλαντικού και Ειρηνικού Ωκεανού. Η διαπλάτυνση και η εκβάθυνση του καναλιού θα επιτρέπει τη διέλευση σε πλοία με τονάζ τριπλάσιο από τα πλοία που διέρχονται σήμερα και υπολογίζεται ότι το 2025 θα διέρχονται το κανάλι 600 εκατομμύρια τόνοι εμπορευμάτων το χρόνο από 333 εκατομμύρια το 2012. Τα έργα βρίσκονται στο 60% της ολοκλήρωσής τους και απασχολούν 8.000 εργάτες.
Ακόμη κι έτσι όμως ίσως στο μέλλον το κανάλι να χρειαστεί και νέα διαπλάτυνση. Η Maersk Line μία από τις μεγαλύτερες μεταφορικές εταιρίες παρήγγειλε πρόσφατα 20 νέα εμπορικά πλοία τόσο μεγάλα που δεν θα μπορούν να περάσουν από τη διώρυγα του Παναμά ούτε μετά τη διαπλάτυνση της.

Το σχέδιο θεωρείται σημαντικό κυρίως για τις μεταφορές από την Αμερική στην Ασία που σύμφωνα με προβλέψεις θα αυξηθούν με ραγδαίους ρυθμούς στα επόμενα χρόνια λόγω των μεγάλων αναγκών για πρώτες ύλες.
Αυτό το έχουν καταλάβει και άλλες χώρες της κεντρικής Αμερικής που σχεδιάζουν τους δικούς τους εμπορικούς διαδρόμους που θα ενώνουν τους δύο ωκεανούς.
Η Νικαράγουα για παράδειγμα συζητά με κινεζική εταιρία τη διάνοιξη ενός καναλιού τριπλάσιου μήκους από αυτό του Παναμά, προϋπολογισμού 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η Γουατεμάλα και η Ονδούρα επίσης σχεδιάζουν εμπορικές γέφυρες για να ενώσουν τους δύο ωκεανούς.

Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι θετικό για τις μεταφορές διεθνώς. Μεσοπρόθεσμα θα επιφέρει επανάσταση στις μεταφορές και στο εμπόριο αλλά υπάρχει ένα σημαντικό εμπόδιο. Ενώ το κανάλι προχωρά με γοργούς ρυθμούς δεν υπάρχουν λιμάνια και στις δύο ακτές τις αμερικανικής ηπείρου να ελλιμενίσουν τόσο μεγάλα πλοία. Και τα λίγα που υπάρχουν δεν μπορούν πλην ελαχίστων να διαχειριστούν τόσο μεγάλο όγκο εμπορευμάτων. Στο επόμενο διάστημα αναμένεται σκληρός ανταγωνισμός για το ποια λιμάνια θα αναβαθμιστούν και θα γίνουν οι νέοι διαμετακομιστικοί κόμβοι της αμερικανικής ηπείρου.
Σύμφωνα με μελέτης της ΙDB και στις δύο ακτές της ηπείρου χρειάζονται επενδύσεις δεκάδων δισεκατομμυρίων για τη εκβάθυνση λιμανιών, δημιουργία χώρων αποθήκευσης, σιδηροδρόμους και αυτοκινητοδρόμους, και γενικότερα υποδομές που θα στηρίξουν τόσο μεγάλης έκτασης εμπόριο ώστε να μπορέσουν οι εταιρίες να επωφεληθούν από την μείωση του μεταφορικού κόστους που επιφέρει η χρήση μεγάλων πλοίων.
Για να δοθεί μια τάξη μεγέθους για να μεταφερθούν 10.000 κοντέινερς που θα αδειάσει σε ένα λιμάνι ένα μεγάλο εμπορικό πλοίο, χρειάζονται 18 τρένα, ή 5.800 φορτηγά, ή 570 Boeing 747 jumbo.
Στις ΗΠΑ λίγα λιμάνια είναι έτοιμα για μια τόσο μεγάλη αλλαγή. Το λιμάνι του Νόρφολκ στη Βιρτζίνια θα γίνει μάλλον το επόμενο διαμετακομιστικό κέντρο καθώς έχει αρκετό βάθος και νέα σιδηροδρομική σύνδεση. Τα λιμάνια της Νέας Υόρκης και του Νιου Τζέρσεϊ που έχουν τη μεγαλύτερη κίνηση στην ανατολική ακτή δεν μπορούν να δεχθούν μεγάλα πλοία καθώς θα πρέπει να υπερυψωθεί πρώτα η γέφυρα Μπαγιόν έργο που θα κοστίσει ένα δισεκατομμύριο δολάρια και δεν θα είναι έτοιμη πριν το 2016.