Πριν από μερικές εβδομάδες η αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων ενέκρινε με μεγάλη πλειοψηφία την «Πρωτοβουλία της Μέριδα», ένα επιχειρησιακό σχέδιο που προβλέπει τη χρηματοδότηση της κυβέρνησης του Μεξικού με 400 εκατομμύρια δολάρια, με σκοπό την αντιμετώπιση του οργανωμένου -εγκλήματος και ειδικότερα το εμπόριο ναρκωτικών.  Η πρωτοβουλία θυμίζει κατά πολύ το «Σχέδιο Κολομβία» έμπνευσης του πρώην Αμερικανού προέδρου Μπιλ Κλίντον που προέβλεπε την αντιμετώπιση των καρτέλ της κοκαΐνης στην Κολομβία.
Αν αναλογιστεί όμως κανείς ότι η τελευταία κυβέρνηση του Φελίπε Καλντερόν στο Μεξικό έχει δαπανήσει μέχρι στιγμής 3 δις δολάρια στη μάχη κατά των ναρκωτικών χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα, τα 400 εκατομμύρια δολάρια των ΗΠΑ φαντάζουν πολύ λίγα. Επιπλέον, η αποτυχία του «Σχεδίου Κολομβία» στην αντιμετώπιση των ναρκωτικών, αφήνει μικρά περιθώρια αισιοδοξίας στην κυβέρνηση του Μεξικού, αν φυσικά υποθέσουμε ότι ο πραγματικός στόχος της πρωτοβουλίας της Μέριδα είναι το οργανωμένο έγκλημα και τα ναρκωτικά.
Καθώς η θητεία του κ. Μπους στο Λευκό Οίκο ολοκληρώνεται, ο Αμερικανός πρόεδρος κάνει απολογισμό των αποτυχιών της πολιτικής του. Αποτυχία στο Ιράκ και το Αφγανιστάν , αποτυχία στο Μεσανατολικό, αποτυχία να γεφυρώσει το χάσμα με χώρες όπως η Βόρεια Κορέα και η Κούβα, αποτυχία στην διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς.  Σε αυτές τις αποτυχίες θα πρέπει να προσθέσει ακόμη μια. Αυτή του πολέμου κατά των ναρκωτικών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της υπηρεσίας του ΟΗΕ,  αρμόδιου για τα ναρκωτικά και το έγκλημα, μετά από τόσα χρόνια προσπαθειών για τον έλεγχο της παραγωγής κοκαΐνης στην Κολομβία η καλλιέργεια κόκας (του φυτού που χρησιμοποιείται ως βάση για την παραγωγή κοκαΐνης) αυξήθηκε πέρυσι κατά 27%, ενώ μικρή άνοδο σημείωσε και στις γειτονικές χώρες, Βολιβία και Περού. Από τα 780.000 στρέμματα το 2006, η καλλιέργεια κόκας αυξήθηκε στα 980.000 στρέμματα σημειώνοντας τη μεγαλύτερη αύξηση από το 2001.
Κι όλα αυτά μετά από οκτώ χρόνια προσπαθειών που περιελάμβαναν αεροψεκασμούς με επικίνδυνα για την υγεία των αγροτών χημικά που κατέστρεφαν όχι μόνο τα δέντρα της κόκας αλλά και τις υπόλοιπες καλλιέργειες, ενώ προκαλούσαν μεγάλες ζημιές στην κτηνοτροφία.

 Η κυβερνήσεις Ουρίμπε και Παστράνα έχουν δεχθεί σκληρή κριτική για την πρακτική των ψεκασμών ενώ χαρακτηριστικά, ο Αμερικανός πρέσβης στη Κολομβία, Γουίλιαμ Γούντ, αποκαλείται κοροϊδευτικά από τους Κολομβιανούς «ο χημικός Μπιλ». Βέβαια αν δει κανείς τα νούμερα θα διαπιστώσει ότι το σχέδιο Κολομβία   είχε περισσότερο να κάνει με τη στρατικοποίηση της περιοχής και λιγότερο –παρά απ' ότι λεγόταν – με τα ναρκωτικά  Από το 2000 οι ΗΠΑ έχουν δαπανήσει στην Κολομβία 5 δισεκατομμύρια δολάρια. Αντί όμως αυτά τα χρήματα να χρησιμοποιηθούν για την βοήθεια των αγροτών και την παροχή κινήτρων για να εγκαταλείψουν την καλλιέργεια της κόκας, δαπανήθηκαν για εξοπλισμό και εκπαίδευση του κολομβιανού στρατού.
Το Μεξικό έχει πάρει τα πρωτεία στη διακίνηση, χρησιμοποιώντας από αεροπλάνα μέχρι υποβρύχια, που μπορούν να μεταφέρουν μέχρι τέσσερις τόνους κοκαΐνης.
Το μεγαλύτερο μέρος των ναρκωτικών κατευθύνεται στις ΗΠΑ όπου η κατανάλωση σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία παρουσιάζει σταθερότητα αλλά και στην Ευρώπη κυρίως μέσω Ισπανίας. Στο Μεξικό ωστόσο η διακίνηση των ναρκωτικών έχει γίνει αφορμή για τη δημιουργία της πιο σκληρής μαφίας των τελευταίων ετών στη Λατινική Αμερική. Εκτός από την αστυνομία, 25.000 στρατιώτες έχουν ριχθεί στη μάχη κατά του εμπορίου ναρκωτικών χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα. Φέτος μέχρι στιγμής, στον πόλεμο μεταξύ καρτέλ, αστυνομίας και συμμοριών έχουν χάσει τη ζωή τους 1400 άνθρωποι. Εξ αυτών περισσότεροι από 400 ήταν αστυνομικοί Το 2007 καταγράφηκαν 2500 θάνατοι, όσοι περίπου και το 2006.
Ανάλογη είναι η τάση και στην Ασία. Το Αφγανιστάν, εκτός από το όπιο, έχει πάρει την πρωτοκαθεδρία και στο χασίς. Στην έκθεση του ΟΗΕ για τα ναρκωτικά που βγήκε στη δημοσιότητα πριν από μερικές εβδομάδες εκτιμάται ότι το 2007 καλλιεργήθηκαν περίπου 700.000 στρέμματα κάνναβης, 200.000 περισσότερα απ' ότι το 2006. Η παραγωγή οπίου, που είναι η βάση για την παρασκευή ηρωίνης,  αυξήθηκε στο Αφγανιστάν και στη Μιανμάρ, ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο οι καλλιεργούμενες εκτάσεις οπιούχου παπαρούνας αυξήθηκαν κατά 17% σε σχέση με το 2006 φτάνοντας τα 2,35 εκατομμύρια στρέμματα, λίγο κάτω από το ρεκόρ το 1998 πού ήταν 2,38 εκατομμύρια στρέμματα.
Υπολογίζεται ότι η αξία της παράνομης καλλιέργειας παπαρούνας στο Αφγανιστάν ξεπέρασε το ένα δισεκατομμύριο δολάρια.
Παρά τις προσπάθειες που γίνονται η κατανάλωση παγκοσμίως έχει μικρή αυξητική τάση σε όλα τα ναρκωτικά πλην αμφεταμινών. Τους τελευταίους 12 μήνες ένας στου 20 ανθρώπους του πλανήτη ηλικίας 16 έως 64 ετών έκανε έστω και για μια φορά  χρήση ναρκωτικών ουσιών,-ποσοστό 5% από 4,7% τον προηγούμενο χρόνο- ενώ το ποσοστό των εξαρτώμενων χρηστών παραμένει κοντά στο 0,6% του πληθυσμού παγκοσμίως.
Η Ολλανδία και η Ισπανία είναι οι μεγαλύτεροι καταναλωτές κοκαΐνης ενώ η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των χωρών της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης. Η Ισπανία εξακολουθεί να είναι η κύρια πόρτα εισόδου κοκαΐνης στην Ευρώπη παρά τις επιτυχίες της ισπανικής αστυνομίας.
Το πιο ανησυχητικό στοιχείο της έκθεσης του ΟΗΕ πάντως, είναι το γεγονός ότι η Ευρώπη είναι πιο ευάλωτη σε αυτή την έκρηξη της παραγωγής καθώς μεγάλες ποσότητες ηρωίνης έχουν αρχίσει ήδη να κατακλύζουν την αγορά ρίχνοντας την τιμή της.




Αριθμοί

•    27% αυξήθηκε πέρυσι η καλλιέργεια κόκας στην Κολομβία
•    17% αυξήθηκε η καλλιέργεια οπιούχου παπαρούνας
•    1 δις δολάρια ήταν η αξία της περυσινής σοδειάς παπαρούνας
•    100 εκατομμύρια δολάρια πήγαν στα χέρια των Ταλιμπάν
•    1 στους 20 ανθρώπους του πλανήτη από 16 έως 64 ετών έκανε χρήση ναρκωτικών
•    4% των νέων από 15 έως 34 ετών στη Βρετανία και την Ισπανία κάνουν χρήση κοκαΐνης
•    



Υπόθεμα

Η κατανάλωση κοκαΐνης στην Ευρώπη τα τελευταία δέκα χρόνια τριπλασιάστηκε και σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Ευρωπαϊκού Κέντρου για τα Nαρκωτικά και την Eξάρτηση, το 22% των χρηστών που ζητών  ιατρική βοήθεια για να ξεπεράσουν την εξάρτησή τους, αφορούν κοκαΐνη.
Σύμφωνα με την αρμόδια υπηρεσία του ΟΗΕ οι δρόμοι της κοκαΐνης προς την Ευρώπη περνούν από την Αφρική και συγκεκριμένα από την Γουινέα Μπισάου της οποία οι ακτές βρίσκονται πλησιέστερα από κάθε άλλη χώρα στην νότιο Αμερική, απ' όπου και ξεκινούν τα φορτία της κοκαΐνης. Η παντελής έλλειψη ελέγχου και οι σχεδόν ανύπαρκτες υποδομές κάνουν τη μικρή αυτή αφρικανική χώρα ιδανικό ορμητήριο για τους εμπόρους ναρκωτικών.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις κάθε μέρα ένα τόνος κοκαΐνης ξεκινά από την Γουινέα Μπισάου με προορισμό την Ευρώπη.