«Ο Παππάς δίνει €630.000 στην ταινία του Γαβρά για τον Βαρουφάκη»… «630.000 ευρώ κρατική επιχορήγηση για να γίνει ταινία η αληθινή ιστορία που κόστισε τουλάχιστον 80 δισεκατομμύρια ευρώ στον ελληνικό λαό»… Με υπογραφή Παππά 630 χιλιάδες ευρώ στον Γαβρά για το φιλμ της «περήφανης διαπραγμάτευσης»…

Αυτοί είναι μόνο μερικοί τίτλοι που είδαν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες ημέρες για την ταινία του Κώστα Γαβρά και την επιστροφή χρημάτων που πήρε η παραγωγή του από το πρόγραμμα του ΕΚΟΜΕ (Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας).

Αντιλαμβάνομαι την ανάγκη πολλών μέσων να κάνουν αντιπολίτευση αλλά οι παραπάνω τίτλοι εκτός του ότι φλερτάρουν με τα fakenews, αδικούν τόσο έναν καταξιωμένο καλλιτέχνη όσο και ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης ξένων κινηματογραφικών παραγωγών που έχει φέρει στην χώρα πολλά εκατομμύρια ευρώ.

Ποια είναι η αλήθεια όμως πίσω από αυτόν τον εντυπωσιασμό;. Η ταινία του Γαβρά κόστους 6,85 εκατομμυρίων ευρώ έχει ένα κομμάτι των γυρισμάτων στη χώρα μας, με το κόστος της παραγωγή τουςνα ανέρχεται σε 1,85 εκατομμύρια ευρώ. Σύμφωνα με το νόμο λοιπόν για τις ξένες παραγωγές στη χώρα μας, η παραγωγή δικαιούται επιστροφή των χρημάτων που δαπάνησε σε ποσοστό 35% από το ΕΚΟΜΕ (και όχι από τον Παππά). Τι είναι όμως αυτή η επιστροφή, πως γίνεται, ποια είναι τα κριτήρια και γιατί τόσος «ντόρος»; Για το λόγο αυτό μιλήσαμε με τον καθ΄ ύλην αρμόδιο, τον πρόεδρο και ΔΣ του ΕΚΟΜΕ, κ. Πάνο Κουάνη;

Πείτε μας κύριε Κουάνη λίγα λόγια για το “cash rebate”, κάτι που σίγουρα πολλοί αγνοούν.

Το rebate από μόνο του είναι ένας αυτόματος μηχανισμός. Nα πούμε για παράδειγμα ότι το 1,5% της ΕΡΤ ή τα χρηματοδοτικά προγράμματα του κινηματόγραφου, είναι επιλεκτικής χρηματοδότησης, δηλαδή τι σημαίνει αυτό;
Φτιάχνεται μία επιτροπή η οποία βλέπει τα προτεινόμενα σχέδια, τα αξιολογεί, κοιτάει τα σενάρια, έχει πάρα πολλά ποιοτικά κριτήρια και με βάση μια στρατηγική θα χρηματοδοτήσει αυτά που θα επιλέξει.

Το rebate όπως όλα τα χρηματοδοτικά κίνητρα αυτού του τύπου σε όλο τον κόσμο – και στην Αμερική και σε όλη την Ευρώπη είναι το ίδιο - είναι αυτόματης χρηματοδότησης.
Είναι δηλαδή κάποια αντικειμενικά κριτήρια, τα οποία είναι επιχειρηματικά και τα οποία αν τα πληροί μία παραγωγή, τότε μπαίνει στο rebateή στο tax incentive (φορολογικά κίνητρα)ή σε κάτι ανάλογο.

Δεν μπαίνουμε στο περιεχόμενο σε επίπεδο αξιολόγησης. Υπάρχουν κάποιες δικλείδες ασφαλείας όπως για παράδειγμα δε χρηματοδοτούμε πορνογραφία ή δεν χρηματοδοτούμε ταινίες που μπορεί να προσβάλλουν τη χώρα.
Δεν μπαίνουμε σε βάσεις ποιοτικές αναφορικά με το περιεχόμενο, γι’ αυτό και βλέπετε ότι και στα κίνητρα αυτά μπαίνουν από πολύ εμπορικές ταινίες, έως πολύ καλλιτεχνικές.

Είδαμε τίτλους όπως για παράδειγμα “ο Παππάς δίνει 630.000 ευρώ στην ταινία του Γαβρά για το Βαρουφάκη”. Πως θα το σχολιάζατε;

Το οποίο όμως και αυτό είναι λάθος και με ποια έννοια. Το βιβλίο δεν μιλάει ωραία για την κυβέρνηση. Όποιος το έχει διαβάσει βλέπει ότι το βιβλίο δεν είναι κολακευτικό για την κυβέρνηση. Θέλω να πω δηλαδή ότι κι αυτό είναι μια δεύτερη μπούρδα. Το πως απεικονίζει ο Γαβράς την ιστορία του βιβλίου αυτό είναι καθαρά θέμα σκηνοθέτη.
Οι τίτλοι μιλούν για επιχορήγηση και μπορεί να πεις ότι είναι επιχορήγηση από την άποψη ότι οποιαδήποτε τέτοιο πακέτο κινήτρων είναι μια μια χρηματοδότηση.

Πως χρηματοδοτεί το ΕΚΟΜΕ ξένες ταινίες;

Κάνει μια αίτηση μια εταιρία -συνήθως είναι ξένες εταιρίες, αλλά μπορεί να είναι και ελληνικές- μέσω ενός Έλληνα παραγωγού, ο όποιος κάνει την εκτέλεση παραγωγής και βάσει των δαπανών που θα κάνει στην Ελλάδα, εμείς τους δίνουμε πίσω ως μπόνους ας πούμε, ένα ποσοστό της επένδυσης του.
Για παράδειγμα αν μία παραγωγή έρθει στην Ελλάδα και ξοδέψει 2 εκατομμύρια ευρώ εμείς θα τους δώσουμε πίσω το 35% που είναι 600.000.

Απ’ ότι έχετε κάνει μέχρι τώρα και από την εμπειρία αλλά και από τις μελέτες σας, αυτό ευνοεί την ελληνική κινηματογραφία αλλά και γενικότερα την οικονομία ή όχι;

Για να καταλάβετε, εδώ και ένα χρόνο που τρέχουμε το πρόγραμμα, έχουν έρθει στην Ελλάδα 40 project, τα οποία έχουν ξοδέψει 35 εκατομμύρια ευρώ και έχουν δημιουργήσει πολλές θέσεις εργασίας - ξέρουμε ότι είναι βραχυχρόνιες αυτές θέσεις εργασίας αλλά έτσι είναι στον κιμηματογράφο. Γύρω στις 11.000 εργασίας.
Πέρα το ότι πληρώνουν τα πάντα, ξενοδοχεία, ασφάλιστρα, διάφορους επαγγελματίες από μοδίστρες μέχρι εστιατόρια, μετακινήσεις κτλ.
Δεν είναι μόνο τα συνεργεία που δουλεύουν, δουλεύει ένα σύστημα ολόκληρο γύρω από αυτό. Η ασφάλιση είναι υποχρεωτική για όλους, πληρώνονται εργοδοτικές, εισφορές, φορολογούνται όλοι στην Ελλάδα. Με λίγα λόγια είναι πολλαπλά τα οφέλη.

Μου είπατε πριν για κάποια κριτήρια, θέλετε να εξειδικεύσετε λίγο;

Τα κριτήρια είναι επιχειρηματικά . Εμείς παίρνουμε το business plan τους το οποίο έχει μέσα το χρηματοδοτικό πλάνο, από που έρχονται τα χρήματα, μία περίληψη του σεναρίου ή το σενάριο ολόκληρο, κοιτάζουμε τα πολιτιστικά κριτήρια τα οποία είναι ένας πίνακας της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποχρεωτικός, κοιτάμε να δούμε ποιοι Έλληνες θα είναι μέσα, ποιοι θα δουλέψουν ως συνεργείο, κοιτάμε το κάστινγκ, κοιτάμε να δούμε που θα γίνει η παραγωγή και το post production, κοιτάμε να δούμε αν θα προωθηθούν οι ελληνικοί χώροι και ποιοι θα είναι αυτοί, ελέγχουμε τη φερεγγυότητα της ελληνικής εταιρίας, δηλαδή με λίγα λόγια όλα τα στοιχεία (Καταστατικό, φορολογική ενημερότητα, ασφαλιστική ενημερότητα κτλ και ζητάμε τα ίδια και από τους ξένους).

Πόσο σημαντικό είναι, αν είναι, να γίνονται τέτοιες παραγωγές στην Ελλάδα;

Ο Γαβράς το 1967 δεν μπορούσε να γυρίσει το “Ζ” στην Ελλάδα και το γύρισε στην Αλγερία, στα γαλλικά και πήρε με αυτή την ταινία το Όσκαρ.
Διώξαμε τον Γκατζογιάννη όταν ήρθε να γυρίσει την Ελένη με τον Τζον Μάλκοβιτς το 1985, διώξαμε τον Αλέξανδρο και τον Όλιβερ Στόουν γιατί ενοχλούσε το πως απεικονίζεται ο Μέγας Αλέξανδρος. Ε εντάξει, υπάρχει και μετρό.
Αυτές οι ταινίες δεν είναι ότι δεν θα γυριστούν.Θα γυριστούν απλά σε άλλη χώρα.

Δημοσιεύθηκε στο CNN Greece 13/4/2019