Για τους αδερφούς Κάστρο στη Κούβα, το παλιό γνωστό δίλλημα των κομμουνιστών, «μεταρρύθμιση ή επανάσταση» απαντήθηκε.
Εν μέσω οικονομικής κρίσης που σαρώνει τις αδύναμες οικονομίες και στον απόηχο των αντικαθεστωτικών κινημάτων στη Μέση Ανατολή, η κυβέρνηση της Κούβας επιλέγει το δρόμο της μεταρρύθμισης.
Μεταρρυθμίσεις στην οικονομία και στο πολιτικό σύστημα αλλά με μια σοβαρή αντίφαση. Αυτοί που θα «τρέξουν» τη μεταρρύθμιση θα είναι και πάλι οι «μπαρμπούδος» όπως αποκαλείται η παλιά φρουρά των συντρόφων του Φιντέλ Κάστρο, με «πατημένα» τα ογδόντα…
Αυτό που σημάδεψε το 6ο συνέδριο του Κομουνιστικού Κόμματος της Κούβας την εβδομάδα που πέρασε, σε επίπεδο συμβολισμού περισσότερο παρά ουσίας, ήταν η αποχώρηση του Φιντέλ Κάστρο από την κεφαλή της εξουσίας.
Ο 84χρονος Φιντέλ που έχει εγκαταλείψει την ενεργό πολιτική από το 2006 εμφανίστηκε στο συνέδριο μετά από χρόνια, αποχαιρετώντας και τυπικά το κόμμα.
Ο αδερφός του Ραούλ, στα 79 του χρόνια παίρνει πλεόν τη θέση του και πρώτος αντιπρόεδρος αναλαμβάνει ο 80χρονος Χοσέ Ματσάδο Βεντούρα. Το πολιτικό γραφείο που θα περιβάλει τον Ραούλ Κάστρο αποτελείται στην πλειοψηφία τους από παλιά στελέχη και στρατιωτικούς, απογοητεύοντας όσους περίμεναν να μπει νέο αίμα στην ηγεσία του κόμματος.
Οι προτάσεις του Ραούλ Κάστρο που εγκρίθηκαν στο συνέδριο επιβεβαιώνουν την βούληση της κουβανικής ηγεσία να κινηθεί προς ένα νέο μικτό οικονομικό μοντέλο με περισσότερη ιδιωτική πρωτοβουλία και λιγότερο κράτος.
Η πλήρης ανάπτυξη του νέου μοντέλου θα πάρει τουλάχιστον μια πενταετία και η κουβανική ηγεσία δείχνει να αναγνωρίζει ότι το μεγαλύτερο εμπόδιο θα είναι η υπάρχουσα πολιτική δομή και η γραφειοκρατία.
Σε αυτό εδράζεται και η βούληση του Ραούλ Κάστρο για μεταρρυθμίσεις στο κόμμα και στις μεθόδους του.
Αυτοκριτική
Ο Κάστρο μιλώντας στο συνέδριο, έκανε την αυτοκριτική του λέγοντας ότι στην κυβέρνηση αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει εφεδρεία νεότερης ηλικίας ηγετικών στελεχών και ότι η χώρα πληρώνει τη λανθασμένη αυτή στρατηγική.
Το πολιτικό γραφείο μπορεί να μην ανανεώθηκε, ωστόσο ανανεώθηκε κατά 50% η κεντρική επιτροπή του κόμματος.
Ο Κουβανός ηγέτης τόνισε ότι εξακολουθεί να έχει τον πρώτο λόγο ο κεντρικός σχεδιασμός, προσθέτοντας όμως ότι δεν θα πρέπει να αγνοούνται οι τάσεις της αγοράς.
Σε αυτό το πλαίσιο εξήγγειλε τρεις σημαντικές αλλαγές.
Την δυνατότητα αγοράς σπιτιών και αυτοκινήτων από τους πολίτες, την αύξηση των καλλιεργούμενων εκτάσεων που θα δοθούν από το κράτος στους αγρότες για εκμετάλλευση και τη δημιουργία ρυθμιστικού πλαισίου που θα επιτρέπει στις τράπεζες να δίνουν δάνεια σε ιδιώτες.
Το σχέδιο προβλέπει ακόμη τη μείωση του προσωπικού στο δημόσιο τομέα κατά 20% (περίπου ένα εκατομμύριο υπάλληλοι) και την παροχή κινήτρων για όσους θέλουν να αυτοαπασχοληθούν. Θα υπάρξει μείωση των κρατικών δαπανών και η λιμπρέτα, το «σοβιετικού τύπου δελτίο», με την οποία οι Κουβανοί προμηθεύονταν τρόφιμα σταδιακά θα καταργηθεί.
Η μεταρρύθμιση για την αυτοαπασχόληση ήδη τρέχει από πέρυσι τον Οκτώβριο και μέχρι σήμερα έχουν δοθεί περίπου 200.000 άδειες εργασίας.
Ο Κάστρο απέρριψε προτάσεις που θα επέτρεπαν τη συσσώρευση πλούτου σε χέρια ιδιωτών ωστόσο τόνισε ότι το θέμα έχει εξεταστεί.
Σε πολιτικό επίπεδο τέλος η θητεία του προέδρου και των σημαντικότερων πολιτικών λειτουργούν περιορίζεται σε δύο συνεχόμενες πενταετείς θητείες
Οι σημαντικότερες αλλαγές
Αντίο στη λιμπρέτα
Το γνωστό «δελτίο» με το οποίο οι Κουβανοί προμηθεύονταν τρόφιμα και το οποίο καθιερώθηκε το 1963 θα αποσυρθεί σταδιακά
Ιδιωτική πρωτοβουλία
Το κράτος θα καταργήσει ένα εκατομμύριο θέσεις στο δημόσιο και θα δώσει άδειες σε όσους θέλουν να αυτοαπασχοληθούν
Συνεταιρισμοί
Θα δοθεί άδεια για τη δημιουργία συνεταιρισμών και θα δοθεί σε ιδιώτες το 40% της καλλιεργούμενης γης.
Δημοσιεύθηκε στον Τύπο της Κυριακής 24-04-2011