Ένας νέος οικονομικός γίγαντας "μεγαλώνει" στην κεντρική Ασία. Και μάλιστα "μεγαλώνει" με τέτοιο τρόπο που φιλοδοξεί να γίνει το οικονομικό κέντρο που θα ενώνει στο μέλλον την Ευρώπη με την Ασία.
Ήδη, αν κάνει κανείς μια μικρή βόλτα στην πρωτεύουσα του Καζακστάν Αστάνα, δεν είναι δύσκολο να φανταστεί ότι σε λίγα χρόνια η πόλη θα μοιάζει με το Ντουμπάι, με ότι αυτό συνεπάγεται όσον αφορά στην οικονομική της διάσταση.
Το Καζακστάν είναι μια σχετικά νέα δημοκρατία, που προέκυψε από την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.
Στα σχεδόν 25 χρόνια που πέρασαν από τότε, έχει καταφέρει να γίνει μια μίνι βιομηχανική δύναμη της περιοχής αν και το μεγαλύτερο πλεονέκτημά της είναι η γεωγραφική της θέση καθώς στα χρόνια που έρχονται θα γίνει ο μεγαλύτερος εμπορικός κόμβος της Ευρασίας.
Η πρωτεύουσα Αστανά είνα μια σχετικά νέα πόλη στα βόρεια της χώρας. Η παλιά πρωτεύουσα της χώρας η Αλμάτι, βρίσκεται στο νότο κοντά στα σύνορα με την Κίνα. Η μεταφορά της πρωτεύουσας έγινε το 1997, για στρατηγικούς σκοπούς (να είναι μακριά από την Κίνα έτσι ούτως ώστε να υπάρχει απόσταση σε περίπτωση μιας πιθανής κρίσης) και στη συνείδηση των Καζάκων σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας εποχής για τη χώρα.
Η Αστάνα θυμίζει ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Βρίσκει κανείς τα πάντα και οι μεγάλες πολυεθνικές έχουν ήδη πάρει θέση. Η πόλη πρόκειται να φιλοξενήσει την Expo του 2017 σε ένα εντυπωσιακό συγκρότημα που χτίζεται στις παρυφές της και με αυτόν τον τρόπο σχεδιάζει την πανηγυρική της είσοδο στο κλαμπ των ισχυρών του εμπορίου. Όπως είπε στον ΤτΚ η υπεύθυνη επικοινωνίας της EXPO 2017 Ασέλ Κοζάκοβα, η έκθεση θα είναι επικεντρωμένη στις νέες μορφές πράσινης ενέργειας.

Την περασμένη εβδομάδα επισκέφτηκε την Αστανά ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ. Η επίσκεψη Ολάντ δεν ήταν τυχαία. Οι γαλλικές κατασκευαστικές εταιρίες
αναμένεται να πάρουν μεγάλο μερίδιο από την πίτα των έργων υποδομής που έχει εξαγγείλει ο πρόεδρος της χώρας Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ για τα επόμενα χρόνια, έργα κυρίως στον τομέα των μεταφορών.
Η νέα οικονομική πολιτική του προέδρου έχει επίκεντρο τις μεταφορές και τη σύνδεση της πρωτεύουσας με όλη τη χώρα λέει στον ΤτΚ ο επικεφαλής του Ινστιτούτου στρατηγικών μελετών Ερλάν Καρίν.
Πράγματι, ο Ναζαρμπάγιεφ σε πρόσφατο διάγγελμά του μίλησε για οικονομικές προκλήσεις του μέλλοντος στηλιτεύοντας την "πολιτική αντιποίνων που εφαρμόζουν οι μεγάλες δυνάμεις".
Για να αντισταθμιστούν οι απώλειες που θα έχει η οικονομία η κυβέρνηση έχει εξαγγείλει ένα πακέτο μέτρων που εκτός από τις μεταφορές προβλέπει στήριξη των μικρομεσαίων με τη μορφή ευνοϊκών δανείων, εξαγορά κόκκινων δανείων, δαπάνες για υποδομές (λιμάνια, βιομηχανικές οικονομικές ζώνες), ενεργειακές υποδομές, ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και ενίσχυση των στεγαστικών υποδομών.
Η νέα οικονομική πολιτική του Ναζαρμπάγιεφ προφανώς και δεν είναι άσχετη με την κρίση που έχει προκύψει στην Ουκρανία και το πως αυτή έχει επηρεάσει την Ρωσία, τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο του Καζακστάν.
Ρωσία, Καζακστάν και Λευκορωσία έχουν υπογράψει την περίφημη τελωνειακή ένωση -αυτή που προτίθετο να υπογράψει και ο πρώην πρόεδρος της Ουκρανίας Γιανουκόβιτς πριν τον προλάβουν τα γεγονότα- και σύντομα αναμένεται να μπει σε αυτή και η Αρμενία.
Το Καζακστάν αντιμετωπίζει το θέμα της τελωνειακής ένωσης με τη Ρωσία με ρεαλισμό θα πει στον ΤτΚ ο Ερλάν Καρίν. "Η Ρωσία είναι σημαντικός εταίρος και έχουμε πολλά χιλιόμετρα κοινά σύνορα. Δεν υπάρχει εναλλακτική για εμάς.
Η τελωνειακή ένωση θα συνεχιστεί αλλά παράλληλα η κυβέρνηση αναζητά και άλλες πηγές εισοδημάτων"
"Για παράδειγμα το σχέδιο σιδηροδρομικής γραμμής, Καζακστάν, Τουρκμενιστάν, Ιράν" τονίζει ο κ. Καρίν. "Αυτό το σχέδιο ενοποιεί τις αγορές της κεντρικής Ασία με χιλιάδες χιλιόμετρα σιδηροδρόμων και θα δώσει ευκαιρία για νέες αγορές. Αυτή τη χρονιά ολοκληρώθηκε, και η σύνδεση των ανατολικών συνόρων της χώρας με την Κασπία. Η σιδηροδρομική γραμμή έχει μήκος 1200 χιλιόμετρα. Έτσι τα κινεζικά προϊόντα φτάνουν γρηγορότερα στην Ευρώπη αφού εξοικονομούνται 700 χιλιόμετρα.
Σύμφωνα με την παγκόσμια τράπεζα το εμπόριο μεταξύ Κίνας και Ευρώπης μπορεί να αυξηθεί κατά 1 τρις δολάρια στα επόμενα χρόνια λόγω της νέας σιδηροδρομικής σύνδεσης. "
"Όσο για την Ουκρανία, το Καζακστάν έπαιξε ρόλο μεσολαβητή." τονίζει ο κ. Καρίν. "Το πρώτο πράγμα που είπε ο πρόεδρος ήταν «σταματήστε τον πόλεμο, σταματήστε τις κυρώσεις. Το Καζακστάν θέλει μια στρατηγική συμμαχία με την Ευρώπη και του χρόνου θα προχωρήσει σε υπογραφή συμφωνίας".

Τώρα μπορεί να αναρωτηθεί κανείς γιατί ενδιαφέρουν τον Έλληνα ή γενικότερα τον Ευρωπαίο αυτά που συμβαίνουν στο Καζακστάν.
Κυρίως για δύο λόγους. Ο πρώτος έχει να κάνει με την Ουκρανία.
Βλέποντας απ' έξω τόσο την κρίση στην Ουκρανία και τις επακόλουθες κυρώσεις στην Ρωσία από τη μια, και την σπουδή του Ναζαρμπάγιεφ να θωρακίσει την οικονομία του με ένα σχέδιο 2,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην επόμενη διετία, θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι η κρίση στην Ουκρανία θα έχει διάρκεια και ο Καζάκος πρόεδρος ή το ξέρει ή προφανώς το υποπτεύεται. Αυτό θα έχει συνέπειες γενικότερα για την Ευρωπαϊκή αγορά.
Ο άλλος λόγος είναι ότι με τα οικονομικά προγράμματα που εφαρμόζει και το ράλι για προσέλκυση νέων επενδύσεων το Καζακστάν μπορεί να γίνει το νέο Ελντοράντο για επιχειρηματίες που θέλουν να επενδύσουν σε αναδυόμενες αγορές μιας και οι παραδοσιακές αγορές της Ασίας δείχνουν ότι εξαντλούνται. Μεγάλες πολυεθνικές προτιμούν χίλιες φορές να επενδύσουν σε χώρες όπως το Καζακστάν που έχουν σταθερές πολιτικές συνθήκες και ευνοϊκό φορολογικό σύστημα από το να τρέχουν σε ασταθείς πολιτικά χώρες της Αφρικής για παράδειγμα.
"Από το 2010 έχει ξεκινήσει η εκβιομηχάνιση του Καζακστάν. Μέσα σε πέντε χρόνια η βιομηχανική παραγωγή έχει διπλασιαστεί και οι ξένες επενδύσεις ανέρχονται σε 700 εκατομμύρια δολάρια θα πει στον ΤτΚ ο αντιπρόεδρος της επενδυτικής εταιρίας Kaznex, Καϊράτ Καρμάνοφ, εταιρία που έχει σαν στόχο να προσελκύει επενδυτές στη χώρα.
"Οι κύριοι τομείς που θέλει να επενδύσει η χώρα είναι, τρόφιμα, χημικά, μέταλλα διυλιστήρια, μηχανήματα και κατασκευές. Οι περισσότερες επενδύσεις μέχρι στιγμής έχουν γίνει από Γερμανία, Ιαπωνία, Μαλαισία, Γαλλία, ΗΠΑ , Ολλανδία, Βρετανία," τονίζει ο κ. Καρμάνοφ.

Και πράγματι οι προσπάθειες των τελευταίων ετών έχουν αποδώσει καρπούς καθώς η χώρα έχει ανέβει στη θέση 50 μεταξύ 180 χωρών, στην ανταγωνιστικότητα και είναι στην 44η θέση από 122 χώρες στον τομέα της εκπαίδευσης γεγονός που δείχνει ότι διαθέτει υψηλής ειδίκευσης εργατικό δυναμικό.
Το μεγαλύτερο ατού όμως που διαθέτει το Καζακστάν αυτή τη στιγμή είναι οι επενδυτικοί του νόμοι.
Η χώρας έχει τους χαμηλότερους φόρους στην περιοχή, χαμηλότερους από την Ρωσία και την Κίνα.
Τα επενδυτικά κίνητρα που δίνει είναι , 0% φόρος για 8 με 10 χρόνια και επιστροφή του 1/3 της επένδυσης
Όποιος επενδύσει στο Καζακστάν για δέκα χρόνια δεν θα εφαρμόζονται γι αυτόν όλοι οι επερχόμενοι φορολογικοί νόμοι
Το Καζακστάν έχει πληθυσμό μόνο 17 εκατομμύρια και αυτό είναι ένα από τα αρνητικά του ως αγορά.
"Αν δεν υπήρχε η τελωνειακή ένωση δεν θα υπήρχε λόγος για κάποιον επενδυτή να έρθει στο Καζακστάν να επενδύσει σε βαριά βιομηχανία, αυτοκίνητα, μηχανήματα κτλ. " λέει ο κ. Καρμάνοφ.
"Τώρα πλέον μπορεί να έρθει, να παράξει και να εξάγει στη Ρωσία χωρίς δασμούς. Η Ρωσία έχει 145 εκατομμύρια κόσμο είναι τεράστια αγορά".
Το Καζακστάν τώρα δίνει ένα ακόμη πλεονέκτημα στους ξένους επενδυτές. Τους βοηθά να υπερπηδήσουν το εμπόδιο των κυρώσεων στη Ρωσία λόγω της ουκρανικής κρίσης. Μπορούν να πουλούν στη Ρωσία τα προϊόντα που παράγουν στο Καζακστάν αγνοώντας τις κυρώσεις, χωρίς να παρανομούν.
Μετά από όλα αυτά είναι μάλλον προφανές ότι ο "εκκολαπτόμενος γίγαντας" της Κεντρικής Ασίας, θα μεγαλώσει πολύ γρήγορα....

Δύο Έλληνες στην Αστανά
O Αλέξης Στεφανίδης και η σύζυγός του Ιουλία Βαλσαμή, είναι δύο νέοι άνθρωποι που πήραν την μεγάλη απόφαση να αφήσουν την Ελλάδα, αναζητώντας μια καλύτερη τύχη στην Αστάνα πρωτεύουσα του Καζακστάν.
Αν και η κρίση δεν ήταν ο πρώτος λόγος που τους ώθησε στο εξωτερικό, αλλά η ανάγκη τους να αποκτήσουν εμπειρίες, παραδέχονται και οι δύο ότι στην Ελλάδα δεν θα μπορούσαν να έχουν μια καλοπληρωμένη δουλειά και ίσως ούτε καν δουλειά.

"Η καθημερινότητα στο Καζακστάν αν εξαιρέσει κανείς τον καιρό, δεν απέχει και πολύ από την Ελλάδα, και η ιδιοσυγκρασία των ανθρώπων είναι πιο κοντά στην Ευρώπη παρά στην Ασία" λέει ο Αλέξης
"Για ένα νιόπαντρο ζευγάρι η ζωή στο Καζακστάν είναι λιτή.
Ο κύκλος των γνωριμιών είναι μικρός και οι επιλογές που έχεις περιορισμένες χωρίς αυτό να σημαίνει ότι σου λείπει κάτι. Προσαρμόζεσαι ."

"Εξωτκό μέρος", συμπληρώνει η Ιουλία, που ήρθε στο Καζακστάν στον Αύγουστο, και σήμερα διδάσκει γαλλικά.
"Στην Ελλάδα υπήρχε προκατάληψη. Όσοι άκουγαν ότι θα πάω στο Καζακστάν παραξενεύονταν, μάλλον γιατί άκουγαν την κατάληξη -σταν που συνειρμικά τους έφερνε εικόνες πολέμου και τρίτου κόσμου. Προσωπικά όμως το μόνο που έβλεπα εγώ ήταν ο άντρας μου και εκεί ήθελα να πάω". Επιπλέον το είδα σαν μια νέα εμπειρία που μόνο καλό θα μου κάνει.
Ακόμη όμως και αν δεν ήμουν παντρεμένη θα έφευγα από την Ελλάδα. Με βάση αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα νιώθω προνομιούχα που κατάφερα να φύγω. Αν είχα επιλογή πάντως, δεν θα διάλεγα το Καζακστάν,"

"Στην Ελλάδα είχα καλή δουλειά και καλοπληρωμένη ως στέλεχος επιχείρησης, λέει ο Αλέξης. Θεωρητικά δεν θα έπρεπε να φύγω αλλά από την μια η ανάγκη μου να νέες εμπειρίες και από την άλλη το γεγονός ότι είχα αρχίσει να ανησυχώ όπως όλοι οι συμπατριώτες μας, με οδήγησαν πρώτα στο Τουρκμενιστάν και στη συνέχεια στο Καζακστάν".
Σήμερα ο Αλέξης εργάζεται σε μεγάλη κατασκευαστική εταιρία αραβικών συμφερόντων και η Ιουλία δουλεύει για το Γαλλικό Ινστιτούτο και την πρεσβεία του Καναδά.
"Το μήνυμα που θέλω να περάσω στους νέους ανθρώπους στην Ελλάδα που ταλαιπωρούνται στο εργασιακό κομμάτι της ζωής τους, είναι ότι υπάρχουν ευκαιρίες εκεί έξω και δεν πρέπει να έχει κανείς ειδικές ικανότητες για να βρει μια δουλειά με αξιοπρεπή χρήματα."
Όσο για το πως βλέπουν την Ελλάδα της κρίσης από μακριά, αυτό που θεωρούν χειρότερο από την δραματική μείωση του εισοδήματος είναι ότι κατά τη γνώμη τους οι Έλληνες έχουν πάψει να ελπίζουν.