Το Σαράγεβο, η μαρτυρική πόλη της Βοσνίας που μέτρησε χιλιάδες νεκρούς κατά τη διάρκεια του πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία, αποκτά και πάλι το σύμβολο της πολυεθνικότητάς της. Η «Βιτζέτσνιτσα» η φημισμένη βιβλιοθήκη της πόλης που καταστράφηκε ολοσχερώς από τα κανόνια των σερβοβοσνιακών δυνάμεων τον Αύγουστο του 1992, χτίστηκε από την αρχή πάνω στα ίδια σχέδια με το πρωτότυπο κτίριο και αυτό το καλοκαίρι θα γίνουν τα εγκαίνια της. Για μια χώρα που διχάστηκε βαθιά και ακόμη προσπαθεί να κλείσει της πληγές του πολέμου η ιστορική βιβλιοθήκη αποτελεί σύμβολο της εθνικής συμφιλίωσης που όμως βρίσκει τη Βοσνία σε μία περίοδο κοινωνικών αναταραχών και αμφισβήτησης του πολιτικού και οικονομικού μοντέλου που επιβλήθηκε από τη Δύση με τη συμφωνία του Ντέιτον το 1995

Η «Βιτζέτσνιτσα» την ημέρα που καταστράφηκε είχε μεταξύ 1,5 και 2 εκατομμυρίων τόμους της αυστροουγγρικής και οθωμανικής περιόδου και μόλις που σώθηκαν μερικές εκατοντάδες βιβλία που είχαν αποθηκευτεί σε κιβώτια στα υπόγεια
Το ιστορικό κτίριο ήταν το δημαρχείο της πόλης από ο 1896 μέχρι το 1949 όταν μετατράπηκε σε βιβλιοθήκη. Η «Βιτζέτσνιτσα» έχει συνδεθεί με μία ακόμη τραγική στιγμή της σύγχρονης ιστορίας. Από το κτίριο αυτό βγήκε στις 28 Ιουνίου του 1914 ο αρχιδούκας της Αυστροουγγαρίας Φρανγκίσκος Φερδινάνδος για να δολοφονηθεί λίγα λεπτά μετά από έναν Σέρβο εθνικιστή. Το γεγονός αυτό θα γίνει η αφορμή για να ξεσπάσει ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έδωσε χρήματα για την ανακατασκευή της «Βιτζέτσνιτσα» αλλά οι περισσότεροι Βόσνιοι θα προτιμούσαν οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί να αναμορφώσουν τους όρους του Ντέιτον το οποίο ναι μεν σταμάτησε το πόλεμο έδωσε όμως στον βοσνιακό λαό ένα «κράτος Φρανκενστάιν» που μέχρι το 2009 ήταν υπό επιτροπεία και αποτελείται από τρεις μεγάλες εθνικές οντότητες, Βόσνιους, Σέρβους και Κροάτες (και μερικές μικρότερες) , με τρεις προέδρους που εναλλάσσονται στην προεδρία.
Η χώρα διαιρείται σε καντόνια με δεκάδες δήμους το καθένα και κάθε καντόνι να έχει τη δική του κυβέρνηση. Ο χαρακτηρισμός «Φρανκενστάιν» αποδίδει παραστατικά την οργανωτική δομή της χώρας καθώς υπάρχουν 13 κυβερνήσεις με το 60% των εργαζομένων να είναι δημόσιοι υπάλληλοι. Το σύστημα αυτό, που πλούτισε στην μετά τον πόλεμο περίοδο ξεπουλώντας της κρατικές εταιρίες από την εποχή της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας και καρπώθηκε την οικονομική βοήθεια που για πολιτικούς λόγους εισέρρεε από την Ευρώπη έχει φτάσει στα όριά του. Η ανεργία είναι στο 27%, η ανεργία των νέων στο 58% (ποσοστά που μοιράζονται ανάλογα σε όλες τις εθνικές οντότητες) και μια μέση σύνταξη 150 ευρώ.

Τον Φεβρουάριο – ταυτόχρονα με τα δραματικά γεγονότα στην Ουκρανία – η Βοσνία έζησε μια μίνι εξέγερση. Η «βοσνιακή άνοιξη» που είχε τα αντίθετα χαρακτηριστικά από την ουκρανική εξέγερση – γι αυτό και υποβαθμίστηκε από τα μεγάλα διεθνή μέσα ενημέρωσης της Ευρώπης – μπορεί να κράτησε μόνο μία εβδομάδα αλλά οδήγησε τις κυβερνήσεις σε τέσσερα καντόνια σε παραίτηση και τρομοκράτησε την πολιτική ελίτ.
Το μοντέλο της τριαρχίας που προέκυψε από το Ντέιτον έχει μπλοκάρει την πολιτική εξέλιξη της χώρας καθώς είναι αδύνατο να υπάρξει συμφωνία για συνταγματική μεταρρύθμιση. Το σύστημα επίσης δέχεται σκληρή καθώς αποκλείει πολίτες από τις άλλες εθνότητες πλην των τριών μεγάλων, από την εκλογή τους σε πολιτική θέση.

Για περίπου 20 χρόνια, ο φόβος μιας νέας σύγκρουσης υποχρέωσε τις διαφορετικές ενότητες σε ένα συμβιβασμό αλλά οι πρόσφατες ταραχές ταράζουν τα λιμνάζοντα νερά και κάνουν τους Ευρωπαίους και την πολιτική τάξη της χώρας να ξυπνούν από το λήθαργο και να σκέφτονται ότι ίσως αυτά είναι τα πρώτα σημάδια μιας εξέγερσης τύπου Ουκρανίας. Ο Βρετανός υπουργός εξωτερικών Ουίλιαμ Χέιγκ αναφερόμενος στα πρόσφατα γεγονότα είπε ότι θα πρέπει να είναι καμπανάκι αφύπνισης για την Ευρώπη. Πρόσφατα ο ευρωπαίος επίτροπος για τη διεύρυνση, Στέφαν Φίλε πήγε στη Βοσνία για επαφές με όλες τις πλευρές γεγονός που ερμηνεύτηκε σαν μια κίνηση που δείχνει πως η Ευρώπη έχει αρχίσει να σκέφτεται την αντικατάσταση του Ντέιτον με τις Βρυξέλλες.
Σε αυτό θα βοηθήσουν η Κροατία και η Σερβία που ασκούν μεγάλη επιρροή στις εθνικές ομάδες στη Βοσνία.

Τον Ιούνιο στα εγκαίνια της «Βιτζέτσνιτσα» θα γίνει μια γιορτή για την ειρήνη με αφορμή τα 100 χρόνια από την έναρξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά θεωρητικά θα μπορούσε να είναι για τον πόλεμο, που στο Σαράγεβο μόνο κόστισε 11.500 ζωές. Τέτοιες φιέστες είναι καλές για τους πολιτικούς και για την τόνωση του εθνικισμού. Τους πολίτες της Βοσνίας όμως έχει αρχίσει να τους απασχολεί περισσότερο το μέλλον τους απ ότι οι πληγές του παρελθόντος.