Πριν από μερικές δεκαετίες, η κομουνιστική Κίνα (τότε ήταν ακόμη κομουνιστική) "επένδυε" στην Αφρική βοηθώντας οικονομικά και με τεχνογνωσία εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα και αντάρτικα.
Η τότε κινεζική ηγεσία, "έριχνε" χρήματα στην Αφρική κυρίως ορμώμενη από τις ιδεολογικές της εμμονές, στο όνομα ενός δήθεν διεθνισμού.
Τα χρόνια όμως πέρασαν, η Κίνα έγινε ο καλύτερος μαθητής της καπιταλιστικής Δύσης και σήμερα διαθέτει τεράστια κεφάλαια που αναζητούν διέξοδο. Η κινεζική ηγεσία είχε τη διορατικότητα να καταλάβει τον ρόλο που θα παίξει η Αφρική στις επόμενες δεκαετίες και φρόντισε να εκμεταλλευτεί τις σχέσεις και τις βάσεις που έχτισε στις δεκαετίες του 70 και του 80 βοηθώντας όχι πλέον όχι πλέον αντάρτικα κινήματα αλλά κυβερνήσεις ή αντάρτικα κινήματα που έγιναν κυβερνήσεις. Έτσι οι Κινέζοι κατάφεραν τεράστια διείσδυση στην αφρικανική ήπειρο σε όλους τους τομείς της οικονομίας, κυρίως αγροτική παραγωγή, πετρέλαιο και εξοπλιστικά.
Την εβδομάδα που μας πέρασε ο Κινέζος πρωθυπουργός Λι Κεκιάνγκ βρέθηκε για περιοδεία στην Αφρικανική Ήπειρο με σταθμούς μεταξύ άλλων στην Αιθιοπία, τη Νιγηρία και την Αγκόλα. Να σημειωθεί ότι τον Μάρτιο 2013 αντίστοιχη περιοδεία είχε κάνει και ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ γεγονός που δείχνει τη σημασία που δίνουν οι Κινέζοι στην Αφρική. Ο Λι Κεκιάνγκ ανακοίνωσε κατά τη διάρκεια της περιοδείας του την παροχή οικονομικής βοήθειας 12 δισεκατομμυρίων δολαρίων και επιπλέον βοήθεια για την δημιουργία παναφρικανικού σιδηροδρομικού δικτύου (το οποίο έχουν αναλάβει κινεζικές εταιρίες). Πρόσφερε ακόμη βοήθεια 100 εκατομμυρίων δολαρίων για την προστασία της άγριας ζωής. Τα χρήματα αυτά έρχονται να προστεθούν στα 20 δισεκατομμύρια που υποσχέθηκε πέρυσι ο Κινέζος πρόεδρος.
Εύκολα λοιπόν καταλαβαίνει κανείς ότι για να πέφτουν βροχή τα δισεκατομμύρια η Αφρική είναι πολύ "σοβαρή επένδυση" για να την αφήσουν οι Κινέζοι στα χέρια κάποιων άλλων. Πέρυσι ο όγκος του εμπορίου μεταξύ Κίνας και Αφρικής έφτασε τα 210 δισεκατομμύρια δολάρια και αυτή τη στιγμή δραστηριοποιούνται στην Αφρικανική ήπειρο πάνω από 2.500 κινεζικές επιχειρήσεις. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία αφρικανικών τραπεζών το 2015 το διμερές εμπόριο θα ξεπεράσει τα 280 δισεκατομμύρια δολάρια.
Οι μεγαλύτερες επενδύσεις των Κινέζων στην Αφρική είναι προς το παρόν στα ορυχεία, τη βιομηχανία τις κατασκευές και τα χρηματοοικονομικά. Ραγδαία αναπτύσσονται επίσης και οι επενδύσεις στον αγροτικό τομέα. Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις που έχουν αγοραστεί η δεσμευτεί για δεκαετίες από την Κίνα στην Αφρική είναι εκατομμύρια στρέμματα γεγονός που κάνει αρκετούς οικονομικούς και πολιτικούς αναλυτές να μιλούν για "αγροϊμπεριαλισμό" και δεν είναι λίγοι αυτοί που εκτιμούν ότι οι Κινέζοι βλέπουν την Αφρική όχι μόνο σαν οικονομικό δορυφόρο τους αλλά και ως λύση στο πρόβλημα του υπερπληθυσμού της.
Σήμερα εκτιμάται ότι στην υποσαχάρια Αφρική βρίσκονται για μόνιμη εγκατάσταση ένα εκατομμύριο Κινέζοι και σε παλιότερο δημοσίευμά της η βρετανική εφημερίδα Evening Standard ανέφερε πως υπάρχει στόχος οι Κινέζοι μετανάστες στην Αφρική να φτάσουν στις επόμενες δεκαετίες τα 300 εκατομμύρια τους οποίους θα προσελκύσουν κυρίως οι χώρες με πετρέλαιο και ορυχεία.
Όπως αναφέραμε η "επενδυτική επίθεση" της Κίνας στην Αφρική ξεκίνησε αρκετά πριν από την έναρξη της νέας χιλιετίας. Με πρώτο στόχο την εξασφάλιση προνομιακών θέσεων στην εκμετάλλευση φυσικών πόρων, το οποίο και κατάφεραν, διέγραψαν δάνεια, έδωσαν δισεκατομμύρια νέων δανείων, σύναψαν συμφωνίες για εξοπλισμούς και σήμερα έχουν καταφέρει να εκτοπίσουν από τις πρώτες θέσεις των επενδυτών τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και τη Βρετανία. Η παρουσία τους σήμερα είναι ορατή παντού. Από τα προεδρικά μέγαρα, τα κρατικά κτίρια, τα εκθεσιακά κέντρα, μουσεία, στάδια, ξενοδοχεία, τηλεοπτικούς σταθμούς κτλ τα οποία όλα έχων κατασκευαστεί από κινεζικές εταίριες , ενώ το κινεζικό πρακτορείο ειδήσεων έχει βάσεις σχεδόν σε κάθε αφρικανική χώρα.
Οι αφρικανικές κυβερνήσεις δέχθηκαν με ανοιχτές αγκάλες του Κινέζους γιατί συν τοις άλλοις δεν επενέβαιναν στα πολιτικά ζητήματα της κάθε χώρας. Γι αυτό για παράδειγμα, κυβερνήσεις αυταρχικές όπως στη Ζιμπάμπουε την Ουγκάντα και την Ρουάντα, αγκάλιασαν τους Κινέζους οι οποίοι σε τελική ανάλυση ήταν και είναι υπέρ ενός κινεζικού τύπου αυταρχικού καπιταλισμού και το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να ρέουν χωρίς προβλήματα το πετρέλαιο και οι υπόλοιπες πρώτες ύλες.
Τη ίδια ώρα όμως αρχίζει να αναπτύσσεται ένα σκεπτικισμός καθώς το αποτέλεσμα για την πλειοψηφία του πληθυσμού δεν αλλάζει και πολύ. Μπορεί να έχει δημιουργηθεί μια νέα μεσαία τάξη στην Αφρικανική ήπειρο άλλα η πλειονότητα του πληθυσμού εξακολουθεί να ζει στη φτώχεια και βλέπει τις πρώτες ύλες της και τα τρόφιμά της να σαλπάρουν καθημερινά για τα κινεζικά λιμάνια.
Οι Κινέζοι επίσης δέχονται σφοδρές κριτικές για το ότι εκτελούν κατασκευαστικά έργα βασιζόμενοι σε Κινέζους μετανάστες και όχι ντόπιους εργάτες, ενώ επανειλημμένα έχουν κατηγορηθεί σκληροί εργοδότες και ρατσιστές. Στα ορυχεία της Ζάμπια για παράδειγμα οι φύλακες έχουν ανοίξει πυρ επανειλημμένα κατά των εργατών προκαλώντας λουτρά αίματος ενώ σε χώρες όπως στην Αγκόλα χρησιμοποιούν για εργάτες φυλακισμένους τους οποίους υποχρεώνουν σε καταναγκαστική εργασία. Το 2012 έκανε το γύρο του κόσμου η περίπτωση ενός Κινέζου μάνατζερ ο οποίος σφαγιάστηκε από εργάτες στη Ζάμπια. Τέλος, τα κινεζικά προϊόντα που προορίζονται για την αφρικανική αγορά όπως λένε παράγοντες των τοπικών αγορών, είναι δεύτερης διαλογής και σε κάποιες χώρες οτιδήποτε κινέζικο αποκαλείται υποτιμητικά "ζινγκ ζονγκ".