Η διεθνής φαρμακοβιομηχανία τα τελευταία χρόνια είχε πάψει να τροφοδοτεί τα διεθνή μέσα με ειδήσεις. Άλλωστε δεν γινόταν και κάτι σημαντικό πέρα από την σταθερή πτώση των κερδών τους, συνέπεια της λήξης στις πατέντες αρκετών «bestseller» φαρμάκων και του σκληρού ανταγωνισμού από τις εταιρίες παραγωγής γεννοσήμων.
Το 2014 όμως φαίνεται ότι θα είναι η χρονιά τους, καθώς από τον Ιανουάριο μέχρι σήμερα έχουν ανακοινωθεί αρκετές συγχωνεύσεις και εξαγορές ενώ άλλες επαφές για συμμαχίες έχουν αρχίσει να διαρρέουν. Οι κινήσεις των φαρμακοβιομηχανιών έχουν δώσει ώθηση στον όγκο των συγχωνεύσεων και εξαγορών παγκοσμίων που μέχρι στιγμής φέτος φτάνει το 1,1 τρισεκατομμύριο δολάρια, ποσό που είναι διπλάσιο σε σχέση με πέρυσι. Το μερίδιο της φαρμακοβιομηχανίας σε αυτό το ποσό είναι 93 δισεκατομμύρια δολάρια –με προοπτική να υπερδιπλασιαστεί στους επόμενους μήνες – που αντιστοιχεί σε ποσοστό 9%.

Την Τρίτη μόνο, ανακοινώθηκαν συμφωνίες 74 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Πρώτα ήρθε η συμφωνία της καναδικής Valeant σε συνεργασία με τον επενδυτή Μπιλ Άκμαν για την εξαγορά της Allergan, της εταιρίας που παρασκευάζει το μπότοξ.
Ακολούθησε η ανακοίνωση της συμφωνίας μεταξύ της Novartis και της GlaxoSmithKline. H μεν GSK συμφώνησε να πουλήσει τα αντικαρκινικά της φάρμακα στην Novartis έναντι 16 δισεκατομμυρίων δολαρίων και η Novartis αντίστοιχα να πουλήσει στην GSK τα εμβόλιά της αντί 7,1 δισεκατομμύρια δολάρια.
Λίγο νωρίτερα είχε ανακοινωθεί ότι η Pfizer έκανε πρόταση εξαγοράς στην AstraZaneca ύψους 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων η οποία αν τελεσφορήσει θα είναι η μεγαλύτερη εξαγορά που έχει γίνει ποτέ στον κλάδο.
Από τον Ιανουάριο έχουν γίνει μερικές ακόμη μικρότερες εξαγορές με σημαντικότερης αυτή ης Forest laboratories για την Actavis, ύψους 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Το ερώτημα που δημιουργείται είναι γιατί τώρα και γιατί τόσο μαζικά, ο φαρμακευτικός κλάδος αναδιοργανώνεται.
Η απάντηση είναι συνδυασμός πολλών απαντήσεων με βασική αυτή που προαναφέραμε δηλαδή την ανάγκη κάλυψης των απωλειών που προκύπτουν από την λήξη πατεντών ευπώλητων φαρμάκων. Για παράδειγμα, η λήξη της πατέντας του φαρμάκου Lipitor το 2011 είχε σαν αποτέλεσμα μείωση των πωλήσεων της εταιρίας το 2012 κατά 11%.

Οι πιέσεις που ασκούνται από επενδυτές και μετόχους των εταιριών για κέρδη είναι επίσης αυτό που οδηγεί τις εταιρίες σε συνεργασίες. Η εκκολαπτόμενη συμφωνία Pfizer -AstraZeneca μπορεί να οδηγήσει σε ετήσια εξοικονόμηση 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων. στην συγκεκριμένη περίπτωση η μείωση του κόστους φαίνεται είναι ο κινητήριος μοχλός. Η Pfizer μάλιστα το έχει ξανακάνει πριν από πέντε χρόνια όταν εξαγόρασε την Wyeth. Τότε οι συνολικές δαπάνες για έρευνα και στις δύο εταιρίες μειώθηκαν κατά το ήμισυ.

Η επενδύσεις σε νέα φάρμακα είναι αρκετά μεγάλες και χρειάζονται αρκετά χρόνια για να αποσβεστούν και να παρέχουν κέρδη. Έτσι, όπως σχολιάζει το Associated Press, οι συγχωνεύσεις και οι εξαγορές τους παρέχουν μια δυνατότητα να μειώσουν το κόστος μέχρι τα νέα φάρμακα να αρχίσουν να αποδίδουν οικονομικά. Στα πλαίσια αυτής της στρατηγικής οι εταιρίες προσπαθούν να πιάσουν συγκεκριμένες αγορές αφήνοντας χώρο για κάποιες άλλες.
Για παράδειγμα η GSK στα αντικαρκινικά φάρμακα είναι η 14η διεθνώς, που σημαίνει ότι δεν έχει πολλές πιθανότητες να ανέβει ψηλά. Πουλώντας τα στην Novartis, εγκαταλείπει αυτή την κατηγορία και ενισχύει τη θέση της στα εμβόλια που ήδη έχει μεγάλο μερίδιο αγοράς. Ταυτόχρονα η Novartis με τη συμφωνία αυτή περνά στη δεύτερη θέση στα αντικαρκινικά φάρμακα και θα συναγωνίζεται πλέον στα ίσα την ελβετικής Roche.
Ένας ακόμη πολύ σημαντικός παράγοντας είναι οι τάσεις στο δημογραφικό και οι αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα διεθνώς
Όπως επισημαίνουν οι Financial Times η γήρανση του πληθυσμού οδηγεί σταδιακά σε αύξηση των φαρμακευτικών δαπανών την ίδια στιγμή όμως που οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο κάνουν περικοπές και δυσκολεύονται να πληρώσουν περισσότερα για φάρμακα. Έτσι οι εταιρίες αναπροσαρμόζουν τη στρατηγική τους ώστε να μπορούν να είναι ανταγωνιστικές σε ένα μελλοντικό περιβάλλον που θα ζητά περισσότερα φάρμακα αλλά σε χαμηλότερες τιμές.
Διάφοροι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η πρόταση της Pfizer για την εξαγορά της AstraZeneca είναι μια προσπάθεια της πρώτης να ανασάνει από την τεράστια υπερσυσώρευση κεφαλαίου και αναζητεί να επενδύσει τα λεφτά της εκτός ΗΠΑ για να αποφύγει να πλρώσει υψηλούς φόρους.