Ο νέος πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Ποσροσένκο, ο επονομαζόμενος και «βασιλιάς της σοκολάτας» είναι καλός στα οικονομικά αλλά και στη διπλωματία. Έκτος από επιτυχημένος επιχειρηματίας ήταν υπουργός σε δύο κυβερνήσεις στο παρελθόν, μεταξύ αυτών των υπουργείων εμπορίου και εξωτερικών, που σημαίνει ότι έχει αρκετή εμπειρία για να αντιμετωπίσει αυτά που τον περιμένουν .
Το πρώτο πρόβλημα που έχει να λύσει ο Ποροσένκο είναι η ντεφάκτο - όπως δείχνουν τα πράγματα - αυτονομία των ανατολικών περιοχών της χώρας. Γι αυτό θα χρειαστεί να βρει ένα modus operandi με τη Μόσχα κάτι που διεθνείς διπλωματικοί κύκλοι σχεδόν έχουν προεξοφλήσει να συμβεί όχι όμως σ΄ντομα.
Εκτός όμως από το πολιτικό, έχει ένα ακόμη μεγάλο πρόβλημα μπροστά του για το οποίο, ακόμη και η σημαντική εμπειρία του δεν αρκεί.
Την καταρρέουσα οικονομία που κρατιέται ζωντανή προς το παρόν με υποσχέσεις για ρευστότητα από το ΔΝΤ, την Παγκόσμια τράπεζα, την ΕΕ και ξένα ιδιωτικά κεφάλαια.
Η Ουκρανία για όσους δεν το έχουν καταλάβει έχει μπει σε καθεστώς μνημονίου ανάλογου με αυτό που μπήκαν πριν μερικά χρόνια οι χώρες του ευρωπαϊκού νότου, που με λίγα λόγια σημαίνει ότι η χώρα βάζει υποθήκη την επόμενη γενιά των πολιτών της.
Το 2014 η Ουκρανία περιμένει να δει το ΑΕΠ της να βυθίζεται από 5% έως 7% ποσοστό που θα είναι αρκετά μεγαλύτερο αν συνεχιστεί η αστάθεια στην ανατολική περιοχή το Ντονμπάς στην οποία χτυπά η καρδιά της βιομηχανίας της χώρας.
Το Ντονμπάς παράγει περίπου το 16% του ΑΕΠ της Ουκρανίας ποσοστό διόλου ευκαταφρόνητο αν σκεφτεί κανείς μάλιστα ότι προκύπτει από προϊόντα βαριάς βιομηχανίας που προορίζονται για την ρωσική αγορά. Στην πρόσφατη ανεπίσημη συνάντηση που είχε ο Ποροσένκο με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στην επέτειο της απόβασης της Νορμανδίας, του εξέφρασε την βούληση να σταματήσει η αιματοχυσία στα ανατολικά. Αυτό όμως προϋποθέτει μια διπλωματική συμφωνία για την κατεύθυνση που θα πάρουν στο έξεις οι εμπορικές σχέσεις της Ουκρανίας με την ΕΕ. Το ενδεχόμενο βαθύτερης σχέσης της Ουκρανίας με το ΝΑΤΟ, που αποτελεί κόκκινο πανί για τη Μόσχα, δεν συζητείται καν και μάλιστα έχει αποκλειστεί και από τον ίδιο τον Ποροσένκο. Ωστόσο όμως οι Ρώσοι, επειδή είναι πονηροί και δεν έχουν καμία εμπιστοσύνη ούτε στον Ποσροσένκο ούτε στη δυτική διπλωματία, θα επιμείνουν μέχρι τέλους σε ένα καθεστώς ομοσπονδοποίησης της Ουκρανίας, το οποία αποτελεί τη καλύτερη προς το παρόν ασφαλιστική δικλίδα για να μείνει η χώρα μακριά από την Ατλαντική συμμαχία.
Τα παραπάνω δείχνουν ότι η λύση στο οικονομικό πρόβλημα της Ουκρανίας δεν αφορά μόνο μακροοικονομικούς δείκτες και δημοσιονομικά θέματα αλλά είναι ενταγμένο σε ένα ευρύτερο πλέγμα διπλωματικών εξελίξεων. Τα χρήματα από το ΔΝΤ και την ΕΕ θα φτάσουν κάποια στιγμή στην χώρα αλλά αν δεν λυθεί το πρόβλημα του Ντονμπάς, θα είναι σαν να προσπαθεί κάποιος να γεμίσει με νερό ένα βαρέλι χωρίς πάτο.

Ο Ποροσένκο θα πρέπει επίσης να λύσει άμεσα ένα ακόμη πρόβλημα οικονομικής φύσης που έχει να κάνει με τη Ρωσία και δεν είναι άλλο από το θέμα της τιμής του φυσικού αερίου. Η Μόσχα την Τρίτη έδωσε μια νέα προθεσμία στην Ουκρανία να πληρώσει το χρέος της αλλά στο εξής η χώρα θα πληρώνει ακριβότερα το ρωσικό αέριο. Η Ρωσία επίσης είναι προορισμός για το 25% των ουκρανικών εξαγωγών και το μεγαλύτερο μέρος αυτών είναι προϊόντα σιδήρου και συστήματα άμυνας. Η Ρωσία στο παρελθόν, σε άλλες περιπτώσεις εντάσεων, είχε δείξει ότι μπορεί να σταματήσει ή να περικόψει δραματικά αυτές τις εισαγωγές με μια απλή απόφαση ή αν δεν θέλει να φανεί τόσο εκδικητική απέναντι στο Κίεβο μπορεί να αυξήσει σταδιακά τους δασμούς ώστε τα ουκρανικά προϊόντα να είναι πια μη ανταγωνιστικά. Ο Πούτιν πριν μερικές μέρες ξεκαθάρισε ότι θα πάρει μέτρα αν η Ουκρανία υπογράψει τελωνιακή ένωση με την ΕΕ. Κάτι τέτοιο θα επέφερε μεγάλο πλήγμα στην Ουκρανία αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία βάσει την δεσμεύσεων της θα κληθεί να στηρίξει την ουκρανική οικονομία. Ο καθένας μπορεί να καταλάβει ότι στην παρούσα φάση η ΕΕ όχι μόνο δεν θέλει να επωμιστεί τέτοιο βάρος αλλά ούτε και μπορεί.

Η ουκρανική οικονομία στηρίζεται τώρα στην οικονομική βοήθεια 17 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το ΔΝΤ και άλλων 15 δισεκατομμυρίων από την ΕΕ, την Παγκόσμια τράπεζα και επενδυτικά κεφάλαια. Σύμφωνα με την πρόβλεψη του ΔΝΤ η ουκρανική οικονομία θα υποχωρήσει 5% φέτος και του χρόνου θα έχει ανάκαμψη 2% αν ακολουθήσει πιστά το "μνημόνιο" των μεταρρυθμίσεων στο οποία συμφώνησε η μεταβατική της κυβέρνηση. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν την παύση της παρέμβασης της κεντρικής τράπεζας της χώρας στην αγορά συναλλάγματος, τη διακοπή των επιδοτήσεων στο φυσικό αέριο -γεγονός που εκτίναξε την τιμή του κατά 50% και έπεται συνέχεια λόγω της αύξησης στην τιμή πώλησης που απαιτούν οι Ρώσοι - το πάγωμα μισθών και συντάξεων, τις απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, την ριζική περικοπή των δημοσίων δαπανών, με λίγα λόγια ότι έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα.
Το αποτέλεσμα είναι η χρίβνια το ουκρανικό νόμισμα να έχει διολισθήσει από την αρχή του χρόνου κατά 30% έναντι του δολαρίου με τον πληθωρισμό να κάνει άλμα στο 10% συμπιέζοντας ακόμη περισσότερο το εισόδημα των πολιτών. Την ίδια στιγμή τα φορολογικά έσοδα μειώνονται και ειδικότερα στην περιοχή του Ντονμπάς τα έσοδα έχουν φτάσει σήμερα στο 75% του επιπέδου που ήταν πριν ένα χρόνο.
Σε αυτό το σκηνικό ο κ. Ποροσέκνο καλείται σήμερα να βάλει τάξη τηρώντας ταυτόχρονα και μια ισορροπία τρόμου με τη Μόσχα. Στην περίπτωση του Ουκρανού προέδρου ταιρίαζει τέλεια η πάλαι ποτέ θρυλική ατάκα του κ. Ζαν Κλοντ Γιούνκερ για την Ελλάδα.... "Καλό κουράγιο"