Μέχρι σήμερα η ισχυρή κυβέρνηση –με ευρεία πλειοψηφία- του Μαριάνο Ραχόι ήταν ένα από τα λίγα πλεονέκτημα της Ισπανίας μέσα στη θύελλα της κρίσης του ευρώ. Οι εξελίξεις της τελευταίας εβδομάδας με τις αποκαλύψεις για τα μαύρα ταμεία του κυβερνώντος Λαϊκού Κόμματος και τις επαφές του πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι με τον πρώην ταμία του και σήμερα προφυλακισμένο Λουίς Μπάρθενας, αλλάζουν τα δεδομένα και βάζουν την ισπανική κυβέρνηση σε περιπέτειες, όπως επίσης και την τη σοσιαλιστική αντιπολίτευση, για άλλους όμως λόγους.

Αυτή την εβδομάδα η εφημερίδα El Mundo ξεκίνησε τις αποκαλύψεις από τις συνομιλίες που είχαν Μπάρθενας και Ραχόι μέχρι και τον περασμένο Μάρτιο όταν πια είχε ξεσπάσει το σκάνδαλο με τις παράνομες χρηματοδοτήσεις

Η ιστορία ξεκινά το 2009 όταν ο δικαστής Μπαλτάσαρ Γκαρθόν ξεσκέπασε το σκάνδαλο Gurtel και κατηγόρησε τον Μπάρθενας για εμπλοκή του σε αυτό.
Η υπόθεση Gurtel αφορά μίζες από κατασκευαστικές εταιρίες προς μέλη και στελέχη του Λαϊκού κόμματος στις περιφέρειες που αυτό έλεγχε με αντάλλαγμα συμβόλαια για μεγάλα έργα. Υπολογίζεται ότι οι μίζες στο σύνολό τους έφτασαν τα 8 δισεκατομμύρια ευρώ. Μεσάζοντας ήταν ο επιχειρηματίας Φρανθίσκο Κορέα που τώρα είναι στη φυλακή. Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι λίγο μετά της αποκαλύψεις ο δικαστής Γκαρθόν παύτηκε με την αιτιολογία της παράβασης καθήκοντός επειδή επέτρεψε τις υποκλοπές συνομιλιών κατηγορουμένων για υποθέσεις διαφθοράς με τους δικηγόρους τους.

Ενώ οι αποκαλύψεις για την υπόθεση Gurtel προχωρούσαν, τον Ιανουάριο η εφημερίδα El Pais δημοσίευσε σελίδες από τα διπλά βιβλία του Μπάρθενας όπου φαίνονταν οι παράνομες εισροές χρημάτων στο κόμμα καθώς και οι πληρωμές προς στελέχη του Λαϊκού Κόμματος, συμπεριλαμβανομένου και του Ραχόι.

Εν τω μεταξύ στους λογαριασμούς του Μπάρθενας στην Ελβετία βρέθηκαν 48 εκατομμύρια ευρώ, χρήματα τα οποία ο πρώην ταμίας δεν μπορεί να δικαιολογήσει και αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους διώκεται.
Οι αποκαλύψεις χτύπησαν συναγερμό στον Λαικό Κόμμα το οποίο άρχισε να βλέπει τον πρώην ταμία του σαν ωρολογιακή βόμβα έτοιμη να τινάξει τα πάντα στον αέρα.
Τα sms που δημοσίευσε η El Mundo δείχνουν ότι ο Ραχόι προσπαθούσε μέχρι και τον Μάρτιο να ηρεμήσει τον πρώην φίλο του, λέγοντας του ότι κάνει ότι μπορεί και ότι θα πρέπει να έχει κουράγιο.
Στην πραγματικότητα όμως ο Μπάρθενας ήταν καμένο χαρτί για το Λαικό Κόμμα το οποίο προσπάθησε να τον ξεφορτωθεί χαρακτηρίζοντας τον πριν ένα μήνα «εγκληματία»
Ο Μπάρθενας μη θέλοντας να γίνει Ιφιγένεια άλλαξε υπερασπιστική γραμμή και όχι μόνο παραδέχτηκε ότι τα τεφτέρια που δημοσίευσαν οι εφημερίδες είναι δικά του αλλά και ότι το Λαικό Κόμμα του πρόσφερε συναλλαγή απειλώντας με τον όρο να μην ανοίξει το στόμα του.
Οι εξελίξεις ωστόσο ήταν ραγδαίες με τις αλλεπάλληλες αποκαλύψεις να έχουν προκαλέσει πολιτικό σεισμό στη χώρα.
Σύσσωμη η αντιπολίτευση ζητεί την παραίτηση Ραχόι με τους Σοσιαλιστές σε αντίθεση με τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης να μην επιθυμούν πρόωρες εκλογές.

Οι πιθανότητες να καταρρεύσει η κυβέρνηση Ραχόι είναι ελάχιστες καθώς είναι πανίσχυρος στο κοινοβούλιο. Αυτό που θα μπορούσε ίσως να αλλάξει τα πράγματα εις βάρος του θα ήταν μια συνταρακτική αποκάλυψη για τις σχέσεις το ίδιου ή του κόμματος με την υπόθεση Μπάρθενας.
Μέχρι στιγμής το Λαϊκό Κόμμα απορρίπτει τις κατηγορίες για παράνομη χρηματοδότησης ισχυριζόμενο ότι τα βιβλία του Μάρθενας είναι πλαστά και ο πρώην ταμίας ένας αναξιόπιστος απατεώνας που θέλει να βλάψει την κυβέρνηση
Την ίδια στιγμή όμως οι επενδυτές και οι Βρυξέλλες έχουν αρχίσει να ανησυχούν καθώς η πολιτική σταθερότητα δεν μετριέται μόνο με το αν θα επιβιώσει η κυβέρνηση Ραχόι αλλά και με την εμπιστοσύνη που δείχνει στο πολιτικό σύστημα και στους θεσμούς το εκλογικό σώμα.

Και σε αυτό η Ισπανία δεν τα πάει καθόλου καλά καθώς τα σκάνδαλα έχουν κλονίσει τόσο την αντιπολίτευση και συγκεκριμένα τους σοσιαλιστές όσο και τη βασιλική οικογένεια, που φέτος για πρώτη φορά αντιμετωπίζει στις διάφορες επισκέψεις της, τις αποδοκιμασίες των πολιτών

Οι σοσιαλιστές στην ουσία «τρέμουν» στο ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν μεν τον Ραχόι να έχει υποχωρήσει στο 25% αλλά ακόμη κι έτσι σε μια εκλογική αναμέτρηση θα κέρδιζε εύκολα το σοσιαλιστικό κόμμα που μετά βίας φτάνει στο 21%. Αν λοιπόν οι Σοσιαλιστές εκβιάσουν εκλογές είναι το πιθανότερο είναι όχι μόνο να χάσουν αλλά και να τιμωρηθούν με ακόμη μικρότερα ποσοστά.
Το πρόβλημα όμως για την κυβέρνηση εφ όσον επιβιώσει, αλλά και για τις Βρυξέλλες είναι ότι το σκάνδαλο και η περαιτέρω απαξίωση του πολιτικό συστήματος εντείνει την αντίσταση στα μέτρα λιτότητας. Η Ισπανία είναι από τις χώρες που έχουν χτυπηθεί περισσότερο από την κρίση και με την ανεργία στο 28% τα όρια των Ισπανών είναι πολύ περιορισμένα
Πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι το 76% των Ισπανών πιστεύει ότι το Λαϊκό Κόμμα έχει λερωμένη τη φωλιά του στο σκάνδαλο των παράνομων χρηματοδοτήσεων, και ακόμη χειρότερα, το ίδιο πιστεύει το 58% των ψηφοφόρων του.
Οι Ισπανοί επιχειρηματίες είναι σχεδόν σίγουροι ότι θα βρεθούν κι άλλοι «σκελετοί στην ντουλάπα» του κυβερνώντος κόμματος, με λίγα λόγια το πολιτικό κλίμα θα χειροτερεύει κι άλλο πριν αρχίσει να βελτιώνεται.
Στο μεσοδιάστημα ο κ. Ραχόι καλείται να ξεκαθαρίσει την κατάσταση γιατί μια παρατεταμένη πολιτική κρίση θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στη ροή ξένων κεφαλαίων από τις οποίες εξαρτάτε η Ισπανία και κατ επέκταση στο έλλειμμά της που ματαίως η κυβέρνηση Ραχόι εδώ και ενάμιση χρόνο προσπαθεί να τιθασεύσει.

Πορτογαλία
Στον έτερο ασθενή της Ιβηρικής, την Πορτογαλία, η πολιτική κατάσταση εμφανίζει χαρακτηριστικά «σχιζοφρένειας» όπως έγραφε αυτή την εβδομάδα ο τοπικός τύπος.
Μετά τις παραιτήσεις δύο υπουργών και την παρέμβαση του προέδρου Καβάκο Σίλβα που με μια πρωτοφανή παραίτηση ζήτησε εμμέσως « μια οικουμενική κυβέρνηση» με το ζόρι, ώστε να εφαρμοστεί το πρόγραμμα λιτότητας, τα τρία μεγαλύτερα κόμματα ακόμη διαπραγματεύονται.

Μέχρι σήμερα το βράδυ, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του πρωθυπουργού Πέδρο Πάσους Κοέλιου, το συντηρητικό συγκυβερνών κόμμα και το Σοσιαλιστικό Κόμμα που είναι αξιωματική αντιπολίτευση, θα πρέπει να έχουν καταλήξει σε «συμβιβασμό εθνικής σωτηρίας» για να προχωρήσει η εφαρμογή του προγράμματος σταθερότητας.
Κυβέρνηση και αντιπολίτευση δεν διαφωνούν για την ανάγκη των μέτρων αλλά σε επιμέρους θέματα.
Η στάση των σοσιαλιστών χαρακτηρίζεται «σχιζοφρενική» καθώς από τη μία διαπραγματεύεται το «πακέτο σωτηρίας» ενώ ταυτόχρονα στηρίζει πρόταση μομφής της αριστεράς κατά της κυβέρνησης. Πρόκειται για μια καθαρά οπορτουνιστική κίνηση των Σοσιαλιστών που προσπαθούν να αποφύγουν την απομόνωση και της απώλειες από τα αριστερά της εκλογικής τους βάσης.
Σύσσωμη η αριστερά έχει επικρίνει τους Σοσιαλιστές για τη συμμετοχή τους στη διαπραγμάτευση για το σχέδιο εθνική ς σωτηρίας

Τα τρία κόμματα είχαν ταχθεί υπέρ της δανειακής σύμβασης για να πάρει η χώρα 78 δισεκατομμύρια ευρώ από την τρόικα. Μετά όμως από αρκετά μέτρα λιτότητας οι Σοσιαλιστές επικρίνουν συνεχώς την κυβέρνηση προσπαθώντας να αποποιηθούν τις ευθύνες για το πορτογαλικό μνημόνιο.

Την προηγούμενη εβδομάδα ο Καβάκο Σϊλβα απέρριψε την πρόταση ανασχηματισμού της κυβέρνηση που του έκανε ο Πάσος Κοέλιου, εκβιάζοντας ουσιαστικά τη συμφωνία των μεγάλων κομμάτων με ορίζοντα το καλοκαίρι του 2014 όταν και θα ολοκληρωθεί το πρόγραμμα χρηματοδότησης από την τρόικα.
Για τους Σοσιαλιστές της αντιπολίτευσης η απόφαση είναι δίκοπο μαχαίρι. Αν συμφωνήσουν θα κατηγορηθούν για ενδοτισμό και για συμπόρευση με τον Πάσος Κοέλιου και τη σκληρή λιτότητα. Αν αρνηθούν μπορεί αν οδηγήσουν τη χώρα σε πρόωρες εκλογές με απρόβλεπτες συνέπειες για την οικονομία.
Μετά από ένα σύντομο ράλι, αυτή την εβδομάδα τα πορτογαλικά ομόλογα σημείωσαν μικρή υποχώρηση αν και 5ετή και 10ετή εξακολουθούν να βρίσκονται πάνω από την «κόκκινη γραμμή» του 7%.

Δημοσιεύθηκε στον Τϋπο της Κυριακής 21-7-2013