Αν όλος αυτός οι οικονομικός παραλογισμός που ζει η Ευρπώη ήταν ένα παραμύθι η Ισλανδία θα ήταν η Σταχτοπούτα του.
Η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας αναβαθμίστηκε.
Ο ΟΟΣΑ προβλέπει οικονομική ανάπτυξη το 2012, 2,4% έναντι 1,6% στις χώρες του οργανισμού.
Η ανεργία έπεσε από το 7% το 2010 στο 6,1% το 2011 και προβλέπεται να πέσει στο 5,3% φέτος.
Το έλλειμμα του προϋπολογισμού από 11,2% το 2010 υποχώρησε σε 3,4% το 2011 και σχεδόν θα μηδενιστεί φέτος.
Η Ισλανδία λοιπόν τα κατάφερε και βγήκε από την κρίση χωρίς μνημόνια και ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας της. Μέχρι το ΔΝΤ στην ιστοσελίδα του είχε ειδικό αφιέρωμα στη Σκανδιναβική χώρα με τίτλο: «Οι ανορθόδοξες πολιτικές της Ισλανδίας, εναλλακτικός δρόμος για έξοδο από την κρίση».
Ίσως τελικά αυτό να είναι και ο λόγος που η Ισλανδία δεν «παίζει» σχεδόν καθόλου στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης.
Το 2008 οι τρεις μεγαλύτερες τράπεζες της Ισλανδία πτώχευσαν. Θα πρέπει ωστόσο επισημανθεί ότι οι τράπεζες αυτές είχαν ιδιωτικοποιηθεί από το 2003 και είχαν προσελκύσει ένα μεγάλο αριθμό Βρετανών και Ολλανδών καταθετών. Το μέγεθός τους το 2008 ξεπερνούσε κατά 10 φορές το μέγεθός της ισλανδικής οικονομίας.
Με το που γίνεται το κραχ η ισλανδική κυβέρνηση καλείται να πάρει αποφάσεις και το ΔΝΤ προσφέρει βοήθεια 2, 1 δισεκατομμυρίων ευρώ στην χώρα (το πρόγραμμα τελείωσε τον περασμένο Αύγουστο).
Η κυβέρνηση επέλεξε να θέσει περιορισμό στην ροή κεφαλαίων για να μην φύγουν από τη χώρα χρήματα και υποτίμησε την ισλανδική κορώνα. Έτσι τα ισλανδικά προϊόντα έγιναν πιο ανταγωνιστικά στο εξωτερικό αλλά πανάκριβα τα εισαγόμενα. Από την άλλη όμως με την υποτίμηση οι τράπεζες χρεοκόπησαν. Η κυβέρνηση της χώρας αποφάσισε να μην «κοινωνικοποιήσει», όπως επίσης να μην ακολουθήσει σφιχτή δημοσιονομική πολιτική για να μην πληγεί το κοινωνικό κράτος.
Το κοινωνικό κράτος χρησιμοποιήθηκε για να μειώσει τις συνέπειες που είχε για τα νοικοκυριά η υποτίμηση και τα επιδόματα αναπροσαρμόστηκαν και ανακατευθύνθηκαν προς τα χαμηλότερα εισοδήματα.
Αποτέλεσμα, οι ανισότητες στην Ισλανδία να μειωθούν εν μέσω κρίσης.
Η συνέχεια έχει πολύ ενδιαφέρον. Με την κατάρρευση των τραπεζών Ολλανδοί και Βρετανοί καταθέτες αξίωσαν αποζημιώσεις. Το ΔΝΤ άρχισε να πιέζει, έχοντας συμφωνήσει να δώσει δάνειο η κυβέρνηση της χώρας και ζητούσε μεταρρυθμίσεις και να αναλάβει η Ισλανδία τις υποχρεώσεις τις απέναντι σε Ολλανδία και Βρετανία.
Με βάση τους υπολογισμούς θα έπρεπε κάθε Ισλανδός να πληρώνει τα επόμενα 15 χρόνια 100 ευρώ το μήνα για τα χρέη των τραπεζών.
Μετά από μεγάλες διαμαρτυρίες ο πρόεδρος της χώρας αρνήθηκε να εγκρίνει το νόμο που θα χρέωνε τους Ισλανδούς για μια δεκαπενταετία και έκανε δημοψήφισμά.
Οι πιστωτές και το ΔΝΤ άρχισαν τις πιέσεις και τις απειλές, ότι δήθεν θα απομονωθεί η χώρα θα παγώσουν οι αποταμιεύσεις των Ισλανδών στη Βρετανία, με λίγα λόγια απειλούσαν την Ισλανδία με ένα οικονομικό Αρμαγεδώνα.
Τίποτα απ όλα αυτά δεν έγινε. Και όχι μόνο αυτό η κυβέρνηση ξεκίνησε και έρευνα για τις ποινικές ευθύνες για την κρίση.
Η ανάπτυξη δεν άργησε να έρθει κα σήμερα σημαντικοί οικονομολόγοι όπως ο Τζόζεφ Στίγκλιτς συμφωνούν ότι αυτό που έκανε η Ισλανδία ήταν ακριβώς αυτό που χρειαζόταν να κάνει.
Η χώρα αναβαθμίστηκε την περασμένη εβδομάδα από την Fitch σε επίπεδο σύστασης επενδύσεων ΒΒΒ- και ο διεθνής οίκος αναγνωρίζει ότι η χώρα έχει μπροστά της μια πολλά υποσχόμενη ανάπτυξη.
Στην προσπάθειά της να ελαφρύνει από τα βάρη τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά η ισλανδική κυβέρνηση έκανε και κάτι ακόμη. Προχώρησε στη διαγραφή μέρους των χρεών των νοικοκυριών που αντιστοιχεί στο 13% του ΑΕΠ της χώρας.
Με απόφαση του Ανωτάτου δικαστηρίου κρίθηκαν παράνομα τα δάνεια που είναι συνδεδεμένα σε ξένο νόμισμα με συνέπεια τα νοικοκυριά να μην είναι υποχρεωμένα να καλύπτουν τις συναλλαγματικές διαφορές που προέκυψαν από την υποτίμηση της κορώνας.
Η συμφωνία που έγινε με τις τράπεζες που βρίσκονται ακόμη υπό κρατικό έλεγχο προβλέπει τη διαγραφή των χρεών που υπερβαίνει το 110% της αξίας των ακινήτων
Μετά απ όλα αυτά η Ισλανδία είχε φέτος ανάπτυξη 2,9%. Η Ελλάδα ύφεση 7%...
Νέο Σύνταγμα
Με τη χρεοκοπία πήρε σάρκα και οστά η άμεση δημοκρατία στην Ισλανδία. Αφού κατάφερε να σταθεροποιήσει την οικονομία της η Κυβέρνηση δίνει τώρα στους πολίτες τη δυνατότητα να χτίσουν από την αρχή το νομικό σύστημα της χώρας ξαναγράφοντας το σύνταγμα.
Με εργαλείο τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης οι Ισλανδοί καταθέτουν τις απόψεις τους και τις ιδέες τους στο διαδίκτυο βάση κειμένου το οποίο αναπροσαρμόζεται. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που ένα σύνταγμα συντάσσεται μπροστά στα μάτια των πολιτών τη χώρας.
Κάθε εβδομάδα μετά την σύνταξη ενός άρθρου από το συντακτικό συμβούλιο το σχέδιο ανεβαίνει στο ίντερνετ και στη συνέχεια ανοίγει διάλογος με τους πολίτες
Η διαδικασία αυτή γεννήθηκε πέρυσι όταν περίπου 1000 άτομα πέρασαν μια ημέρα σε φόρουμ συζητώντας για το Σύνταγμα. Το σχέδιο στο οποίο θα καταλήξουν οι πολίτες θα τεθεί σε δημοψήφισμα τον Ιούλιο χωρίς καμία παρέμβαση από την κυβέρνηση.
Δημοσιεύθηκε 26-02-12 στον Τύπο της Κυριακής