«Δεν ξέρω αν οι Έλληνες έχουν πιο πολύ κουράγιο αλλά εδώ στην Ισπανία είναι δύσκολο να δούμε τέτοιας έκτασης επεισόδια». Ο κ. Άνγελ Μπόσκεδ είναι πρώην γραμματέας διεθνών σχέσεων του ισπανικού αναρχικού συνδικάτου CGT, και όπως πολλοί άλλοι σύντροφοί του παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και έκπληξη τα γεγονότα στην Ελλάδα. Οι επεισοδιακές διαδηλώσεις είναι σύνηθες φαινόμενο στην χώρα μας και από τα βασικά συστατικά που δημιούργησαν το μύθο του γνωστού άγνωστου κουκουλοφόρου. Είναι αυτός ο κουκουλοφόρος τελικά αναρχικός, είναι απλώς ένας θυμωμένος νέος που δεν βλέπει μέλλον για τη ζωή του ή όπως σχολίαζε σε πρόσφατο άρθρο του για την Ελλάδα ο Guardian «είναι ένας αναρχικός που καταστρέφει και που δεν έχει ιδέα του τι θα πει αναρχία»
Μπορεί να βρει τελικά ιδεολογικό επικάλυμμα η βία;
Ταυτίζεται με τον αναρχισμό ως στάση και ιδεολογία; Και αν αυτοί που σπάνε δεν ξέρουν τι σημαίνει αναρχισμός, υπάρχει κάποιος που ξέρει κι αν ναι, που βρίσκεται;
Η Ελλάδα είναι μια από τις ελάχιστες χώρες στις οποίες η βία ταυτίζεται τόσο πολύ με τον αναρχισμό. Όχι ότι δεν ισχύει, εν μέρει, αλλά η υπεραπλούστευση και η εξίσωση, αναρχικός ίσον χούλιγκαν, αγνοεί σημαντικές παραμέτρους του φαινομένου της βίας αλλά και της επιρροής που έχουν οι αναρχικές ιδέες στη πολιτική και συνδικαλιστική δράση.
Ποιοι είναι όμως οι αναρχικοί; Τι χαρακτηριστικά έχει το κίνημά τους στην Ευρώπη όπου παραμένει ισχυρό και πόσο κοντά βρίσκεται στην ελληνική πραγματικότητα;.
Διεθνείς οργανώσεις
Η προσπάθεια καταγραφής της διεθνούς της αναρχίας, είναι ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρημα. Οργανώσεις μικρές και μεγάλες, ομάδες με ευκαιριακούς στόχους, , χαβαλέδες, μαύρα μπλοκ, αναρχικά συνδικάτα, αναρχοοικολόγοι και άλλοι πολλοί, συστήνουν ένα χώρο που η πολυδιάσπαση αποτελεί δομικό του χαρακτηριστικό.
Στην Ελλάδα οι οργανώσεις που έχουν τη μεγαλύτερη επιρροή είναι η Αντιεξουσιαστική Κίνηση, η Αναρχική Αρχειοθήκη που αποτελεί συνέχεια της Συσπείρωσης Αναρχικών και η Κατάληψη της Λέλας Καραγιάννη. Όπως εξηγεί στον ΤτΚ ο Μιχάλης, μέλος της Αντιεξουσιαστικής Κίνησης (ΑΚ), υπάρχουν πολλές «μικρές παρέες» ένα κομμάτι κόσμου που δεν εντάσσεται πουθενά, και σε αυτό ανήκει και το πιο «βίαιο μπλοκ». Οι απόψεις για τη βία και τις καταστροφές διαφέρουν. Για κάποιους αναρχικούς αποτελεί απλώς μια «παράπλευρη απώλεια» των συγκρούσεων με την Αστυνομία. Γι αυτούς η βία δεν αποτελεί αυτοσκοπό, δεν την εγκρίνουν αλλά ούτε την καταδικάζουν..
Την ίδια άποψη για τη βία εξέφρασε ο μιλώντας στον ΤτΚ και ο κ. Ζερεμί Μπερτέν, γραμματέας διεθνών σχέσεων της γαλλικής αναρχοσυνδικαλιστικής οργάνωσης CNT. Κάποιοι άλλοι τη διαχωρίζουν σε σχέση με το στόχο. Το κάψιμο μιας τράπεζας για παράδειγμα αποτελεί γι αυτούς μια συμβολική κίνηση.
Στην Ευρώπη ο αναρχισμός συνδέεται με τον συνδικαλισμό, κάτι που τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να παίρνει οργανωμένη μορφή στην Ελλάδα. Για την ιστορία απλά να αναφέρουμε ότι υπήρξε στη χώρα μας ένα ισχυρό αναρχικό συνδικαλιστικό κίνημα τα πρώτα χρόνια μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.
Το σύνδεσμό των απανταχού αναρχικών συνδικαλιστών αποτελεί το Αναρχοσυνδικασλιστικό Συντονιστικό (CAS) που συστήθηκε το 2001 από τις τρεις ισχυρότερες ευρωπαϊκές αναρχοσυνδικαλιστικές οργανώσεις. Τη γαλλική CNT, την ισπανική CGT και τη σουηδική SAC. Στο συντονιστικό αυτό συμμετέχει και η ελληνική ΕΣΕ (Ελευθεριακή Συνδικαλιστική Ένωση) και μάλιστα πριν από δύο μήνες ήταν ο οικοδεσπότης της τρίτης συνέλευσης της CAS.
Η Ελευθεριακή Συνδικαλιστική Ένωση είναι ο φορέας που στην ουσία αποτελεί τον σύνδεσμο του ελληνικού αναρχικού χώρου με το εξωτερικό.
Κάποιος που έχει μόνο την ελληνική εμπειρία θα νομίζει ότι οι τρεις παραπάνω ευρωπαϊκές οργανώσεις αποτελούν περιθωριακές ομάδες. Και οι τρεις μαζί όμως έχουν περισσότερα από 100.000 μέλη με ισχυρότερη αυτή της Ισπανίας. Η CGT είναι η τρίτη μεγαλύτερη συνδικαλιστική οργάνωση της Ισπανίας. Για να γίνει κατανοητή η δύναμή της, αρκεί να αναφέρουμε ότι στο δημοψήφισμα του 2005 για το ευρωσύνταγμα, ήταν η οργάνωση που μαζί με του Βάσκους σήκωσε το βάρος της καμπάνιας υπέρ του «όχι», το οποίο τελικά συγκέντρωσε 23%.
Μαύρα μπλόκ
Στη Γαλλία η CNT έχει επίσης ισχυρή δύναμη και ήταν αυτή που οργάνωσε τις συγκεντρώσεις έξω από την ελληνική πρεσβεία την προηγούμενη εβδομάδα. Η Σουηδική SAC έχει 15.000 μέλη, ενώ αντίστοιχες οργανώσεις υπάρχουν από τον Πολωνία μέχρι τις ΗΠΑ. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και στη Ρωσία των Πούτιν Μεντβέντεφ που ο συνδικαλισμός αντιμετωπίζει προβλήματα με το κράτος, το αναρχικό συνδικάτο SKT έχει 7.000 μέλη. Στην Ιταλία, μια χώρα με μακρά παράδοση στο αναρχικό κίνημα υπάρχουν αναρχοκομουνιστικές ομάδες και το γνωστό, συνδικάτο USI, που μετράει σχεδόν εκατό χρόνια ζωής. «Βρισκόμαστε σε διαρκή επαφή μεταξύ μας» θα πει στον ΤτΚ ο κ. Μπόσκεδ, «αλλά απέχουμε πολύ ακόμη από το να συντονιστούμε ως κίνημα».Θα χρειαζόμασταν πολλές σελίδες για να καταγράψουμε τους στόχους της «διεθνούς του αναρχισμού» και τις ιδεολογικές διαφορές των οργανώσεων και συνδικάτων, αλλά ας περιοριστούμε στους βασικούς στόχους που είναι η αυτοοργάνωση των εργατών και η επιστροφή των μέσων παραγωγής στους εργαζόμενους με τελικό στόχο την αταξική κοινωνία. Θα πρέπει να κάνουμε σε αυτό το σημείο ένα διαχωρισμό από τον σκληρό πυρήνα των αναρχικών. Τα «μαύρα μπλοκ») στην Ευρώπη(δηλαδή αυτοί που προκαλούν ή απαντούν- εξαρτάτε πως το βλέπει κανείς- στη βία, όπως είπαμε και παραπάνω δεν ταυτίζονται με τον αναρχοσυνδικαλισμό. Το πολύ πολύ σε κάποιες περιπτώσεις να απολαμβάνουν την ανοχή τους. «Δεν την επικροτούμε άλλα ούτε την καταδικάζουμε» θα πει ο κ. Μπερτέν. «Είναι απλώς η απάντηση στην κρατική βία». Στην Ισπανία σύμφωνα με τον κ. Μπόσκεδ τα «μαύρα μπλοκ» δημιουργούνται ευκαιριακά και αναφέρονται συχνά στον αναρχισμό. Ωστόσο ο ίδιος δεν τα θεωρεί ως ένα θετικό κοινωνικό κίνημα. Στην Ιταλία, το πιο βίαιο κομμάτι εκφράζεται μέσα από τα κοινωνικά κέντρα, στέκια αντίστοιχα με τις γνωστές και σ’ εμάς καταλήψεις στέγης τα οποία όμως ούτε αυτά επικαλούνται στον αναρχισμό. Διασύνδεση σε επίπεδο κοινής δράσης μεταξύ αυτών των ομάδων ουσιαστικά δεν υπάρχει καθώς ο χώρος δεν είναι οργανωμένος και πολυεθνικές δυνάμεις «μαύρων μπλοκ» συνήθως σχηματίζονται με αφορμή κάποιο γεγονός, πχ Γένοβα 2002, Χάιλιγκενταμ 2007.
Η επαφή μεταξύ αυτών των ομάδων γίνεται όμως μέσω του διαδικτύου. Ο χώρος διατηρεί πολλές ιστοσελίδες, με συνεχή ροή πληροφοριών, πολύ καλά οργανωμένες και σε πολλές γλώσσες.
Όσο για τα δημοσιεύματα που ήθελαν να έρχονται στην Ελλάδα αναρχικοί από το εξωτερικό για συμπαράσταση, μέλη ελληνικών αναρχικών ομάδων απαντούν ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Πως βλέπει όμως ο αναρχικός χώρος της Ευρώπης τα γεγονότα στην Ελλάδαq Οι κ. Μπερτέν και Μπόσκεδ θεωρούν ότι η αναταραχή στη χώρα μας έχει τη βάση της στα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, που κατά τη γνώμη τους είναι λίγο πολύ κοινά σε ολόκληρο τον Ευρωπαϊκό Νότο. Θεωρούν ότι είναι θέμα χρόνου η αναταραχή να εξαπλωθεί και στις χώρες τους αλλά εκτιμούν ότι δεν θα πάρει βίαια χαρακτηριστικά όπως στην Ελλάδα.
Δημοσιεύθηκε στον Τύπο της Κυριακής 21-12-2008