Τους χειροκροτήσαμε από τα μπαλκόνια μας, τους ευχαριστήσαμε δημόσια, πολίτες και πολιτική ηγεσία και για πρώτη φορά ίσως οι αθέατοι νοσηλευτές, που μέχρι χθες αποκαλούνταν απλώς «νοσοκόμοι», έγιναν ήρωες. Ήρωες με μισθό χίλια ευρώ για είκοσι χρόνια υπηρεσία, διπλοβάρδιες, χωρίς προσωπική ζωή μέσα στον κίνδυνο καθημερινά που θα φτάσουν διαλυμένοι, τα 67 για να πάρουν σύνταξη.
Οι νοσηλευτές βρίσκονται 24 ώρες το εικοσιτετράωρο δίπλα στον ασθενή και καλούνται να αντιδράσουν ψύχραιμα και αποτελεσματικά σε κάθε κρίσιμη κατάσταση που θα προκύψει. Και τέτοιες καταστάσεις στα νοσοκομεία προκύπτουν πολλές και συχνά.
Παγκόσμια ημέρα του νοσηλευτή σήμερα και στο CNN Greece μίλησε με τρεις νοσηλευτές για τις συνθήκες εργασίες τους, τη δουλειά τους στην περίοδο του κορωνοϊού, τα προβλήματά τους και το πώς φαντάζονται την επόμενη μέρα μετά την πανδημία.
Παναγιώτης Μπέσικος / Νοσηλευτής, αναπληρωτής προϊστάμενος στη μονάδα λοιμώξεων στο νοσοκομείο Αττικόν
«Όταν ξεκίνησε όλο αυτό με τον κορωνοϊό ήταν κάτι πρωτόγνωρο για εμάς. Μια εμπειρία που δεν είχαμε ξαναζήσει. Έχω σ’ αυτή τη δουλειά 18 χρόνια και τώρα δουλεύω στην μονάδα λοιμώξεων με θαλάμους αρνητικής πίεσης και υποδεχόμαστε περιστατικά με covid-19.
Περιστατικά βαριά τα οποία μετά τη διασωλήνωση μεταφέρονται στις ΜΕΘ. Υπήρχε ένα φόβος για το άγνωστο. Με τον καιρό όμως προσαρμοστήκαμε στις νέες συνθήκες και πλέον για εμάς έχει γίνει μια καθημερινότητα. Προσπαθούμε να κάνουμε τη δουλειά μας, να προσφέρουμε στον ασθενή και δεν υπάρχει πλέον ο φόβος της αρχής.
Ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε, λαμβάνουμε όλα τα μέτρα προστασίας που πρέπει και μπορώ να πω με τρομάζει περισσότερο ο κίνδυνος μετάδοσης έξω από το νοσοκομείο πάρα μέσα.
Τώρα με την κρίση του κορωνοϊού, τα τμήματα τα οποία επιβαρύνθηκαν ενισχύθηκαν με προσωπικό. Θα μπορούσαν ίσως να έχουν ενισχυθεί λίγο περισσότερο.
Είχα μεγάλη στήριξη από την οικογένειά μου, η οποία αντιμετώπισε ψύχραιμα την όλη κατάσταση στηρίζοντας με διαρκώς, γνωρίζοντας ότι είμαι στην πρώτη γραμμή της μάχης.
Έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μπροστά μας μέχρι να φτάσουμε σε μια κανονικότητα όπως ήταν οι ζωές μας πριν τον covid-19 και είμαι αισιόδοξος ότι δεν θα μας ξεφύγει κατάσταση.
Είναι συγκλονιστικό το συναίσθημα το να βλέπεις τους ασθενείς με covid να κρέμονται από τα χέρια τα δικά σου και των γιατρών και αυτό έχει μία μεγάλη διαφορά με όσα βιώνουμε τα προηγούμενα χρόνια.
Μας λένε καμιά φορά «μακάρι να μπορούσα να δω τα μάτια σου πίσω από τη μάσκα και να σου σφίξω το χέρι και να σε ευχαριστήσω».
Δεν μπορώ να ξεχάσω το βλέμμα των ανθρώπων όταν τους λες ότι θα πρέπει να διασωληνωθούν γιατί αυτή είναι η μόνη λύση στην κατάσταση που έχουμε φτάσει. Είναι σα να σου λένε «κάντε ότι καλύτερο μπορείτε».
Ελπίζω με όλη αυτή την κατάσταση που προέκυψε με τον covid και όλη αυτή την υγειονομική κρίση να μπορέσουμε πια να λειτουργούμε σε μία διαφορετική κατεύθυνση.
Να υπάρχει ίδια δυναμικότητα σε προσωπικό, να μπορούμε να δουλεύουμε καλύτερα και οι βάρδιες μας να είναι πιο ανθρώπινες. Επιπλέον, αυτό το διάστημα έχουν απλουστευτεί πολύ οι διαδικασίες για την προμήθεια υλικών και μέσων που χρειαζόμαστε για τη δουλειά μας και έρχονται στο νοσοκομείο στο χρόνο που θα έπρεπε. Ελπίζουμε αυτό να συνεχιστεί.
Με τον κορωνοϊό φάνηκε ξεκάθαρα ότι αυτοί που αντιμετώπισαν την κρίση, ήταν τα δημόσια νοσοκομεία και οι άνθρωποι που εργάζονται σε αυτά.
Σε περιόδους κρίσης, το δημόσιο σύστημα υγείας είναι αυτό που θα βρίσκεται πάντα στην πρώτη γραμμή και ο Έλληνας πολίτης θα πρέπει να έχει πάντα εμπιστοσύνη στο δημόσιο σύστημα υγείας και στο προσωπικό του.
Ελπίζω αυτή η κρίση να μας κάνει καλύτερους και ως άνθρωπος και ως κοινωνία και να γίνει αφορμή για να βελτιωθεί ακόμα περισσότερο το ΕΣΥ.
Ελευθερία Τσιτσανούδη / Νοσηλεύτρια στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας, στη μονάδα λοιμώξεων
«Εργάζομαι ως νοσηλεύτρια 22 χρόνια και αυτή τη στιγμή βρίσκομαι στη μονάδα λοιμώξεων στους θαλάμους αρνητικής πίεσης, όπου υποδεχόμαστε τα βαριά περιστατικά με covid-19.
Είμαι σε αυτή την μονάδα δύο μήνες και επιλέχθηκα μαζί με άλλους συναδέλφους λόγω της εμπειρίας μας. Εγώ είχα εμπειρία και σε έμπολα όταν δούλεψα σε αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Κόσσοβο πριν μερικά χρόνια όπου υπήρξαν κάποια περιστατικά και είχα δουλέψει και έξι χρόνια σε ΜΕΘ.
Αυτό μου έδωσε την εμπειρία να μπορώ να δουλέψω σε δύσκολα περιστατικά όπως αυτά που ζούμε σήμερα.
Είναι μία δύσκολη δουλειά αυτή τη στιγμή στα περιστατικά με covid-19. Οι ασθενείς είναι πολύ καταβεβλημένοι σωματικά και ψυχολογικά και και πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί, τηρώντας τα πρωτόκολλα ασφαλείας για να προστατέψουμε πρώτα τον εαυτό μας.
Μπορεί να χρειαστεί να ντυθώ με την ειδική στολή και να μπω στο θάλαμο αρνητικής πίεσης από μία έως πέντε φορές τη μέρα και να μείνω από μισή μέχρι 3 ώρες.
Όταν βγαίνω από την θάλαμο αρνητικής πίεσης τα ρούχα μου είναι εντελώς βρεγμένα από τον ιδρώτα. Μετά από δύο μήνες στη συγκεκριμένη μονάδα, έχουμε καλλιεργήσει ένα πολύ καλό κλίμα εργασίας και αυτή η δουλειά μας δίνει μία πολύ μεγάλη ηθική ικανοποίηση.
Όταν μου είπαν ότι θα πάω στην μονάδα αρνητικής πίεσης στην αρχή φοβήθηκα. Θα μπορούσα να το αποφύγω αλλά επέλεξα να το κάνω γιατί ήθελα να βοηθήσω. Ήταν και η αρχή τότε και δεν ξέραμε πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος μετάδοσης. Όλα έχουν πάει καλά μέχρι στιγμής, μόνο ένα άτομο έχει νοσήσει από το δικό μου τμήμα στο νοσοκομείο και αυτό τώρα είναι καλά και έχει επιστρέψει στα καθήκοντά του.
Φοβήθηκα φυσικά να μη νοσήσω και μεταφέρω την ασθένεια στους δικούς μου ανθρώπους και γι’ αυτό όλο αυτό το διάστημα δεν έρχομαι σε επαφή με την οικογένεια μου. Τους αντιμετωπίζω όλους σαν να είμαι εγώ ο ασθενής.
Το νοσοκομείο που είμαι ενισχύθηκε με προσωπικό εκπαιδευμένο ή εκπαιδεύσαμε εμείς προσωπικό για τη συγκεκριμένη περίπτωση και ευτυχώς δεν είχαμε ελλείψεις σε υλικά και φάρμακα.
Νιώθω ότι όλο αυτό με έχει κάνει πολύ καλύτερο άνθρωπο. Είμαι πολύ χαρούμενη που μπόρεσα και το έζησα όλο αυτό, που είχα αυτή την εμπειρία και χαίρομαι πολύ που μπορώ και βοηθάω αυτούς τους ανθρώπους. Είναι συγκλονιστικό το να βρίσκεσαι κοντά τους γιατί είναι τόσα πολλά τα ερωτήματα και οι ανασφάλειες τους μέσα στην απομόνωση τους.
Τα πιο δύσκολα περιστατικά ήταν όταν έβλεπες κάποια στιγμή κάποιον που φαινόταν να πηγαίνει καλά, ξαφνικά από τη μια στιγμή στην άλλη η κατάσταση του να επιδεινώνεται. Στεναχωριόμαστε όλοι γιατί αυτός ο άνθρωπος θα πρέπει ξαφνικά να διασωληνωθεί και αναρωτιόμαστε αν θα τα καταφέρει. Είναι μια πολύ στενάχωρη κατάσταση
Πήγαμε όμως πάρα πολύ καλά στο νοσοκομείο και υπήρξε, δυστυχώς, μόνο ένας θάνατος και αυτός ήταν ενός ασθενής που είχε πάρα πολλά προβλήματα υγείας και πριν νοσήσει από τον κορωνοϊό.
Θα ήθελα να πω στους πολίτες να εμπιστεύονται απόλυτα το εθνικό σύστημα υγείας. Ανταποκρίθηκε και μας έδωσε πάρα πολύ καλά αποτελέσματα αλλά θέλω ταυτόχρονα να τους πω να μην εφησυχάζουν, να προσέχουν τις επαφές τους και τον τρόπο ζωής τους για όσο διάστημα ακόμη χρειαστεί.
Η συγκεκριμένη κρίση μας έχει αλλάξει και ως επαγγελματίες. Είναι η πρώτη φορά στα 22 χρόνια που εργάζομαι σε αυτή τη δουλειά που έχω τόσο καλό εργασιακό κλίμα στη δουλειά μου και πιστεύω ότι αυτό συνέβη λόγω του φόβου και του κινδύνου απέναντι στον covid-19. Θα ήθελα πάρα πολύ να το διατηρήσουμε όλο αυτό.
Έχουν αλλάξει επίσης και οι άνθρωποι γύρω μου, στον τρόπο που με αντιμετωπίζουν. Λαμβάνω πολλή αγάπη και πολύ μεγάλη συμπαράσταση και θαυμασμό.
Νομίζω ότι τώρα ξαφνικά ο κόσμος κατάλαβε την αξία του νοσηλευτή και ελπίζω η κυβέρνηση να βάλει τους νοσηλευτές στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα γιατί κάνουμε μία δύσκολη δουλειά με χαμηλές αποδοχές και βαριά ωράρια. Το αξίζει ο κλάδος μας».
Σταύρος Θεολόγος / Νοσηλευτής στην καρδιοχειρουργική μονάδα ανάνηψης στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός
«Η δουλειά του νοσηλευτή απαιτεί έντονη σωματική αλλά και πνευματική προσπάθεια. Πρέπει να έχεις το μυαλό σου συνεχώς καθαρό και να συνδυάζεις τις θεωρητικές σου γνώσεις για να παραμένεις ασφαλής για να κρατάς ασφαλή και το ασθενή σου.
Είναι μια δουλειά η οποία έχει πάρα πολλές ευθύνες και χρειάζεται ένα συγκεκριμένο επιστημονικό υπόβαθρο. Τα κυκλικά ωράρια με τα οποία εργαζόμαστε, κάνουν αυτή τη δουλειά ακόμη πιο δύσκολη και εξοντωτική.
Το status του Έλληνα νοσηλευτή είναι πάρα πολύ υποβαθμισμένο
Ο νοσηλευτής δεν έχει την κοινωνική καταξίωση η οποία εάν υπήρχε θα μπορούσε να βελτιώσει και τις συνθήκες εργασίας.
Τα τελευταία χρόνια διαμορφώνεται σταδιακά η συνείδηση στον κόσμο για το τι είναι ο νοσηλευτής και τι δουλειά κάνει. Παλιότερα όταν έλεγες νοσηλευτής σου έλεγαν «α νοσοκόμος». Σε θεωρούσαν δηλαδή κάτι μεταξύ υπηρετικού προσωπικού και προσωπικού που φροντίζει τον ασθενή.
Δεν μπορούσε να φανταστεί ο κόσμος και να καταλάβει τις ευρύτερες ευθύνες και αρμοδιότητες που έχει το επάγγελμα αυτό.
Τα τελευταία χρόνια λοιπόν επειδή έχουν γίνει δυναμικές παρέμβασης από τον κλάδο στην κοινωνία, έχει περάσει στη συνείδηση του κόσμου ότι είναι ένα επιστημονικό επάγγελμα που απαιτεί σπουδές, μεταπτυχιακά, συχνά και διδακτορικά και έτσι έχει καταξιωθεί κατά κάποιο τρόπο στην συνείδηση του κόσμου.
Νομίζω ότι αυτή η τελευταία κρίση μπορεί να λειτουργήσει θετικά για τον κλάδο ώστε να επικοινωνηθεί προς την κοινωνία ο ρόλος του και η συμβολή του στο κοινωνικό σύνολο.
Η κρίση έβγαλε στην επιφάνεια τα προβλήματα και τις συνθήκες εργασίας και κατάλαβε ο κόσμος τι θυσίες καταβάλλουν οι νοσηλευτές για να είναι δίπλα στους αρρώστους για να εγγυηθούν την ασφάλεια τους.
Αυτό έχει δημιουργήσει μία καινούργια συζήτηση για τον κλάδο του νοσηλευτή.
Ευχαριστούμε πολύ για τα παλαμάκια από τα παράθυρα και τα μπαλκόνια, για τα χτυπήματα στην πλάτη αλλά πέρα από την ηθική αναγνώριση, ένας εργαζόμενος χρειάζεται και υλική στήριξη.
Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ασφαλείς συνθήκες εργασίας και ασφαλείς συνθήκες εργασίας καταρχάς σημαίνει ασφαλείς αναλογίες νοσηλευτών προς ασθενείς.
Επίσης, χρειάζεται να έχουμε καλούς μισθούς για να μπορούμε να ζούμε με αξιοπρέπεια εμείς και οικογένειά μας.
Αυτά τα βασικά πράγματα μέχρι σήμερα λείπουν.
Και τώρα λοιπόν που αναδεικνύεται ο ρόλος μας στο σύστημα υγείας και ο κόσμος καταλαβαίνει τι ακριβώς κάνουμε, είναι ευκαιρία να διεκδικήσουμε όλα αυτά που μας έχουν στερήσει τα προηγούμενα χρόνια. Όπως την ένταξη στα βαρέα και ανθυγιεινά που είναι ένα πάγιο αίτημα.
Δεν είναι δυνατόν να βγαίνουμε σε σύνταξη στα 67 μας χρόνια. Δεν μπορεί να εργάζεται ένας νοσηλευτής μέχρι αυτή την ηλικία και να έχουν και την απαίτηση να προσέξει τον ασθενή όπως πρέπει.
Το θέμα της αναλογίας νοσηλευτή προς ασθενή είναι πολύ σημαντικό γιατί όταν ένας νοσηλευτής ή μια νοσηλεύτρια έχει να προσέξει πολύ μεγάλο αριθμό που ασθενών, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να γίνουν λάθη. Το τελευταίο διάστημα με την κρίση, η πολιτεία προσπαθεί να ενισχύσει κάποια τμήματα με κάποιες προκηρύξεις προσωπικού και κάποιες μετατάξεις αλλά δεν φτάνουν. Χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη ένεση το νοσηλευτικό προσωπικό της χώρας.
Υπάρχουν πάρα πολλοί νοσηλευτές με πτυχία και μεταπτυχιακά που είναι άνεργοι αυτή τη στιγμή που είτε αναγκάζονται να φεύγουν στο εξωτερικό είναι αναζητούν εργασία ή τελικά να καταφεύγουν στον ιδιωτικό τομέα όπου οι συνθήκες είναι χειρότερες και οι μισθοί πολύ χαμηλότεροι.
Όσον αφορά στα ωράρια μας εκεί καταστρατηγείται η εργατική νομοθεσία η οποία ορίζει ότι θα πρέπει να υπάρχει δωδεκάωρη ανάπαυση μεταξύ των βαρδιών. Με τα κυκλικά ωράρια όπως καταλαβαίνετε αυτό δεν τηρείται και αυτό συμβαίνει εξαιτίας της υποστελέχωσης.
Όπως, επίσης, και με την νυχτερινή εργασία υπάρχουν πάρα πολλοί συνάδελφοι οι οποίοι δεν κάνουν μόνο μία νυχτερινή βάρδια την εβδομάδα όπως ορίζει ο νόμος αλλά περισσότερες.
Συχνά θα πρέπει να είσαι 2 ή 3 σαββατοκύριακα το μήνα βάρδια και μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον πάρα πολλοί συνάδελφοί δεν έπαιρναν τα ρεπό τους όπως ορίζει ο νόμος. Το επιβαρυμένο ωράριο είναι αυτό που καταπονεί τους νοσηλευτές. Έχουμε διαπιστώσει ότι τα περισσότερα νοσηλευτικά ατυχήματα συμβαίνουν προς το τέλος των βαρδιών όταν πλέον το νοσηλευτής έχει κουραστεί από την υπερπροσπάθεια.
Όλα αυτά είναι προβλήματα τα οποία τα ζούμε χρόνια. Θα πρέπει να τα γνωρίζει ο κόσμος και θα πρέπει επιτέλους η πολιτεία να τα λύσει. Μια λύση θα ήταν η πρόσληψη προσωπικού - η μείωση του ωραρίου ένα αίτημα το οποίο συζητιέται εδώ και χρόνια - κάτι το οποίο θα ενισχύσει και την ασφάλεια απέναντι στους ασθενείς.