Με μακρόχρονη εμπειρία σε θέματα διεθνούς τρομοκρατίας ο Γιόραμ Σβάιτσερ είναι από τους πρώτους που προέβλεψαν την εμφάνιση και άνοδο της Αλ Κάιντα. Στη μακρόχρονη καριέρα του υπήρξε επικεφαλής υπηρεσίας πληροφοριών του Ισραηλινού στρατού, υπήρξε σύμβουλος πρωθυπουργών του Ισραήλ, του ΝΑΤΟ, της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, του Βρετανικού Κοινοβουλίου και πολλών ακόμη οργανισμών.
Σήμερα είναι επικεφαλής του Ινστιτούτου Σπουδών Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ και με την ιδιότητά του αυτή βρέθηκε πριν μερικές ημέρες στην Ελλάδα στο πλαίσιο εκδήλωσης που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Πειραιά για τις προκλήσεις και την αντιμετώπιση του παγκόσμιου τζιχαντιστικού κινήματος. Ο κ. Σβάιτσερ μίλησε στο CNN Greece αποκλειστικά, για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, τον ρόλο της Τουρκίας και την διεθνή τρομοκρατία.
Η Δύση πολεμά την Αλ Κάιντα και το ισλαμικό Κράτος εδώ και χρόνια και απ' ότι βλέπουμε το πρόβλημα δεν μειώνεται, το αντίθετο θα λέγαμε. Μήπως θα πρέπει να σκεφτούμε και κάτι άλλο πέρα από τη στρατιωτική δράση;
Καταρχάς θα πρέπει να πούμε ότι ο πόλεμος κατά της Αλ Κάιντα που ξεκίνησε μετά την 11η Σεπτεμβρίου, ήταν σχετικά επιτυχημένος, από την άποψη ότι αιφνιδίασε τις περισσότερες οργανώσεις που σχετίζονταν με την κεντρική οργάνωση. Αυτό που συμβαίνει τώρα με το Ισλαμικό Κράτος και τις επιθέσεις που έχει ξεκινήσει κατά της Δύσης, είναι ότι η Δύση έχει επανακαθορίσει τη στάση της μετά από μια περίοδο κατά την οποία πίστευε ότι το πρόβλημα έχει τελειώσει. Έχει προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα για να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο που το Ισλαμικό Κράτος εκφράζει.
Πιστεύω ότι η Δύση θα νικήσει και το Ισλαμικό Κράτος στο τέλος. Μπορεί βεβαίως να έχει κάποιες αποτυχίες στην πορεία και να δέχεται επιθέσεις, αλλά ο πόλεμος συνεχίζεται όχι λόγω αποτυχίας της Δύσης, αλλά εξαιτίας των αποτελεσμάτων και των συνεπειών του στη Μέση Ανατολή. Η Αλ Κάιντα βασικά έχει περιοριστεί σε πιο απομακρυσμένες περιοχές αλλά η τρομοκρατία είναι κάτι που θα συνεχίσει να μας ακολουθεί. Είναι όπως η κάθε εγκληματική δράση, όπως η πορνεία, έχει έρθει για να μείνει και θα πρέπει να την πολεμήσουμε και όχι να έχουμε την ψευδαίσθηση ότι είναι κάτι που θα νικηθεί άπαξ διαπαντώς.
Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες για τη σταθερότητα στην Μέση Ανατολή είναι η Τουρκία, η οποία είναι και ένας “ατίθασος γείτονας”, για την Ελλάδα τουλάχιστον. Πιστεύετε ότι η στάση της Τουρκίας βοηθά στην αντιμετώπιση της ισλαμικής τρομοκρατίας;
Νομίζω ότι η προσέγγιση που έχει η Τουρκία τώρα απέναντι στο Ισλαμικό Κράτος, είναι πιο παραγωγική σε σχέση με αυτό που ήταν ένα ή δύο χρόνια πριν. Όταν δεν έκανε τίποτα και όταν επέτρεπε το έδαφός της να λειτουργήσει ως πέρασμα στη Συρία. Το γεγονός ότι ο Ερντογάν τώρα προσπαθεί να αντιμετωπίσει το Ισλαμικό Κράτος, ή ένα τμήμα του, είναι κάτι θετικό. Πιστεύω ότι μπορεί να κάνει περισσότερα και να επικεντρωθεί περισσότερο στο Ισλαμικό Κράτος, αλλά σίγουρα η στάση της Τουρκίας είναι καλύτερη από ότι πριν.
Πιστεύετε ότι η προσφυγική κρίση και η τεράστια μετακίνηση πληθυσμών μπορούν να δημιουργήσουν μεσοπρόθεσμα τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία πυρήνων τζιχαντισμού μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση;
Νομίζω ότι το γεγονός ότι τρομοκράτες, άνθρωποι που θέλουν να κάνουνε επιθέσεις στην Ευρώπη και έρχονται από τη Συρία ή άλλα μέρη, αποτελούν απειλή. Αλλά ο στόχος είναι να τους εντοπίσουμε νωρίτερα, με τη βοήθεια των μυστικών υπηρεσιών ή κατά τη διαδικασία της μετακίνησής τους. Είναι όμως κάτι που δεν μπορούμε να το αποφύγουμε γιατί με τόσους πολλούς ανθρώπους που έρχονται από τη Συρία στην Ευρώπη κάποιοι θα ξεγελάσουν τον έλεγχο της αστυνομίας και θα προσπαθήσουν να πραγματοποιήσουν χτυπήματα.
Τι μπορούν να κάνουν οι χώρες τις Μεσογείου για να αντιμετωπίσουν την τρομοκρατία στην περιοχή μας;
Δεν μπορούμε να την μπλοκάρουμε εντελώς. Νομίζω ότι θα πρέπει να επικεντρωθούν οι προσπάθειές μας στο να συνεργαστούμε ώστε να ταυτοποιήσουμε τους υπόπτους πριν επιχειρήσουν να περάσουν στην Ευρώπη ή κατά τη μετακίνησή τους και να τους σταματήσουμε. Δεν υπάρχει ιδανική λύση γι αυτό.
Οι Δυτικές χώρες έχουν ευθύνη για την άνοδο του τζιχαντισμού στη Μέση Ανατολή;
Δεν νομίζω. Πιστεύω σίγουρα ότι προσπαθούν να ρίξουν την ευθύνη στη Δύση. Αλλά νομίζω ότι η κατάσταση στην Μέση Ανατολή - που δεν έχει σχέση τώρα με την Ευρώπη - αποκαθηλώνει καθεστώτα και η τάση από κάποιους να κατηγορούν την Δύση για όλα τα δεινά τους είναι κάτι που δεν έχει λογική βάση.
Αλλά είναι πάντα βολική γι αυτούς που πιστεύουν σε αυτό. Το να κατηγορούν πάντα τους άλλους για τις δικές τους αποτυχίες. Για παράδειγμα ότι συμβαίνει στη Συρία δεν είναι ευθύνη της Δύσης. Αλλά έχει προκαλέσει άνοδο της τρομοκρατίας γιατί κάποιοι προτιμούν να κατηγορούν της Δύση γι αυτό. Οι κτηνωδίες του Άσαντ κατά των πολιτών του δεν εξαρτώνται από τη Δύση, γι αυτό που συμβαίνει στη Λιβύη δεν φταίει η Δύση. Το ότι κάποιοι θέλουν να την κατηγορούν δεν σημαίνει ότι και Δύση θα πρέπει να κατηγορεί τον εαυτό της.