Με το Ισραήλ να την χαρακτηρίζει «ιστορικό λάθος», το Ιράν και οι έξι μεγάλες δυνάμεις κατέληξαν τα ξημερώματα της Κυριακής σε μια σημαντική συμφωνία, απότοκο της προσπάθειας προσέγγισης που ξεκίνησε με την εκλογή του Χασάν Ροχανί στην προεδρία της ισλαμικής Δημοκρατίας.
Η ομάδα των έξι δυνάμεων (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία, Βρετανία και Γερμανία) και οι διαπραγματευτές της Τεχεράνης κατέληξαν σε ένα πλαίσιο προτάσεων που κάνει δυσκολότερη την απόκτηση ατομικής βόμβας από το Ιράν και ταυτόχρονα δίνει χρόνο στις δύο πλευρές για μία τελική συμφωνία σε μία διένεξη που κρατά πάνω από δέκα χρόνια.
Βάσει της συμφωνίας, το Ιράν θα εξακολουθήσει να εμπλουτίζει ουράνιο αλλά σε χαμηλότερα ποσοστά από αυτά που χρειάζεται η κατασκευή πυρηνικού όπλου. Παράλληλα θα εξουδετερωθεί το στοκ εμπλουτισμένου ουρανίου σε ποσοστό 20% που διαθέτει ήδη η χώρα. Αυτό θα αυξήσει τον χρόνο που θα χρειαστεί η Τεχεράνη σε περίπτωση που θελήσει να φτιάξει πυρηνικά όπλα.
Το Ιράν έχει παράσχει στη διεθνή κοινότητα καθημερινή πρόσβαση στις υπόγειες εγκαταστάσεις της Νατάντζ και της Φορντόου κάτι που όπως παραδέχονται δυτικοί αξιωματούχοι δίνει μεγαλύτερη διαφάνεια στο τι εργασίες γίνονται εκεί. Η συμφωνία εκμηδενίζει τις πιθανότητες το Ιράν να κατασκευάσει πυρηνική βόμβα χωρίς αυτό να γίνει αντιληπτό από τη διεθνή κοινότητα, εκτιμούν ειδικοί αναλυτές. Διπλωμάτες τονίζουν ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το Ιράν έχει κρυφές εγκαταστάσεις για τον εμπλουτισμό Ουρανίου.
Τι κερδίζει τώρα το Ιράν με αυτή την υπαναχώρηση. Το άμεσο κέρδος της Τεχεράνης είναι ότι η διακοπή των κυρώσεων που προβλέπει η συμφωνία θα αποφέρει όφελος για το Ιράν 7 δισεκατομμύρια δολάρια. το σημαντικότερο όμως και ο λόγος για τον οποίο το Ισραήλ αντιδρά με σφοδρότητα, είναι το γεγονός ότι η συμφωνία, στην ουσία αναγνωρίζει το δικαίωμα της ισλαμικής δημοκρατίας στον εμπλουτισμό ουρανίου έστω και σε μικρό ποσοστό 5%. Με λίγα λόγια όπως είπε και ο Χασάν Ροχανί, αναγνωρίζει στο Ιράν το δικαίωμα στην πυρηνική ενέργεια.
Τη συμφωνία χαιρέτησε ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ ενώ την ικανοποίησή της εξέφρασε και η αμερικανική πλευρά με τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα να χαρακτηρίζει τη συμφωνία ως «πρώτο σημαντικό βήμα» για μια συνολική επίλυση του θέματος που αφορά στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα του. «Η συμφωνία θα κάνει τον κόσμο πιο ασφαλή, δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός εξωτερικών Τζων Κέρι ενώ στο ίδιο μήκος ήταν και οι δηλώσει του Γάλλου πρόεδρου Φρανσουά Ολάντ και του Ρώσου υπουργού εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ.

Όσο για την αντίδραση του Ισραήλ ο κ. Κέρι επιχείρησε να υποβαθμίσει τις αντιδράσεις λέγοντας ότι δεν υπάρχει καμία διαφωνία των ΗΠΑ με το Ισραήλ για τον τελικό στόχο που είναι το Ιράν να μην αποκτήσει πυρηνική βόμβα.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν φάνηκε όμως να συμμερίζεται τις απόψεις του κ. Κέρι.
Ο ισραηλινός πρωθυπουργός δήλωσε οιτ ο κόσμος έγινε πιο επικίνδυνος και μίλησε για «κακή συμφωνία» που δίνει «στο πιο επικίνδυνο κράτος του κόσμου τη δυνατότητα να αποκτήσει πυρηνικά όπλα».
Αναλυτές εκτιμούν ότι ο Νετανιάχου που εδώ και μήνες βρίσκεται σε κόντρα με την Ουάσιγκτον για το θέμα του Ιράν, διακινδυνεύει να απομονωθεί με τη στάση του, λόγος για τον οποίο ο υπουργός εξωτερικών Αβιγκντόρ Λίμπερμαν είπε χθες ότι «το Ισραήλ θα πρέπει τώρα να επανακαθορίσει τη στάση του»