Σε πρώτη ανάγνωση, το γεγονός της ισραηλινής επιδρομής ερμηνεύτηκε ως ευθεία παρέμβαση του Ισραήλ στη συριακή κρίση και μάλιστα στο πλευρό των ανταρτών. Το γεγονός αυτό και μόνο ήταν αρκετό να προκληθούν φόβοι για γενικευμένη σύρραξη στην περιοχή.
Το συμπέρασμα ωστόσο της ισραηλινής επιδρομής και ο διπλωματικός πυρετός που ακολούθησε αποκαλύπτουν ότι το παζλ της κρίσης είναι πολύ πιο σύνθετο και σίγουρα οι αρχικοί στόχοι των διεθνών δυνάμεων –με τις παραλλαγές τους – έχουν διαφοροποιηθεί.
Ένα ακόμη στοιχείο το οποίο συνηγορεί στο ότι η διεθνής γραμμή για τη Συρία έχει αλλάξει είναι το γεγονός ότι «κάηκε» το θέμα της χρήσης χημικών όπλων από την κυβέρνηση Άσαντ, ως δικαιολογία για εξωτερική επέμβαση.
Το θέμα μάλιστα το είχε ανακινήσει πρώτος ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα αλλά ως επιχείρημα έχασε πλέον την βαρύτητά του μετά τις δηλώσεις της
Κάρλα Νελ Πόντε, πρώην εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και μέλους της επιτροπής του ΟΗΕ για τη Συρία, η οποία είπε ότι υπάρχουν «ισχυρές, συγκεκριμένες υποψίες αλλά όχι αποδείξεις» ότι οι αντάρτες είναι αυτοί που έχουν χρησιμοποιήσει το νευροπαραλητικό χημικό sarin.
Η δήλωση της Ντελ Πόντε έπιασε απροετοίμαστη την επιτροπή του ΟΗΕ η οποία λίγες ώρες αργότερα προσπάθησε να μαζέψει τη «ζημιά» και εξέδωσε ανακοίνωση τονίζοντας ότι δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί αν έχει γίνει χρήση χημικών
Η συνάντηση του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν με τον Αμερικανό υπουργό εξωτερικών Τζον Κέρι στη Μόσχα ήρθε να επιβεβαιώσει όσους εκτιμούσαν ότι επίκειται στροφή στο συριακό ζήτημα. Μετά τον Κέρι, στη Μόσχα ταξίδεψε για το ίδιο θέμα και ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον.
ΗΠΑ και Ρωσία κατέληξαν σε συμφωνία που αναθεωρεί την προηγούμενη περυσινή της Γενεύης, η οποία έκανε λόγο για τη δημιουργία μιας μεταβατικής κυβέρνησης, χωρίς να προσδιορίζει το τι θα γίνει με τον Άσαντ.
Ρωσία και ΗΠΑ συμφώνησαν στο να γίνει το ταχύτερο δυνατό διεθνής διάσκεψη για τη Συρία στην οποία θα καθίσουν στο ίδιο τραπέζι ο Άσαντ και οι οργανώσεις της αντιπολίτευσης με το σκεπτικό ότι οι δύο πλευρές θα αποφασίσουν για το μέλλον της χώρας.
Επιπλόεν , οι εξελίξεις στο διπλωματικό πεδίο των τελευταίων ημερών συνοδεύτηκαν και από δύο σημαντικές εξελίξεις στο πεδίο των στρατιωτικών επιχειρήσεων.
Τη Δευτέρα οι κυβερνητικές δυνάμεις υποστηριζόμενες από μαχητές της Χεζμπολάχ κατέλαβαν την πόλη Κουσάιρ εμποδίζοντας αντάρτες να κλείσουν το διάδρομο που ενώνει τη Δαμασκό με τη Μεσόγειο. Ήταν η πρώτη μεγάλη νίκη του Άσαντ στον πόλεμο με τη βοήθεια της Χεζμπολάχ. Δύο ημέρες μετά δυνάμεις του Άσαντ ανακατέλαβαν την στρατηγικής σημασίας πόλη Γκιζέτ Γκαρζάλχ ανοίγοντας έτσι το δρόμο που ενώνει τη Δαμασκό με την Ιορδανία. Η ήττα των ανταρτών ήρθε μάλιστα μετά από την αδυναμία της Ιορδανίας να στηρίξει με οπλισμό τους περίπου 1000 μαχητές που κρατούσαν την πόλη.
Η κυβέρνηση Άσαντ εξέφρασε την ικανοποίησή της για την συμφωνία ΗΠΑ - Ρωσίας όχι όμως και οι οργανώσεις της αντιπολίτευσης οι οποίες εξέλαβαν την πρόταση σαν πίεση να δεχθούν τον Άσαντ ή ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός του να διαδραματίσουν πολιτικό ρόλο σε μια μεταβατική κυβέρνηση και ότι η Ουάσιγκτον υπαναχωρεί από την αρχική της θέση να φύγει ο Άσαντ από την εξουσία. Μία ημέρα αργότερα ο Τζον Κέρι δήλωσε ότι σε μια μεταβατική κυβέρνηση ο Άσαντ δεν θα έχει θέση, ωστόσο μέχρι να έρθει εκείνη η στιγμή παραμένει συνομιλητής.
Τι επιδιώκουν οι διεθνείς δυνάμεις
ΗΠΑ
Από την αρχή την κρίσης είναι φανερό ότι ο Λευκός Οίκος κάνει ότι μπορεί για να μην αναμιχθεί στη κρίση παρά μόνο στη χαλαρή στήριξη των σύρων ανταρτών.
Είναι φανερή η απροθυμία της προεδρίας Ομπάμα για στρατιωτική επέμβαση ή πιο ενεργή εμπλοκή στον πόλεμο της Συρίας. Ο πρόεδρος Ομπάμα έχει επίγνωση ότι η Συρία δεν είναι Λιβύη και ότι αν εμπλακεί στρατιωτικά, θα βρεθεί αντιμέτωπος με τους σιίτες του Λιβάνου αλλά και το Ιράν που υποστηρίζει το καθεστώς Ασαντ. Οι τελευταίες εξελίξεις συνηγορούν στο ότι οι ΗΠΑ έχουν διαφοροποιήσει τη στάση τους και με την τελευταία συμφωνία αποκλείουν την στρατιωτική επέμβαση. Οι Αμερικανοί επαναφέρουν τον Άσαντ ως συνομιλητή και όπως σχολιάζουν διεθνείς παρατηρητές, η στάση τους δείχνει ότι δεν θέλουν να κερδίσουν τον πόλεμο οι αντάρτες καθώς φοβούνται το χάος και τις ισλαμικές οργανώσεις. Η στάση τους μαρτυρά ότι επιδιώκουν η κυβέρνηση Άσαντ να έρθει στο τραπέζι για να διαπραγματευτεί το μέλλον της χώρας και αυτό μπορεί να γίνει καλύτερα μάλλον όταν θεωρήσει ότι της δίνεται μια ανάσα παρά με τον να την φέρουν στη σημείο όπου δεν θα έχει τίποτα πια να χάσει πολεμώντας μέχρι τέλους.
Ρωσία
Η Ρωσία ήταν σίγουρο από την αρχή ότι δεν θα άφηνε τη Συρία να πέσει χωρίς να εξασφαλίσει τα συμφέροντα της. Η Συρία είναι ο μόνος σύμμαχός στην περιοχή και φιλοξενεί τη μοναδική ρωσική ναυτική βάση στη Μεσόγειο. Για τους Ρώσους το θέμα της Συρίας δεν είναι θέμα προσώπων. Θα μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε στη θέση του Άσαντ αλλά χωρίς να υπάρχει κίνδυνος να διαταραχτούν οι σχέσεις τους με τη χώρα και φυσικά τα συμφέροντά τους. Ήταν παραπάνω από ξεκάθαρη η δήλωση του Ρώσου υπουργού εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ την Παρασκευή που παρά το αίτημα της Ρωσίας δήλωσε ότι θα τηρηθούν τα συμβόλαια πώλησης όπλων στη Συρία. Απλά η Μόσχα δεν θα πουλήσει νέα πυραυλικά συστήματα. Η συμφωνία της Μόσχας τη Δευτέρα ήταν μια νίκη για τη Ρωσία που βλέπει πλέον να καρποφορεί η εμμονή της όλο το προηγούμενο διάστημα στην πολιτική λύση.
Ισραήλ
Το ρόλο του στρατιωτικού σκέλους της διεθνούς κοινότητας παίζει προς το παρόν το Ισραήλ. Ο βομβαρδισμός του σαββατοκύριακου ήταν για τους περισσότερους αναλυτές ένα μήνυμα τόσο προς την Χεζμπολάχ όσο και προς τους αντάρτες ότι το Ισραήλ δεν θα ανεχθεί να διαταραχθεί το στάτους κβο στις σχέσεις της Συρίας με το Ισραήλ. Δεν είναι η πρώτη φορά που το Ισραήλ βομβαρδίζει στόχους εντός της Συρίας και αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα το συριακό καθεστώς ποτέ δεν απάντησε στρατιωτικά.
Το Ισραήλ θα ήθελε βέβαια μαζί με την πτώση του Άσαντ να «τελειώνει» και με τη Χεσμπολάχ αλλά αυτό που προέχει για το Τελ Αβιβ είναι να αποφευχθεί το χάος και η άνοδος των ισλαμιστών
Τουρκία
ΗΠΑ και Ρωσία κάνουν τον Άσαντ συνομιλητή γεγονός που περιορίζει το ρόλο της Τουρκίας. Η Άγκυρα μέχρι και αυτή την εβδομάδα αποκαλούσε τον Άσαντ δολοφόνο που πρέπει να τιμωρηθεί. Η Τουρκία έχει δεχθεί στο έδαφός της χιλιάδες Σύρους πρόσφυγες, βοήθησε και βοηθά τους αντάρτες και θέλει να έχει οφέλη στη μετά Άσαντ εποχή. Ένα ακόμη θέμα που καίει την Τουρκία είναι το κουρδικό, το οποίο συνδέεται με τη Συρία. Οι τελευταίες εξελίξεις δείχνουν ότι η κατάσταση δεν εξελίσσεται όπως θα επιθυμούσε η Άγκυρα και αυτός είναι ίσως ένα από τους λόγους της σπουδής του Ερντογάν να κλείσει το κουρδικό ζήτημα όσο το δυνατό γρηγορότερα. Σχετικά με αυτό το ζήτημα να σημειωθεί ότι αυτή την εβδομάδα ξεκίνησε η αποχώρηση των Κούρδων ανταρτών από το τουρκικό έδαφος
Δημοσιεύθηκε στον Τύπο της Κυριακής, 12-5-2013