Τον αποκάλεσαν ονειροπόλο, ουτοπιστή, τρελό, ακραίο μαρξιστή και άλλα πολλά.
Η ιστορία ωστόσο τον δικαίωσε και σήμερα μπορεί να υπερηφανεύεται ότι τουλάχιστον στο χωριό του, νίκησε τον καπιταλισμό.
Ο Χουάν Μανουέλ Σάντσεθ Γκορντίγιο είναι ο δήμαρχος της Μαριναλέντα, ενός χωριού 3.000 κατοίκων στην Ανδαλουσία της Ισπανίας. Ο Γκορντίγιο που επανεκλέγεται συνεχώς εδώ και τριάντα τρία χρόνια έχει δημιουργήσει με τους συμπολίτες του μια κολεκτίβα, «μια αναρχική κοινωνία» που ζει κυρίως από την αγροτική παραγωγή.
Μετά από 12 χρόνια αγώνων ο Γκορντίγιο και οι συμπολίτες του κατάφεραν το 1986 να πάρουν από έναν τσιφλικά της περιοχής έκταση 12.000 στρεμμάτων. Αρχικά δημιούργησαν ένα συνεταιρισμό και στη συνέχεια έφτιαξαν ένα εργοστάσιο για να συσκευάζουν τα προιόντα που παράγουν.
Όσοι εργάζονται στα χωράφια και στο εργοστάσιο έχουν το ίδιο μισθό, 46 ευρώ την ώρα και τα κέρδη επενδύονται και πάλι στον συνεταιρισμό και να καλυφθούν κοινωνικές υπηρεσίες. Ο δήμος χτίζει επίσης σπίτια με προσωπική εργασία των κατοίκων. Το νοίκι για ένα σπίτι 90 τετραγωνικών είναι 15 ευρώ το μήνα, το κόστος για τον παιδικό σταθμό 12 ευρώ. Το ποσοστό της ανεργίας είναι «μηδέν» και όπως γίνεται στις κολεκτίβες οι κάτοικοι αποφασίζουν από κοινού για όλα. Όσο για τους θιασώτες της ελεύθερης αγοράς που αμφιβάλουν για το αν οι άνθρωποι στη Μαριναλέντα είναι ευχαριστημένοι με αυτό το «κομμουνιστικό σύστημα» ο Γκορντίγιο απαντά: «Ο κόσμος ψηφίζει κάθε τέσσερα χρόνια, και τα τελευταία 33 χρόνια επιλέγει αυτό το σύστημα οργάνωσης. Αν δεν θέλει μπορεί να το αλλάξει. Αλλά όπως βλέπεται δεν το αλλάζει»
Ο Γκορνίγιο βρέθηκε στην Αθήνα και μίλησε στον ΤτΚ για τη Μαριναλέντα, την κρίση, τον καπιταλισμό και την Ελλάδα.
-Η Ισπανία ταλανίζεται από την οικονομική κρίση. Η Μαριναλέντα πως βιώνει αυτή την κρίση με δεδομένο ότι έχει μια διαφορετική οικονομική οργάνωση. -Διαθέτει αρκετές άμυνες;
Καταφέρνοντας να αποκτήσουμε μια μεγάλη έκταση γης, δημιουργήσαμε συνεταιρισμούς και μπορέσαμε να δώσουμε δουλειά σε όλους τους συμπολίτες μας με πλεονεκτήματα που δεν έχει άλλη κοινότητα στην Ανδαλουσία.
Η κρίση φαίνεται κυρίως από την έλλειψη ρευστότητας. Αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα αναζητώντας εμπορικές συνεργασίες με άλλους συνεταιρισμούς και κοινότητες στην Ισπανία και στο εξωτερικό. Επίσης επιχειρούμε να καταλάβουμε μία νέα έκταση που ανήκει σε τράπεζα.
-Είσαστε δήμαρχος πάνω από 30 χρόνια. Πως αντέξατε την πίεση σε ένα πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον που κάθε άλλο παρά ευνοϊκό ήταν για εσάς;
Δεν ήταν εύκολο να φτάσουμε μέχρι εδώ. Είχα να αντιμετωπίσω την ακροδεξιά στα μεταφρανκικά χρόνια, ενώ μπήκα στη φυλακή. Επίσης τα μέσα ενημέρωσης συχνά μας αντιμετώπιζαν σαν εγκληματίες, ή διευκόλυναν επιθέσεις τις ακροδεξιάς
Άλλη μεγάλη δυσκολία ήταν ο πολιτικό και οικονομικό πλαίσιο που θέλησαν να μας επιβάλουν και το οποίο αντιμετωπίσαμε με την ενότητα και την κοινή δράση στο θέμα της γης, της στέγης, της εργασίας και της άμεσης δημοκρατίας. Συμφωνήσαμε στη δημιουργία μιας συλλογικότητας που η φιλοσοφία της συνοψίζεται στο «Είμαστε οι πρώτοι στον αγώνα και οι τελευταίοι στα προνόμια». Στην έκταση τον 12.000 στρεμμάτων που κερδίσαμε από τον τσιφλικά της περιοχής πριν δούλευαν τέσσερα με πέντε άτομα. Σήμερα δουλεύουν πάνω από 400 και όλοι κερδίζουν τα ίδια χρήματα, για αντίστοιχη δουλειά. Σαράντα έξι ευρώ για 6,5 ώρες εργασίας. Δεν υπάρχουν άνεργοι ούτε άστεγοι
-Οι πολίτες πληρώνουν φόρους στο κράτος;
Ναι, βέβαια πληρώνουν. Το ποσοστό από τους φόρους που διαχειριζόμαστε εμείς σαν κοινότητα εδώ και 25 χρόνια παραμένει σταθερό. Με λίγα λόγια τα δημοτικά τέλη παραμένουν αμετάβλητα. Αυξάνουν όμως οι φόροι που εισπράττει το κράτος. Εμείς δεν αυξήσαμε τους φόρους ούτε κόψαμε τους μισθούς των δημοτικών υπαλλήλων γιατί θεωρούμαι ότι δεν είναι δίκαιο. Και όταν ένας νόμος δεν είναι δίκαιος θα πρέπει να τον παρακάμπτεις.
-Μετά από τόσα χρόνια νιώθετε δικαιωμένος;
Θα ξαναέκανα όσα έκανα ακόμη και αν είχα τη βεβαιότητα ότι τελικά θα κατάφερνα λιγότερα απ ότι κατάφερα Νομίζω ότι ο αγώνας μας άξιζε τον κόπο, το δικαίωμα κατακτιέται με αγώνα. Το, η γη να ανήκει σε αυτούς που τη δουλεύουν και η στέγη να είναι δικαίωμα. Αυτή τη στιγμή ένα σπίτι 90 τετραγωνικών νοικιάζεται 15 ευρώ το μήνα, το πιο φθηνό στην Ευρώπη. Επιπλέον ο κόσμος πια αποφασίζει από κοινού σε ανοιχτές συνελεύσεις για τα πάντα στο χωριό. Νομίζω ότι ανοίξαμε ένα δρόμο για να αποδείξουμε ότι ένα διαφορετικό οικονομικό μοντέλο είναι δυνατόν να επιτευχθεί.
-Πως αξιολογείτε το κίνημα των αγανακτισμένων που ξεκίνησε πέρυσι από την Ισπανία.
Δημιούργησε μια μεγάλη ελπίδα παρά το ότι ήταν τόσο ετερογενές και πιστεύω ότι θα πρέπει να ωριμάσει. Παραμέρισε τα συνδικάτα και το κόμματα. Πιστεύω ότι τα συνδικάτα πλέον είναι συνεργοί στη νεοφιλελεύθερη επέλαση και ότι το αποτέλεσμα θα έρθει από το διάλογο από τον οποίο θα προκύψει ότι αυτή η κρίση έχει θήτες και θύματα και οι θήτες είναι το χρηματιστικό κεφάλαιο και το ΔΝΤ.
-Μπορεί ένα τέτοιο κίνημα να πετύχει τους στόχους του αν δεν εξελιχθεί σε πολιτικό φορέα;
Θα δούμε αν καταφέρει να οργανωθεί το κίνημα αλλά το σημαντικό είναι ότι κατάφερε να δημιουργήσει προβλήματα στο σύστημα.
-Πιστεύετε ότι η ανατροπή του συστήματος, μπορεί αν γίνει χωρίς βία;
Πιστεύω ότι η τάξη των πλουσίων μας μιλάει για την ειρήνη αλλά είναι τρομερά βίαιη. Το αποδεικνύουν οι πόλεμοι του τελευταίου αιώνα. Όταν οι πλούσιοι εφαρμόζουν βία την αποκαλούν ελευθερία και δικαιοσύνη. Όταν το κάνουν οι φτωχοί αποκαλείται τρομοκρατία. Πιστεύω ότι οι φτωχοί που είναι η πλειοψηφία της κοινωνίας έχουν δικαίωμα να χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο για να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους.
Πόσο εύκολο είναι όμως να πείσεις τον κόσμο. Εννοώ να δημιουργήσεις πολιτική συνείδηση.
Χρειάζεται καλύτερη επικοινωνία, εναλλακτική πληροφόρηση ώστε ο κόσμος να ενημερώνεται πέρα από τα συμβατικά μέσα. Η συνείδηση του κόσμου είναι η εμπειρία του οπότε θα πρέπει να έχει συγκεκριμένα παραδείγματα και αναφορές για να νιώσει ότι ένα διαφορετικό μοντέλο διακυβέρνησης είναι εφικτό και τέλος χρειάζεται κινητοποίηση. Δεν έχουμε άλλη επιλογή από τον αγώνα
-Υπάρχει αναμφίβολα μια άνοδος της αριστεράς στην Ευρώπη. Πως σχολιάζεται το αίτημα που γίνεται από μεγάλη μερίδα του κόσμου που ανήκει στην ευρύτερη αριστερά, για συνεργασίες, και ενότητα ακόμη και σε πιο, ας το πούμε, «σοσιαλδημοκρατικό πολιτικό πλαίσιο».
Πιστεύω ότι η αριστερά πρέπει να είναι πολυσυλλεκτική και όχι σεχταριστική. Θα πρέπει να έχει ευρεία οπτική γωνία και να αντιπαλεύει το σύστημα και όχι να εγκλωβίζεται στην «αγνότητά της». Να ενωθεί μέσα στην διαφορετικότητά της σε ένα μπλοκ απέναντι στην κρίση, απέναντι σε αυτό που αποκαλούν μηχανισμό στήριξης και απέναντι στη λιτότητα. που καταλήγουν με απώλεια της εθνικής κυριαρχίας
-Το οικονομικό και κοινωνικό σύστημα που εφαρμόζετε στη Μαριναλέντα μπορεί να είναι βιώσιμο σε βάθος χρόνου χωρίς στηρίγματα δηλαδή αντίστοιχες κολεκτίβες σε άλλες πόλεις ή και χώρες;
Ο Τσε Γκεβάρα έλεγε. «Ένα, δύο πολλά Βιετνάμ» Εμείς λέμε «Μία, δύο πολλές Μαριναλέντας». Στην Ανδαλουσία έχουμε μία ομάδα που στόχο έχει να μεταφέρει την εμπειρία της Μαριναλέντα σε άλλες περιοχές της επαρχίας και της χώρας. Νομίζω ότι οι χώρες του Νότου της Ευρώπης θα πρέπει να οργανωθούν και να απαντήσουν στην διάλυση του κράτους τους.
-Πως σας φάνηκε η κατάσταση στην Ελλάδα; Στη Μαριναλέντα ο κόσμος γνωρίζει για την Ελλάδα;
Για όσο ήμουν εδώ είδα ένα λαό δυνατό, αποφασισμένο. Νομίζω ότι σε αυτές τις εκλογές έπαιξε μεγάλο ρόλο ο φόβος, που καλλιεργήθηκε από τις Βρυξέλλες και διάφορα άλλα κέντρα. Θα πρέπει να πούμε ότι αυτή η επένδυση στο φόβο γίνεται και στην υπόλοιπη Ευρώπη με στόχο την υποταγή στη δικτατορία των αγορών. Στην Ανδαλουσία ο κόσμος γνωρίζει πολύ καλά τι γίνεται στην Ελλάδα και ίσως να γνωρίζεται ότι υποφέρει από την οικονομική κρίση όσο και εσείς. Στην Ανδαλουσία έχουμε ανεργία 33% και στους νέους 55%. Έχουμε πληθυσμό 8 εκατομμύριο και σε ένα εκατομμύριο οικογένειες όλα τα μέλη είναι άνεργα.
*Δήμαρχος του χωριού Μαριναλέντα της Ανδαλουσίας και βουλευτής της Ενωμένης Αριστεράς
Δημοσιεύθηκε στον Τύπο της Κυριακής 01-07-2012