Πώς νιώθει ένα επιστήμονας που κατάφερε να ανακαλύψει ένα φάρμακο;
«Πέρα από την ικανοποίηση, πολύ τυχερός. Ο πολύς κόσμος δεν μπορεί να φανταστεί πόσο δύσκολο είναι να φτάσεις στο σημείο να βρεις μια ουσία που θα αντιμετωπίζει μια ασθένεια και που θα βγει τελικά στην αγορά ως φάρμακο. Χιλιάδες επιστήμονες ασχολούμαστε για χρόνια με την έρευνα και ελάχιστοι από εμάς θα έχουμε την τύχη να πούμε στο τέλος της καριέρας μας ότι ανακαλύψαμε ένα νέο φάρμακο».
Ο Μάνος Πέρρος στα 42 του χρόνια τα έχει ήδη καταφέρει. Το όνομά του παραμένει άγνωστο στον πολύ κόσμο, αλλά στο χώρο του θεωρείται αυθεντία και μάλιστα σε ένα από τα πιο δύσκολα πεδία. Αυτό της αντιμετώπισης του AIDS, καθώς ήταν ο επικεφαλής της έρευνας που οδήγησε στην ανακάλυψη της ουσίας maraviroc, το πρώτο αντιρετροϊκό φάρμακο που μπλοκάρει την είσοδο του ιού στο ανοσοποιητικό σύστημα συγκεκριμένης κατηγορίας ασθενών.
Το μακρύ ταξίδι για τον Μάνο ξεκίνησε το 1982.
Σε ηλικία 15 ετών βρέθηκε με την οικογένειά του στις Βρυξέλλες όπου τελείωσε το σχολείο και στη συνέχεια σπούδασε χημεία στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών, απ’ όπου και αποφοίτησε το 1989. Τα επόμενα έξι χρόνια τα πέρασε μεταξύ Βελγίου, Γαλλίας και Γερμανίας κάνοντας μεταπτυχιακές σπουδές και διδακτορικό και στη συνέχεια είχε την τύχη να βρεθεί δίπλα στο φετινό νομπελίστα χημείας Τομ Στάιτζ, στο τμήμα μοριακής βιοφυσικής του πανεπιστημίου Γιέιλ στις ΗΠΑ. Το 1996 ήταν πλέον ένας περιζήτητος επιστήμονας, και από τις τρεις προτάσεις που του έγιναν επέλεξε τη φαρμακευτική Pfizer, όπου εργάζεται μέχρι σήμερα, έχοντας κερδίσει επάξια τη θέση του αντιπροέδρου του ερευνητικού τμήματος.
-Η φήμη που περιβάλει τις φαρμακευτικές εταιρίες, αναφορικά με τις εμπορικές πρακτικές ή τις κλινικές δοκιμές φαρμάκων, κάνει τον περισσότερο κόσμο επιφυλακτικό αν όχι εχθρικό απέναντι τους. Αντιμετωπίζετε ποτέ ηθικό δίλλημα;
«Στο δουλειά μου το δίλλημα, αν μπορώ να το πω έτσι, είναι άλλο. Είναι πως θα αποσπάσω περισσότερα χρήματα για την έρευνα που κάνω για το AIDS την ελονοσία και τις λοιμώξεις. Το ηθικό δίλλημα έχει να κάνει περισσότερο με το πώς γίνεται η εμπορική διάθεση των φαρμάκων. Αν με ρωτήσεις θα σου πω ότι το φάρμακο είναι κάτι που θα πρέπει να δίδεται δωρεάν σε όσους του έχουν ανάγκη. Πρακτικά όμως είναι αδύνατο, καθώς η έρευνα κοστίζει και από τη στιγμή που θα ξεκινήσει χρειάζονται δέκα χρόνια περίπου για να βγει, αν βγει τελικά, ένα φάρμακο στην αγορά.
Αυτός είναι και ο λόγος σύμφωνα με τον κ. Πέρρο για τον οποίο οι εταιρίες προσπαθούν να κάνουν συνέργειες προκειμένου να αντιμετωπίσουν το υψηλό κόστος των ερευνών γιατί όπως τονίζει, αν μειωθεί η κερδοφορία τους θα μειωθούν και οι επενδύσεις στην έρευνα.
«Σκεφτείτε για παράδειγμα ότι αυτή τη στιγμή, έρευνα για τη γρίπη δεν υπάρχει. Αν προκύψει ένα νέο είδος γρίπης η κατάσταση θα είναι πολύ δύσκολη, καθώς θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να αναπτυχθεί αντιϊηκό φάρμακο. Στην περίπτωση της νέας γρίπης είμαστε τυχεροί γιατί υπάρχει ανταπόκριση στα υπάρχοντα φάρμακα».
Η αποτελεσματικότητα της έρευνας σύμφωνα με τον κ. Πέρρο μπορεί να βελτιωθεί μέσω συνεργασίας εταιριών και φορέων γεγονός που παράλληλα θα μειώσει το κόστος. Μία τέτοια συνεργασία είναι αυτή μεταξύ της Pfizer και της GlaxoSmithKline για την έρευνα στο AIDS, για την επίτευξη της οποίας ο κ. Πέρρος έπαιξε καθοριστικό ρόλο.
Τον τελευταίο χρόνο ο έλληνας ερευνητής έχει ξεκινήσει έρευνα σε ένα ακόμη πεδίο. Ο νέος του «αντίπαλός» είναι τώρα η ελονοσία, και ήδη στο ερευνητικό κέντρο της Pfizer στην πόλη Σάντουιτς της Βρετανίας, μια ομάδα υπό την εποπτεία του και σε συνεργασία του Συνεργαζόμενους Γιατρούς κατά της Ελονοσίας (-Medicines for Malaria Venture-, ένα ελβετικό ίδρυμα στον οποία συμμετέχουν κράτος και ιδιώτες) και άλλα ερευνητικά ιδρύματα έχει ξεκινήσει τις προσπάθειες ανακάλυψης νέων φαρμάκων. Όπως τονίζει ο κ. Πέρρος, «το πρόβλημα με τη συγκεκριμένη ασθένεια είναι ότι το παράσιτο που την προκαλεί έχει αρχίσει να εμφανίζει αντιστάσεις στα υπάρχοντα φάρμακα. Γι αυτό αν θέλουμε να το αντιμετωπίσουμε θα πρέπει να ξεκινήσουμε τώρα, γιατί μέχρι να είναι έτοιμο ένα νέο φάρμακο θα χρειαστεί τουλάχιστον μια δεκαετία».
Δημοσιεύθηκε στον Ελεύθερο Τύπο 10-11-2009