Πτήσεις αναστέλλονται, αεροδρόμια κλείνουν, αεροπορικές συνδέσεις κόβονται, χώρες κλείνουν τα σύνορά τους. Ο κορωνοϊός επεκτείνεται σε όλο τον κόσμο και αν εξαιρέσουμε μερικές ασιατικές χώρες- συμπεριλαμβανομένης και τη Κίνας- που τον έχουν θέσει υπό έλεγχο, στον υπόλοιπο κόσμο δεν έχουμε φτάσει ακόμη στην κορύφωση του προβλήματος.
Οι οικονομικές επιπτώσεις είναι προς το παρόν ανυπολόγιστες και οι αερομεταφορές έχουν τη μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία τους, κάποιες με ανεπανόρθωτες ζημιές, που η σωτηρία τους εξαρτάται πια από το αν το κράτος αποφασίσει να τις βοηθήσει, όπως για παράδειγμα στην Ιταλία που η κυβέρνηση συζητά την κρατικοποίηση της Alitalia.
Όπως δείχνουν όλα βρισκόμαστε μπροστά με μια οικονομική καταστροφή, σε πρώτο επίπεδο και σε μια ολοκληρωτική αναδιάταξη των αερομεταφορών με πτωχεύσεις, συγχωνεύσεις, κλείσιμο συνδέσεων και ίσως με την επανεμφάνιση του κράτους με τη μορφή “λευκού ιππότη” που θα πάρει μερίδιο ξανά, στους αερομεταφορείς.
Πριν από δύο εβδομάδες η Διεθνής Ένωση Αερομεταφορέων, (ΙΑΤΑ), δημοσίευσε τις αναθεωρημένες προβλέψεις της για τις επιπτώσεις του κορωνοϊού στον κλάδο των αερομεταφορών με δύο πιθανά σενάρια. Το πρώτο προέβλεπε μικρή διασπορά του ιού που θα οδηγούσε σε απώλεια 63 δις δολάρια. Αυτό το σενάριο έχει ήδη ξεπεραστεί από τις εξελίξεις. Και το δεύτερο σενάριο όμως έχει ήδη ξεπεραστεί καθώς προέβλεπε ότι σε κάθε αγορά θα υπήρχαν πάνω από δέκα κρούσματα.
Για την Ευρώπη πλέον αλλά και για τις ΗΠΑ μιλάμε για μια πραγματική πανδημία που ξεπερνά τις προβλέψεις τις ΙΑΤΑ. Ακόμη και με αυτές τις μετριοπαθείς προβλέψεις της, η απώλεια υπολογίζεται σε 19% της συνολικής επιβατικής δύναμης των εταιριών που μεταφράζεται σε 113 δισεκατομμύρια δολάρια. Και χωρίς να μετράται σε αυτό το ποσό η απώλεια από τις πτήσεις cargo.
Ήδη η ΙΑΤΑ λέει χωρίς να προσδιορίζει ακριβώς, ότι οι απώλειες ξεπερνούν τα 113 δις και δεν ξέρουμε που θα φτάσουν.
Είναι πλέον προφανές ότι έχει ξεπεραστεί κατά πολύ και αυτό το σενάριο και βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την κατάρρευση της αγοράς αερομεταφορών που θα οδηγήσει σε απώλεια δισεκατομμυρίων όχι μόνο για τις εταιρίες αλλά και για τα αεροδρόμια παγκοσμίως.
Οι θέσεις εργασίας που θα χαθούν θα είναι εκατομμύρια και ήδη η ΙΑΤΑ ζητά, φοροαπαλλαγές, μείωση των χρεώσεων στα αεροδρόμια, αλλαγή στους κανονισμούς για τα slots και κατάργηση των δικαιωμάτων των επιβατών για αποζημιώσεις σε περίπτωση ακυρώσεων κάτι για το οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει απαντήσει ήδη αρνητικά.
Για να πάρουμε μια εικόνα με επίσημα νούμερα:
Τον Μάρτιο οι ακυρώσεις θέσεων έφτασαν το 50%, για τον Απρίλιο είναι στο 40% και για τον Μάιο στο 25%. Αυτά μέχρι σήμερα καθώς αν η κρίση συνεχιστεί και ανάλογα με το πότε θα φτάσουμε στην κορύφωσή της τα παραπάνω ποσοστά θα αλλάζουν ανάλογα.
Μέχρι τις 30 Ιουνίου έχει ανακοινωθεί μέχρι στιγμής η ακύρωση 420.000 πτήσεων.
Στις αερομεταφορές εργάζονται παγκοσμίως 65,5 εκατομμύρια άνθρωποι και η οικονομική δραστηριότητα που προκύπτει συνολικά φτάνει τα 2, 7 τρισεκατομμύρια δολάρια (λίγο περισσότερο από το ΑΕΠ της Γαλλίας).
Με τα στοιχεία που είχε η IATA στις 5 Μαρτίου (σήμερα αυτά έχουν εξελιχθεί με πολύ αρνητικό ρυθμό) οι απώλειες θέσεων εργασίας υπολογίζονται μεταξύ 15% και 23%. Προφανώς και αυτές οι προβλέψεις έχουν ξεπεραστεί από τις εξελίξεις και δεν υπολογίζουμε στα παραπάνω ποσοστά την μετατροπή των συμβάσεων σε μειωμένη απασχόληση, τις αναγκαστικές άδειες άνευ αποδοχών κτλ.
Ακόμη και πριν από την κρίση του κορωνοϊού μόνο 30 αεροπορικές εταιρίες είχαν αύξηση των εσόδων τους και τώρα βρισκόμαστε μπροστά με μια τεράστια κρίση ρευστότητας με το 75% αεροπορικών εταιριών να έχουν ρευστότητα μόνο για τρεις μήνες που σημαίνει ότι αν η κρίση διαρκέσει θα έχουμε απανωτές χρεοκοπίες. Κι αυτό γιατί οι τρεις μήνες είναι ένα λογικό περιθώριο αλλά σε φυσιολογικές συνθήκες αγοράς και όχι σε αυτές που ζούμε τώρα.
Στις ΗΠΑ αν η κρίση συνεχιστεί, οι απώλειες θα φτάσουν τα 40 δισεκατομμύρια δολάρια, στη Μέση Ανατολή οι εταιρίες έχουν χάσει ήδη 7,2 δισεκατομμύρια δολάρια και χρειάζονται άμεσα ενέσεις κρατικού χρήματος. Στο Ντουμπάι όπου εδρεύει μια από τις μεγαλύτερες αεροπορικές στον κόσμο 163.000 θέσεις εργασίας είναι στον αέρα. Οι αεροπορικές εταιρίες της Μ. Ανατολής συμβάλουν στο τοπικό ΑΕΠ με 4,4% ήτοι 131 δισεκατομμύρια δολάρια και δίνουν 2,4 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Η περιοχή έχει μεγάλη σημασία για τις αερομεταφορές καθώς είναι γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και Ανατολικής Ακτής της Αμερικής, με την Ασία.
Μερικά ενδεικτικά στοιχεία
Τις τελευταίες ημέρες οι μετοχές των αμερικανικών αεροπορικών εταιριών έχουν χάσει σχεδόν 20% της αξίας τους. Η νορβηγική Norwegian Air που είναι μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες χαμηλού κόστους εταιρίες ακύρωσε το 40% των πτήσεων μεγάλων αποστάσεων το 25% των μικρών αποστάσεων και έθεσε σε διαθεσιμότητα το 50% του προσωπικού της.
H ιταλική κυβέρνηση βρίσκεται προ των πυλών να αναλάβει ξανά τον έλεγχο της Alitalia μέσω δημόσιας εταιρίας,
H British Airways ήδη ανακοίνωσε στους 45.000 υπαλλήλους της ότι θα προχωρήσει σε περικοπές λόγω της κρίσης.
H ισπανική Iberia έχει προτείνει να τεθούν σε διαθεσιμότητα- ουσιαστικά να απολύσει- το 90% του προσωπικού της εδάφους, για τρεις μήνες. To ίδιο και η σουηδική SAS
Η γερμανική Lufthansa είναι έτοιμη σύμφωνα με δημοσιεύματα σε γερμανικές εφημερίδες να ζητήσει βοήθεια από την κυβέρνηση.
To 80% του προσωπικού της Air France επίσης θα τεθεί σε διαθεσιμότητα για κάποια χρονικό διάστημα και η Air Canada απολύει 5.000 υπαλλήλους. Και ο κατάλογος συνεχίζεται.