Το να διασχίσει κανείς τα σύνορα του Μεξικού με τη Γουατεμάλα μπορεί να είναι μια «καφκική εμπειρία», τουλάχιστον για όσους έχουν συνηθίσει στην τυπικότητα και την τάξη δυτικών χωρών.
Ο «αυστηρός έλεγχος» των συνοριοφυλάκων περιορίζεται στο «χούφτωμα» των αποσκευών, η βάρκα που διασχίζει τον ποταμό Ουσουμασίτα μπάζει νερά και φτάνοντας στην ακτή είσαι υποχρεωμένος να σκαρφαλώσεις μια απότομη πλαγιά.
Η εξωτική ατμόσφαιρα συμπληρώνεται φτάνοντας στο φυλάκιο των συνόρων που είναι ταυτόχρονα και εστιατόριο, εκδοτήριο εισιτηρίων και ανταλλακτήριο συναλλάγματος.
Μαζί με ένα ζευγάρι Γερμανών αποχαιρετήσαμε αυτό τον χαμό και πήραμε το λεωφορείο με κατεύθυνση το Φλόρες.
Ο οδηγός διέσχιζε τη ζούγκλα από έναν αυτοκινητόδρομο, ο Θεός να τον κάνει, και το ταξίδι διακόπτονταν κάθε τόσο για να βγάλουμε από τον δρόμο τα τεράστια φίδια που προσπαθούσαν να τον περάσουν.
Φτάσαμε στο Φλόρες νύχτα. Τα ρούχα και τα πράγματά μας είχαν τόση σκόνη που θα τρόμαζαν και ανθρακωρύχο.
Το Φλόρες είναι ήσυχο μέρος, ένα νησάκι στη λίμνη Πετέν Ιτσά που επικοινωνεί με τη Σάντα Ελένα με μια τεχνητή γέφυρα. Το κλίμα είναι πολύ φιλόξενο, σε καλεί να βγεις στους δρόμους, να κάνεις βόλτες στα δρομάκια, να αγοράσεις μικροπράγματα και δωράκια για τους φίλους, ή να κάνεις μια ρομαντική βαρκάδα, απολαμβάνοντας το ηλιοβασίλεμα.
Το Φλόρες είναι, όμως, και σημείο συνάντησης όσων πρόκειται να επισκεφθούν το Τικάλ, την αρχαία πόλη των Μάγια. Το Τικάλ είναι το πιο διάσημο μνημείο πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της Γουατεμάλας και ο μεγαλύτερος χώρος ανασκαφών της αμερικανικής ηπείρου. Στην τοπική γλώσσα σημαίνει «Τόπος των Φωνών».
Η ατμόσφαιρα είναι τόσο ήσυχη, τόσο μαγική, που δεν μπορείς να μη συγκινηθείς. Καθισμένοι στα ερείπια της μεγάλης πλατείας και απολαμβάνοντας αυτό το θαύμα, καταλάβαμε ότι το Τικάλ δεν είναι μόνο ένας αρχαιολογικός χώρος. Είναι κάτι πολύ πιο βαθύ, μια εσωτερική ανακάλυψη και μια αναζήτηση που έχει να κάνει περισσότερο με τις αισθήσεις και λιγότερο με τις εγκυκλοπαιδικές γνώσεις που σου προσφέρει ο ίδιος ο χώρος.
Αυτό το μεγαλόπρεπο αρχαιολογικό στολίδι εκτείνεται σε 576 τετραγωνικά χιλιόμετρα ζούγκλας γύρω από το τελετουργικό κέντρο.
Το Τικάλ παρέμεινε μυστήριο επί σειρά αιώνων, αφού οι Μάγια το είχαν εγκαταλείψει τουλάχιστον πριν από 1.000 χρόνια και ανακαλύφθηκε στην καρδιά μιας απροσπέλαστης ζούγκλας.
Είναι άκρως ενδιαφέρον να μελετήσει κανείς το φωτογραφικό υλικό που εκτίθεται πλάι σε κάθε ερείπιο, το οποίο αποκαλύπτει πώς ήταν ο χώρος πριν και πώς είναι τώρα.
Μόνο ένας μύθος είχε επιζήσει ανάμεσα στους ιθαγενείς για μια χαμένη πόλη, όπου οι πρόγονοί τους είχαν φτάσει σε πολύ υψηλό επίπεδο πολιτιστικής ανάπτυξης. Το 1848 ο μύθος κατέρρευσε, δίνοντας τη θέση του σε μια εποχή θαυμαστών ανακαλύψεων.
Η Μεγάλη Πλατεία και οι γύρω χώροι αποτελούν την καρδιά του Τικάλ. Την απαρτίζουν δυο ναοί, γνωστοί ως Ναός I και II, καθώς και το γήπεδο της πελότα, που κατασκευάστηκαν γύρω στα 700 μ.Χ. ανάμεσα στην κεντρική και τη βόρεια Ακρόπολη.
Οι Μάγια του Τικάλ θεωρούσαν τον Ναό I ως πύλη για τον άλλο κόσμο. Στο εσωτερικό του κτιρίου ανακαλύφθηκε ο τάφος του Ha Sawa Chaan K’awil, του ισχυρότερου κυβερνήτη του Τικάλ, ο οποίος του χάρισε πλούτο και εξουσία.
Τα λόγια είναι λίγα για να περιγράψεις αυτό το θαύμα του κόσμου και ο επισκέπτης της κεντρικής Αμερικής δεν έχει άλλη επιλογή από το να περάσει μερικές μέρες σ’ αυτή τη γωνιά του κόσμου ξαναζώντας την ιστορία.
Γυρίσαμε στο Φλόρες συγκινημένοι, γεμάτοι εικόνες. Με μια μαργαρίτα στο χέρι, καθισμένοι στην όχθη της Πετέν Ιτσά, αποχαιρετήσαμε τη Γουατεμάλα, δίνοντάς της την υπόσχεση ότι θα επιστρέψουμε σύντομα.
Guatemala. Descubriendo a Tikal
Cruzar la frontera de Mexico con Guatemala puede resultar una experiencia kafkiana, al menos para los acostumbrados a la orden del mundo occidental.
El control estricto por las guardias se limita a manosear el equipaje, la lancha que cruza el rio Usumacinta va llenando agua, y a la orilla donde se desembarca, hay que subir gateando un playon durisimo.
La atmosfera exotica se suplementa al llegar a la oficina de la frontera que tambien sirve para comedor, ventanilla para comprar pasajes, y cambio de dinero.
Junto a una pareja alemana despedimos a este desorden y tomamos autobus rumbo a Flores.
El camionero atravesaba la selva por una caretera, que dios la nombra caretera, y el viaje se interrumpia para echar de la via los enormes serpientes que trataban cruzarla.
Llegamos a Flores de noche con tanto polvo en nuesta ropa y nuestras mochilas que pudieran acobardar hasta un minero.
Flores es un lugar tranquilo, una islita en el lago Peten Itza que comunica con Santa Elena con un puente-carretera artificial. La atmosfera es muy acogedora que te motiva salir a las calles recorrerlo, pasear por sus callejones, comprar cositas y regalitos para tus amigos, o hacer un paseo en barca de romance disfrutando la puesta del sol.
Flores es tambien el punto del encuentro para los van a visitar Tical, la antigua ciudad Maya. Tikal es la reserva cultural y naural mas famosa de Guatemala y el sitio excavado mas grande den continente americano. En el idioma de los indigenas significa “Lugar de Voces”
La atmosfera es tan tranquila y tan magica que no hay quien no se emocione. Sentados en las ruinas de la plaza mayor disfrutando esa maravilla, concluimos que Tikal no es solo un sitio arqueologico. Es algo mucho mas profundo, un descubrimiento interno y una busqueda que tiene que ver mas con sos sentidos y menos con el conosimiento enciclopedico que te ofrece el sitio mismo.
Esta majestuosa joya arqueologica comprente 576 kilometros cuadrados de selva alrededor del centro ceremonial.
Tikal permanecio un misterio durante siglos tras haber sido abandonado por los Mayas hace mas de 1000 anos y recubierto por una selva implacable.
Es interesantisimo contemplar el documento fotografico que va expuesto junto a cada ruina que revela como era y como es ahora el lugar.
Solo una leyenta sobrevivia entre los indigenas sobre una ciudad perdida, en donde sus ancestros habian alcanzado un un alto desarollo cultural. En 1848 la leyenda se desvanecio dando paso a una era de excitantes descubrimientos.
La Gran Plaza y sus alrededores constituyen el corazon de Tikal. Consiste en dos templos, conocidos como temlo I y II , asi como el juego de pelota, que fueron construcciones anadidas alrededor del ano 700 DC entre la Acropolis central y la Acropolis de norte.
Los Mayas de Tical consideraron al Templo I como el portal del Inframundo. En el interior del edificio fue descubierta la tumba de Ha Sawa Chaan K’awil, del gobernante mas poderoso quien dio a Tikal su posicion de riquesa y poder.
Las palabras parecen pocas al tratar describir este milagro del mundo y para el viajero que pasa por America central no hay otra opcion sino que pase unos dias e este rincon den mundo reviviendo la historia .
Regresamos a Flores, emocionados, llenos de imagenes y con una margarita sentados a la orilla de Peten Itza, despedimos Guatemala, dandole la promesa que muy pronto regresemos.
Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Sol Latino το 2007