«Το Brexit κρύβει και ευκαιρίες, αν μπορέσεις να τις εκμεταλλευτείς» λέει στο CNN Greece o κ. Χριστόδουλος Αγκαστινιώτης, Πρόεδρος του Κυπριακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου.Σε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση για το πώς η κυπριακή οικονομία κατάφερε να βγει από την κρίση, ο κ. Αγκαστινιώτης θεωρεί ότι η δημιουργία ενός φιλικού για το επιχειρείν περιβάλλοντος είναι το βασικότερο και πιστεύει ότι αυτό είναι ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Κύπρου έναντι της Ελλάδας αλλά και άλλων χωρών
Τι έχετε προβλέψει για την εξέλιξη των εισαγωγών - εξαγωγών μεταξύ Κύπρου Βρετανίας και γενικότερα για το διακοινοτικό εμπόριο μετά το Brexit;
Επί του παρόντος μελετούμε τη συμφωνία που έχει γίνει μεταξύ Βρετανίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με το Brexit. Δεν προβλέπουμε ότι θα υπάρξει μεγάλο πρόβλημα στις εξαγωγές στη Βρετανία είτε έχουμε σκληρό είτε μαλακό Brexit δεδομένων και των δεσμών που έχει η Κύπρος με τη Βρετανία.
Βλέπουμε όμως ότι πιθανόν να υπάρξουν και ήδη άρχισαν να διαφαίνονται, ευκαιρίες. Εξού και έχουμε επιδοθεί σε μία προσπάθεια συντεταγμένη μαζί και με άλλους φορείς της οικονομίας να πάρουμε και εμείς το μερίδιο της αγοράς που μας αναλογεί από πιθανή μεταστέγαση, η επέκταση δραστηριοτήτων εταιριών που εδρεύουν στο Λονδίνο εκτός Αγγλίας.
Σίγουρα τη μερίδα του λέοντος θα την πάρει η Ιρλανδία αλλά και εμείς προσπαθούμε να προβάλλουμε στον Ηνωμένο Βασίλειο τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Κύπρου, τη γεωγραφική της θέση κοντά στη Μέση Ανατολή για να προσελκύσουμε ενδεχομένως εταιρίες οι οποίες θέλουν να κάνουν περιφερειακά γραφεία στην Κύπρο.
Ήδη έχουμε κάποιες επιτυχίες. Ήδη κάποιες εταιρίες έχουν ανοίξει και περιφερειακά γραφεία στην Κύπρο. Στοχεύουμε σε αυτές εταιρίες αλλά και στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση, στο να βοηθήσουμε ώστε τα Κυπριακά πανεπιστήμια να συνεργαστούν πιο στενά και πιο επισταμένα με τις Βρετανικές επιχειρήσεις.
Δεν προβλέπω ότι θα έχουμε σοβαρά αρνητικά, πιθανόν όμως να προκύψουν - και πάνω σε αυτό δουλεύουμε - θετικά τα οποία θα εκμεταλλευθούμε.
Μέσα σε αυτά τα πλαίσια το Κυπριακό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο σε συνεργασία με άλλους φορείς όπως ο Κυπριακός Οργανισμός Προσέλκυσης Επενδύσεων, οργανώνουμε σε τακτά χρονικά διαστήματα επισκέψεις στο Λονδίνο με προβολή της Κύπρου και των πλεονεκτημάτων που προσφέρει σε βρετανικές εταιρίες. Η τελευταία μας επίσκεψη ήταν στο Bloomberg στην οποία παραβρεθεί όχι μόνο ο πρόεδρος της Δημοκρατίας αλλά και το μισό υπουργικό συμβούλιο. Κάνουμε παρουσιάσεις της Κύπρου στο Λονδίνο και όχι μόνο και προγραμματίζουμε κι άλλα.
Έχουμε δει ασφαλιστικές εταιρίες στον τομέα της ναυτιλίας ήδη να εκφράζουν ενδιαφέρον να έρθουν Κύπρο και είδαμε και άλλες εταιρίες να ανοίγουνε περιφερειακά γραφεία, περιφερειακές αποθήκες για να εκμεταλλευτούν το εμπόριο της ευρύτερης περιοχής.
Αρνητικά δεν μπορώ να δω αυτή τη στιγμή. Η Αγγλία θα συνεχίσει να έχει υπό οποιεσδήποτε συνθήκες μία κάποια τελωνιακή ένωση με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Ελλάδα θα εξακολουθήσει να είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος για την Κύπρο; Θα αυξηθούν τα ποσοστά συμμετοχής της στο εμπορικό ισοζύγιο;
Η Ελλάδα θα συνεχίσει να είναι ένας τεράστιος εμπορικός εταίρος για την Κύπρο .Το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα όπως είναι σήμερα ευνοεί σημαντική φυγή εταιριών από τον ελληνικό χώρο οι οποίες μετεγκαθίστανται και στα Βαλκάνια αλλά και στην Κύπρο.
Αν πάτε στη Βουλγαρία, στη Ρουμανία θα βγείτε κολοσσιαίες ελληνικές εταιρίες να έχουν μεταφέρει την έδρα τους. Επίσης πολλές ελληνικές εταιρίες όταν εξασφαλίζουν μία αντιπροσωπεία, ένα συμβόλαιο με αμερικανικές εταιρίες περιλαμβάνουν συνήθως κάτω από το συμβόλαιό τους και την Κύπρο, για αυτό έχουμε δει ελληνικές εταιρίες να εκπροσωπούν ευρωπαϊκούς οίκους και να δραστηριοποιούνται και στην Κύπρο.
Θεωρώ λοιπόν ότι ακριβώς με το ίδιο πνεύμα η Ελλάδα συνεχίζει να είναι εμπορικός εταίρος για την Κύπρο και ότι σε κάποιο βαθμό η φυγή ελληνικών εταιριών προς δυσμάς και προς ανατολάς θα συνεχίσει. Δεν έχει πείσει η ελληνική κυβέρνηση ότι μπορεί να κρατήσει το ελληνικό επιχειρείν στη χώρα. Το ελληνικό δαιμόνιο επιχειρείν δεν μπορεί να μπει σε καλούπια, οι εταιρίες θα πάνε εκεί που νιώθουν ότι τις συμφέρει. Οι μεγάλες εταιρίες δεν λειτουργούν με το αίσθημα του οικονομικού πατριωτισμού.
Θίξατε ένα θέμα που απασχολεί πολύ την Ελλάδα. Χιλιάδες ελληνικές επιχειρήσεις έχουν μεταφέρει την έδρα τους στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια. Πόσο έχει αυτό ευνοήσει την κυπριακή οικονομία;
Και πάλι η μερίδα του Λέοντος όμως, για να βάλουμε τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση, πάνε στα βαλκάνια. Όμως ναι, έχει ευνοήσει και την κυπριακή οικονομία.
Θεωρώ ότι είναι θέμα πολιτικών αποφάσεων της Ελληνικής κυβέρνησης οι οποίες δεν μπορούν να αλλάξουν από τη μία μέρα στην άλλη. Ακόμα το περιβάλλον στην Ελλάδα είναι δύσκολο. Κάποιοι που έχουν παραμείνει και επιχειρούν αποκλειστικά στην Ελλάδα σήμερα θεωρούν τους εαυτούς τους ήρωες.
Κρατούνται εκεί λόγω και του οικονομικού τους πατριωτισμού πλην όμως στο τέλος της ημέρας ο καθένας θα δει τι τον συμφέρει καλύτερα και γι αυτό, για να μπορέσει η ελληνική οικονομία να επαναπροσελκύσει ελληνικές επιχειρήσεις πρέπει να δώσει κίνητρα, πρέπει το περιβάλλον να γίνει πιο αξιόπιστο, πρέπει τα φορολογικά να μπουν σε μία τάξη που να είναι ανταγωνιστικά με την υπόλοιπη Ευρώπη, πρέπει να ελεγχθεί η γραφειοκρατία, πρέπει να ελεγχθεί η διαφθορά. Δεν λέω ότι είναι η μόνη που έχει διαφθορά. Όλοι έχουν και εμείς έχουμε και η Βουλγαρία έχει. Πρέπει να ξεπεραστεί το φαινόμενο του ο καθένας να έχει ένα μικρό βασίλειο και να πρέπει να του κάνεις τεμενάδες για να πάρεις μια άδεια. Τα ξέρετε αυτά.
Πρέπει να απλοποιηθεί το σύστημα του επιχειρείν, πρέπει ο Έλληνας επιχειρηματίας να συμμορφωθεί με τις φορολογικές νομοθεσίες στην Ελλάδα, να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον που να επιτρέψει και στην κυβέρνηση να μειώσει τις φορολογίες. Τη στιγμή λοιπόν που θεωρώ ότι η συμμόρφωση των ελληνικών επιχειρήσεων με τα φορολογικά είναι συγκριτικά μικρή σε σχέση με τους σκανδιναβούς σε σχέση με τους Κύπριους ή τους εγγλέζους , σημαίνει ότι και τα έσοδα του κράτους είναι χαμηλότερα από αυτά που έπρεπε να είναι. Άρα δεν μπορεί και η κυβέρνηση εύκολα να έρθει να δώσει αυτές τις ελαφρύνσεις που να κάνουν το περιβάλλον ελκυστικό. Επειδή εγώ επιχειρώ στην Ελλάδα πρέπει να σας πω ότι θεωρώ πως το περιβάλλον εξακολουθεί να είναι δύσκολο.
Ποιοι τομείς της κυπριακής δημοκρατίας είναι οι πιο δυναμικοί αυτή τη στιγμή; Σε ποιους τομείς γίνονται άμεσες ξένες και εγχώριες επενδύσεις;
Όλοι οι τομείς της οικονομίας σήμερα έχουν θετικούς δείκτες. Ο τουρισμός, οι επαγγελματικές υπηρεσίες, ο τομέας των ακινήτων πάει πάρα πολύ καλά, τα επενδυτικά ταμεία αυξάνονται - κάτι που δεν έχει η Ελλάδα - στην ενέργεια έχουμε προχωρήσει πολύ, στην εκπαίδευση κα.
Η εκπαίδευση σήμερα είναι έναν τεράστιο κομμάτι της οικονομίας. Στα κατεχόμενα για να ξέρετε απλώς, έχουν 100 και πλέον χιλιάδες φοιτητές. Εμείς έχουμε φτάσει στους 40.000 φοιτητές με πολύ αξιόλογα ακαδημαϊκά ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης.
Πως κατάφερε η Κύπρος να βγει τόσο γρήγορα από τα μνημόνια και τι μπορεί να διδαχθεί η Ελλάδα από την κυπριακή οικονομία;
Με μία κυβέρνηση που σκέφτεται ορθολιγικά, που ενισχύει το επιχειρείν και με μία άριστη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Συνεργαστήκαμε με την πολιτεία, δώσαμε κίνητρα, κάναμε σχέδια, δουλέψαμε σκληρά κάναμε όλοι υποχωρήσεις στα προσωπικά άμεσα συμφέροντά μας και οι εργοδοτικές οργανώσεις και ο συνδικαλισμός και η δημόσια υπηρεσία και η πολιτεία και καταφέραμε αφού οργώσαμε τον κόσμο να φέρουμε δουλειά στην Κύπρο .
Για παράδειγμα, συμφωνήσαμε με την κυβέρνηση πολεοδομικά κίνητρα. Αδειοδοτήσαμε καζίνο πολύ γρήγορα. Έχουμε δημιουργήσει όλη την υποδομή και όλη τη νομοθεσία και επενδυτικά funds. Έχουμε προωθήσει την κυπριακή ναυτιλία από το Χονγκ Κονγκ μέχρι τα βάθη της Αμερικής. Ορθώσαμε το ανάστημά μας απέναντι στη Σιγκαπούρη και το Χονγκ Κονγκ που είναι η είναι οι κολοσσιαίες έδρες της παγκόσμιας ναυτιλίας.
Πήγαμε εκεί και πήραμε δουλειά. Έχουμε κάνει πάρα πολλά πράγματα με συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και είχαμε και μία εργασιακή ειρήνη όλα αυτά τα χρόνια Έβαλαν και τα συνδικάτα νερό στο κρασί τους, πρέπει να το ομολογήσω. Γι αυτό και πετύχαμε.
Η Κύπρος έχει ένα σχετικά υψηλό εμπορικό έλλειμμα και τριπλάσιες εκροές σε σχέση με εισροές προσωπικών κεφαλαίων. Εκτιμάτε ότι αυτό μπορεί να προκαλέσει κάποια στιγμή ασφυξία στο κυπριακή οικονομία και στον επιχειρηματικό της κόσμο;
Το βασικότερο πρόβλημα αυτή τη στιγμή είναι τα ψηλά μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Θεωρώ ότι με τις τελευταίες νομοθετικές ρυθμίσεις θα μειωθούν σε βάθος χρόνου.
Δεν μπορούν να μειωθούν άμεσα αλλά είμαστε στον σωστό δρόμο. Το άλλο μας μεγάλο πρόβλημα είναι ότι πρέπει θεσμοθετημένα πλέον να ελέγξουμε το δημόσιο χρέος το οποίο δυστυχώς έχει εκτοξευθεί και πάλι πέραν του 100% του ΑΕΠ και πρέπει επίσης να νομοθετήσουμε την αύξηση του κόστους του δημόσιου τομέα σε σχέση με το ΑΕΠ.
Υπάρχουν προτάσεις στο κοινοβούλιο, υπάρχουν διαβουλεύσεις μεταξύ συνδικάτων και πολιτείας, κάνουμε και εμείς παρεμβάσεις και θεωρώ ότι είμαστε κοντά να κλείσουν αυτά τα θέματα οσονούπω. Θεωρώ ότι θα τα βρούμε σιγά σιγά και πολύ σύντομα για να μπορέσει η οικονομία να δουλεύει πιο εύρυθμα.
Εμείς είμαστε στην Ευρώπη η τρίτη χώρα από το τέλος στην κατάταξη για την εφαρμογή του ψηφιακού μετασχηματισμού. Κάτω από μας είναι η Ουγγαρία και κάτω από την Ουγγαρία στον πάτο ακριβώς η Ελλάδα. Αυτά λένε τα στατιστικά και εμείς επιτακτικά έχουμε συζητήσει με τον πρόεδρο και έχει συμφωνήσει η κυβέρνηση να ορίσουμε υφυπουργό ψηφιακού μετασχηματισμού. Υφυπουργείο έρευνας καινοτομίας και ψηφιακού μετασχηματισμού ο οποίος θεσμοθετημένα με χρονοδιάγραμμα και μια δομή θα κάνει το ψηφιακό μετασχηματισμό της κυπριακής οικονομίας.
Είμαστε σε σωστό δρόμο, συνεχίζουμε να είμαστε τρίτοι από το τέλος στην κατάταξη των ευρωπαϊκών χωρών. Είναι τεράστια τα πλεονεκτήματα της υιοθέτησης της ψηφιακής τεχνολογίας στην καθημερινή ζωή των πολιτών των επιχειρήσεων
και στις σχέσεις των πολιτών με το κράτος.