Αν και ο νόμος έχει τις απαραίτητες διατάξεις για τη τιμωρία της διαδικτυακής πειρατείας και της κλοπής πνευματικής ιδιοκτησίας, το Ίντερνετ στην Ελλάδα παραμένει ένας χώρος χωρίς εποπτεία. Τι γίνεται αν κάποιος διαπιστώσει ότι παραβιάζεται η πνευματική ιδιοκτησία του; Πού θα το καταγγείλει; Θα προσφύγει στη Δικαιοσύνη; Τι θα πληρώσει και πόσο πρέπει να περιμένει μέχρι να βρει το δίκιο του;
Λύση στο θέμα του εντοπισμού των παραβιάσεων πνευματικής ιδιοκτησίας αλλά και της καταστολής της, έρχεται να δώσει η Επιτροπή για την Γνωστοποίηση Διαδικτυακής Προσβολής Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΕΔΠΠΙ) που συστάθηκε πρόσφατα από τον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής, Αρεοπαγίτης ε.τ. Ιωάννης Χαμηλοθώρης, ο οποίος είναι επισης και πρόεδρος του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας, μίλησε στο CNN Greece για το τι θα κάνει η ΕΔΠΠΙ και ποιοι είναι οι στόχοι της.
Το διαδίκτυο έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας και στην καθημερινότητά μας και τα προβλήματα με την πειρατεία και με την προσβολή των πνευματικών δικαιωμάτων δεν έχουν αντιμετωπιστεί. Θα λέγαμε ότι ο τρόπος αντιμετώπισής τους είναι αντιστρόφως ανάλογος των προβλημάτων που συνεχώς δημιουργούνται. Δώστε μου ένα πλαίσιο για το που βρίσκεται η Ελλάδα αυτή τη στιγμή σε σχέση με το εξωτερικό, στο ζήτημα της παραβίασης των πνευματικών δικαιωμάτων και των τρόπων αντιμετώπισής τους.
Είναι γενικός κανόνας και είναι γνωστό, ότι η σύγχρονη τεχνολογία βοηθάει περισσότερο τον παραβάτη παρά το κράτος στο να αντιμετωπίσει και να βάλει τα πράγματα στη θέση τους, την δίωξη του παραβάτη, ενδεχόμενα και την καταστολή. Είναι αυτό που λέγεται ότι, το έγκλημα προχωρά πιο εύκολα μέσω της σύγχρονης τεχνολογίας, ενώ η δίωξή του έρχεται λίγο πιο πίσω.
Αυτό συμβαίνει και στη διαδικτυακή πειρατεία. Οι δράστες μπορούν εύκολα χωρίς να τους αντιληφθεί κανείς, μέσω των ηλεκτρονικών συστημάτων να κατεβάσουν οποιοδήποτε δημιούργημα πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς να γίνονται εύκολα αντιληπτοί. Δεν υπάρχουν οι κρατικοί μηχανισμοί που να μπορούν να εντοπίσουν και να διώξουν τη διαδικτυακή πειρατεία που έχει και αστικές και ποινικές διαστάσεις.
Η Ελλάδα, τώρα δημιούργησε την λεγόμενη Επιτροπή κατά της Διαδικτυακής Πειρατείας. Είναι ένα σωστό μέτρο. Πρόκειται για μία τριμελή επιτροπή στην οποία προεδρεύει ο πρόεδρος του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ), ένα μέλος από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και ένα μέλος από την Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών . Είναι ένας θεσμός που πιστεύουμε ότι μπορεί να παρέμβει και να προστατέψει αποτελεσματικά τα πνευματικά δικαιώματα και αντίστοιχα να καταστείλει σε ικανό βαθμό, την διαδικτυακή πειρατεία των δημιουργημάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.
Τι ακριβώς είναι η Επιτροπή για τη Γνωστοποίηση Διαδικτυακής Προσβολής Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων (ΕΔΠΠΙ), πως θα λειτουργεί και ποιος μπορεί να προσφύγει σε αυτήν;
Οποιοσδήποτε δικαιούχος, είτε μεμονωμένα, είτε συλλογικά ή ένας οργανισμός, εφόσον θίγονται δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας του, σε οποιοδήποτε έργο - κυρίως είναι στα έργα που αναπαράγονται και μεταδίδονται διαδικτυακά- μπορεί να προσφύγει όταν διαπιστώσει ότι θίγεται παράνομα και διαδίδεται παράνομα διαδικτυακά το έργο του -του οποίου είναι εύκολη η αναπαραγωγή μέσω του διαδικτύου.
Μπορεί να προσφύγει στην επιτροπή καταβάλλοντας ένα λογικό παράβολο και να ζητήσει προστασία. Η επιτροπή θα επιληφθεί, θα καλέσει τον προσβολέα και εάν διαπιστώσει την προσβολή θα ζητήσει την απόσυρση του έργου. Ενδεχομένως με την κλήση να συμμορφωθεί αμέσως ο παραβάτης όταν βλέπει ότι δεν τον παίρνει άλλο και με αυτόν τον τρόπο να καταστέλλεται η διαδικτυακή πειρατεία. Η επιτροπή θα προσπαθεί με την παρέμβαση της αυτό ακριβώς: Να καταστείλει την διαδικτυακή πειρατεία η οποία θα έχει και ένα προληπτικό χαρακτήρα. Όταν ο άλλος δει ότι δεν τον παίρνει πια να κάνει διαδικτυακή πειρατεία προληπτικά θα σταματήσει να το κάνει.
Θα λειτουργήσει δηλαδή σαν μια διαδικασία αυτορρύθμισης;
Θα ξέρουν ότι υπάρχει έλεγχος. Δηλαδή αν το έργο σας το έχουν ανεβάσει δικτυακά παράνομα και δεν βρίσκεται άκρη, θα έρθετε σε εμάς, θα καταγγείλετε αυτή την ενέργεια και η επιτροπή θα επιληφθεί.
Έχει εξουσία να κάνει αποτελεσματικό έλεγχο. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν έχετε δικαίωμα αν έχετε υποστεί ζημιά περιουσιακή να πάτε στα δικαστήρια. Η Επιτροπή έχει περισσότερο ένα διοικητικό χαρακτήρα παρεμβολής για να μπορέσει να καταστείλει και να προλαμβάνει.
Σε περίπτωση που κάποιος δε συμμορφωθεί με τις υποδείξεις της επιτροπής τι γίνεται;
Όταν δεν συμμορφωθεί υπάρχουν κυρώσεις και συνήθως οι οργανωμένες επιχειρήσεις που ασχολούνται και κάνουν διαδικτυακή πειρατεία δεν έχουν συμφέρον να μη συμμορφωθούν. Υπάρχουν κυρώσεις και πέρα από αυτές τις κυρώσεις υπάρχουν και τα δικαστήρια και για τον Ποινικό και για τον αστικό τομέα.
Το πρόστιμο είναι από 500 έως 1000 ευρώ για κάθε μέρα μη συμμόρφωσης.
Για να προσφύγει κάποιος που έχει πέσει θύμα πειρατείας θα πρέπει να πληρώσει ένα παράβολο το οποίο είναι της τάξης των 372 ευρώ για κάθε domain. Για κάποιον αυτό το ποσό μπορεί να είναι αποτρεπτικό καθώς δεν έχει υποστεί ανάλογη ζημιά. Για κάποιον δηλαδή το ζήτημα του να μην του κλέβουν τις φωτογραφίες ή ένα μουσικό έργο και να το χρησιμοποιούν για σκοπούς με τους οποίους ο δημιουργός δεν συμφωνεί, μπορεί να είναι περισσότερο ηθικό. Έχετε σκεφτεί τι μπορεί να γίνει με αυτές τις περιπτώσεις;
Η επιτροπή έχει και έξοδα λειτουργίας, όλες αυτές οι καταγγελίες που έρχονται, οι δηλώσεις, οι ανακοινώσεις κτλ. Υπάρχει από πίσω ένα προσωπικό το οποίο όλα αυτά τα επεξεργάζεται και μετά τα φέρνει στην επιτροπή. Θέλω να πω πως υπάρχει ένα κόστος λειτουργίας, κυρίως με το προσωπικό και μέσω του παραβόλου γίνεται προσπάθεια να καλυφθεί αυτό το έξοδο λειτουργίας και να είναι και λογικό το παράβολο. Και σίγουρα είναι φθηνότερο από το να πάει κανείς στα δικαστήρια
Στο εξωτερικό ιστοσελίδες που διαμοιράζουν περιεχόμενο μπλοκάρονται από τη Δικαιοσύνη. Μπορεί να γίνει και εδώ κάτι ανάλογο; Για παράδειγμα, θα μπλοκαριστούν τα torrents;
Το πρόβλημα δεν είναι θέμα θεσμών, οι οποίο μπορούν αποτελεσματικά να παρέμβουν και να μπλοκάρουν παράνομες ιστοσελίδες και οτιδήποτε. Το πρόβλημα είναι το ζήτημα της αποκάλυψης. Διαπίστωσης και αποκάλυψης της παράνομης διαδικτυακής πειρατείας.
Υπάρχουν οι θεσμοί, υπάρχει Δικαιοσνη και ως προς τον αστικό τομέα μπορεί να παρέμβει γρήγορα με τα ασφαλιστικά μέτρα.
Αν εσείς προσβάλλεστε μπορείτε να ζητήσετε μία διαταγή από το δικαστή και γρήγορα να μπλοκάρει αυτό το έργο, ή αν είναι πολύ σοβαρή η περίπτωση να κάνετε και μήνυση και να παρέμβει ο εισαγγελέας και στο ποινικό και στο αστικό τομέα. Υπάρχουν οι δικαστικοί μηχανισμοί για αποτελεσματική παρέμβαση
Το πρόβλημα είναι ποιος ανακαλύπτει τη διαδικτυακή πειρατεία.
Δεν υπάρχει στην αστυνομία ειδικό σώμα που να μπορεί εύκολα να διαπιστώνει την πειρατεία. Υπάρχει βέβαια Υπηρεσία Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος που ασχολείται περισσότερο με την πιο σοβαρή εγκληματικότητα και εντοπίζει το ηλεκτρονικό έγκλημα πώς λειτουργεί.
Δεν έχουμε αναπτύξει τόσο εξελιγμένους κρατικούς μηχανισμούς που να μπορούμε να εντοπίζουμε εύκολα και να μπλοκάρουμε εύκολα τη διαδικτυακή πειρατεία.
Βλέπετε να γίνεται και αυτό κάποια στιγμή;
Αυτό είναι το διοικητικό κομμάτι. Οι Ηνωμένες Πολιτείες για παράδειγμα και τα άλλα προηγμένα κράτη έχουν άλλους μηχανισμούς και παρεμβαίνουν πιο αποτελεσματικά. Η Ελλάδα δεν έχει αναπτύξει ακόμα τέτοιους διοικητικούς μηχανισμούς. Ένα σοβαρό βήμα είναι αυτή η νέα Επιτροπή. Θα φέρει κάποιο αποτέλεσμα διότι θα λειτουργήσει όπως σας είπα και κατασταλτικά και προληπτικά.
Αναφορικά με τις ποινικές συνέπειες για την πειρατεία στην Ελλάδα. Βλέπετε ότι μπορεί να έχουμε κάποιες αλλαγές, σε νομικό επίπεδο;
Οι ποινικές συνέπειες υπάρχουν στο νόμο και το νόμο περί πνευματικής ιδιοκτησίας προβλέπονται και ποινές και σε άλλα αδικήματα ποινικά μπορεί να εμπέσει η διαδικτυακή πειρατεία. Μπορεί να είναι να είναι κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας αλλά μπορεί να είναι και απάτη.
Υπάρχουν τα αδικήματα. Το ποινικό και το αστικό μας οπλοστάσιο έχει διατάξεις αλλά το θέμα είναι πως εντοπίζεις την παρανομία για να λειτουργήσουν αυτές οι διατάξεις.
Μου λέτε με λίγα λόγια ότι αυτός που κάνει συστηματικά πειρατεία στο διαδίκτυο θα πρέπει να αρχίσει να φοβάται;
Ξέρει ότι δεν μπορεί να είναι ασύδοτος πια. Αυτοί που το κάνουν ξέρουν μέχρι τώρα ότι το σύστημα στο οποίο “παίζουν” είναι χωρίς μηχανισμούς ελέγχου. Τώρα πλέον υπάρχει ένας μηχανισμός που μπορεί να λειτουργήσει με τις καταγγελίες του κάθε θιγομένου.
Αυτός που κάνει πειρατεία ξέρει ότι μπορεί να ξεκινήσει διαδικασία και να βρει το μπελά του. Ενώ μέχρι τώρα σκέφτεται ότι “και να με βρουν τι θα μου κάνουν; Θα κάνουν μήνυση; Θα πάνε σε ασφαλιστικά μέτρα; Θα τρέχουν σε δικηγόρο;” Για να κινηθεί ο δικαστικός μηχανισμός χρειάζονται κι άλλες υποδομές.
Πότε ξεκινά να λειτουργεί η Επιτροπή και πότε θα αρχίσει να δέχεται καταγγελίες;
Δεν έχει λειτουργήσει ακόμα, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε τις υποδομές με το κατάλληλο προσωπικό, να βρούμε τους χώρους που θα εγκατασταθούμε,
Προβλέπουμε ότι θα έχουμε πολύ δουλειά και εκτιμώ ότι θα έρθουν αρκετές καταγγελίες. Ξεκινάμε μόλις θα είναι έτοιμη η υποδομή και εκτιμώ ότι θα είναι εντός του 2018.