Με δεδομένη την προεκλογική προπαγάνδα και την τεράστια κινητοποίηση που έκανε ο Ερντογάν και το στρατόπεδο του ΝΑΙ για το χθεσινό δημοψήφισμα, οι πανηγυρισμοί ήταν κατώτεροι των προσδοκιών. Μια νίκη της Γαλατά Σαράι στο Τσάμπιονς Λιγκ βγάζει περισσότερους ανθρώπους στο δρόμο.
Μετά την ομιλία του Eρντογάν στα γραφεία του κόμματος οι οπαδοί του διαλύθηκαν, ενώ σποραδικά μπορούσε να δει κανείς στο δρόμο αυτοκίνητα με σημαίες. Οι μικροπωλητές σημαιών σίγουρα δεν είχαν πολύ δουλειά, ενώ στις 11.00 το βράδυ η πλατεία Ταξίμ ήταν ήδη άδεια.
Και το ερώτημα είναι γιατί να πανηγυρίσει κανείς; Το ΝΑΙ πήρε μια Πύρρειο Νίκη, το κυβερνών κόμμα, αν κάνει κανείς αναγωγή των ψήφων σε καθαρά κομματική ψήφο έχει μεγάλες απώλειες (στις προηγούμενες εκλογές το κόμμα το Ερντογάν μόνο του είχε σχεδόν 50%) και το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης δεν αναγνωρίζει το αποτέλεσμα αποκαλώντας το προϊόν νοθείας. Το τελικό αποτέλεσμα όπως το έδωσε το πρακτορείο Anadolu δίνει 51,18% στο ΝΑΙ και 48,82% στο ΟΧΙ.
Οι καταγγελίες για το ότι κάτι δεν πήγαινε καλά στην εκλογική διαδικασία είχαν αρχίσει από το μεσημέρι της Κυριακής. Δια μέσου του chat room στο Whatsapp, Developments in Turkey, που δημιούργησαν ανεξάρτητοι δημοσιογράφοι για να μπορούν να παρακάμπτουν την επίσημη ενημέρωση, γίνονταν καταγγελίες για μη σφραγισμένους φακέλους, για παρεμπόδιση παρατηρητών του ΟΑΣΕ (σήμερα το μεσημέρι θα γίνει συνέντευξη τύπου για το πως κύλισε η διαδικασία) για ψηφοφορίες εκτός παραβάν και άλλα πολλά.
Το Ρεπουμπλικανικό κόμμα αμφισβητεί το 37% των ψηφοδελτίων αν και η εκλογική επιτροπή δηλώνει ότι δεν υπάρχει κανέναν πρόβλημα. Το ενδιαφέρον είναι ότι και το στέιτ ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε ότι δεν θα σχολιάσει το αποτέλεσμα πριν δημοσιευθεί η έκθεση του ΟΑΣΕ.
Οι οπαδοί του Ερντογάν μπορεί να μαζεύτηκαν γρήγορα στα σπίτια τους αλλά οι οπαδοί του ΟΧΙ έμειναν μέχρι αργά στους δρόμους στο Μπεσίκτας, στο Ουσκουντάρ, στο Καντίκιοϊ και αλλού χωρίς να γίνουν επεισόδια και την αστυνομία να είναι σχεδόν ανύπαρκτη.
Η επόμενη μέρα βρίσκει την Τουρκία παγιδευμένη σε μια κατάσταση που κάνει σχεδόν αδύνατη την πολιτική συμφιλίωση με τον Ερντογάν να δείχνει αποφασισμένος να προχωρήσει στις αλλαγές που θέλει και να γίνει ο απόλυτος ηγεμόνας. Όπως είπε στέλεχος του φιλοκουρδικού κόμματος HDP στο CNN Greece, “ο Ερντογάν θα ακολουθήσει το πεπρωμένο του και δεν δείχνει καμία διάθεση συμβιβασμού. Μόνη ελπίδα η εσωκομματική αντιπολίτευση στο κυβερνών κόμμα που ακόμη δεν ξέρουμε πως θα αντιδράσει. Είμαι η μόνη που μπορεί να σταματήσει τον Ερντογάν”.
Σε ακόμη δυσκολότερη θέση βρίσκεται ο ηγέτης του εθνικιστικού MHP που βλέπει το κόμμα του να καταρρέει και τους ψηφοφόρους τους να κατευθύνονται προς το AKP του Ερντογάν και την εσωκομματική αντιπολίτευση με επικεφαλής την Μεράλ Ασκενέρ να περιμένει στη γωνία για να του “πάρει” το κόμμα. Η Ασκενέρ να σημειωθεί ήταν αντίθετη στο ΝΑΙ.
Ο Ερντογάν βγαίνει αποδυναμωμένος από αυτή τη διαδικασία και υπό πίεση και σε αυτές τις περιπτώσεις η πολιτική του ιστορία δείχνει ότι είναι απρόβλεπτος και επιθετικός.
Τα ζητήματα που έχει να αντιμετωπίσει είναι πολύ δύσκολα και προκειμένου να πετύχει το στόχο του που ήταν η νίκη στο δημοψήφισμα σχεδόν κατέστρεψε τις σχέσεις του με τη Δύση, προκάλεσε ξανά προβλήματα στις σχέσεις με τη Ρωσία ενώ δεν δείχνει διάθεση διαπραγμάτευσης στο κουρδικό.
Η δε επαναφορά του ζητήματος της θανατικής ποινής για την οποία μίλησε ο Ερντογάν στη χθεσινή ομιλία του είναι ίσως το μήνυμα προς τις Βρυξέλλες, ότι έχει κάνει τις επιλογές του οι οποίες δεν περιλαμβάνουν την Ευρώπη. Μένει να δούμε πως θα εφαρμόσει όλες αυτές τις αλλαγές στο πολίτευμα έχοντας να παλέψει με σοβαρά εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα και μια αντιπολίτευση που ουσιαστικά του έχει κηρύξει τον πόλεμο. Οι αλλαγές θα εφαρμοστούν από το 2019 και μένει να δούμε αν θα συνεχίσει να είναι πρόεδρος. Η χθεσινή κάλπη πάντως έδειξε ότι μάλλον έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για τον ίδιο και το κόμμα του.