Ο Μαχμούτ με σχεδόν βουρκωμένα μάτια, προσπαθεί να κρατήσει την ψυχραιμία του όσο διηγείται την περιπέτειά του με στόχο μια καλύτερη ζωή μακριά από τον πόλεμο.

-Πως και μιλάς ελληνικά;

-Δούλεψα στην Ελλάδα πριν από 15 χρόνια, από το 2000 έως το 2005. Και τότε παράνομα είχα μπει στη χώρα, αλλά από τον Έβρο. Θυμάμαι, περπάτησα επτά μέρες στα βουνά. Περιπέτεια, αλλά σε σχέση με αυτό που ζούμε τώρα που φαίνεται περίπατος.

Στη συνέχεια παντρεύτηκα, αλλά δεν μπόρεσα να φέρω τη γυναίκα μου στην Ελλάδα και έτσι γύρισα στη Συρία. Και τώρα με τον πόλεμο, φύγαμε όλοι μαζί.

Είχα στείλει τότε όλα τα χαρτιά και την αίτηση στην πρεσβεία της Ελλάδας στη Δαμασκό για να φέρω τη γυναίκα μου, αλλά την απόρριψαν. Δεν είχα άλλη επιλογή από το να επιστρέψω.

Ένας "Σύρος Οδυσσέας"
Είχα μπροστά μου ένα "Σύρο Οδυσσέα". Μια από τις χιλιάδες μοναδικές ιστορίες που κουβαλούν μαζί τους οι πρόσφυγες που φτάνουν στη Μυτιλήνη και που αποτελούν την πιο ζωντανή περιγραφή του πολέμου.

-Η ζωή μου πριν τον πόλεμο ήταν καλή. Είχα δουλέψει πέντε χρόνια στην Ελλάδα και είχα μαζέψει αρκετά χρήματα. Ήμουν μάστορας, ελαιοχρωματιστής και εκείνην την περίοδο στην Αθήνα υπήρχε πολύ δουλειά.

Μάζεψα χρήματα και όταν παντρεύτηκα κατέβηκα στη Συρία και έφτιαξα ένα ωραίο σπίτι. Δεν έχει μείνει πια τίποτα απ' αυτό.

"Γύρισα από δουλειά και το σπίτι μου είχε βομβαρδιστεί"
-Πρώτα ξεκίνησαν οι μάχες στη Χομς και στη Δαμασκό. Μετά έφτασαν στο Αλέπο κοντά στην πόλη μου, την Άφριν. Πάγωσαν οι δουλειές και για δυόμιση χρόνια ήμουν σχεδόν άνεργος. Ότι λίγα λεφτά είχα μαζέψει τελείωσαν.

Ο πόλεμος επεκτάθηκε γρήγορα σε όλη τη Συρία. Δεν ήξερα πού να πάω και κυρίως πώς να πάω καθώς δεν είχα λεφτά. Για να πάω στην Τουρκία ή στην Ιορδανία και να πάρω και την οικογένειά μου μαζί, χρειαζόμουν χρήματα. Εντωμεταξύ είχα αποκτήσει και τέσσερα παιδιά.

Βρήκα τελικά κάποια χρήματα, με βοήθησαν δηλαδή κάποιοι άνθρωποι και έφυγα μόνος μου για το Λίβανο αφήνοντας πίσω την οικογένεια. Δούλεψα ένα μήνα εκεί, μάζεψα λίγα λεφτά και γύρισα πίσω στη Συρία για να πάρω την οικογένειά μου. Αλλά η πρώτη εικόνα ήταν ένα σοκ. Το σπίτι μου δεν υπήρχε. Είχε βομβαρδιστεί. Ότι έφτιαξα δουλεύοντας σκληρά πέντε χρόνια, είχε χαθεί.

Η οικογένειά μου έμενε στο σπίτι του αδερφού μου, ενώ η κατάσταση που επικρατούσε στην πόλη μου ήταν δραματική.

Επιστροφή στο Λίβανο
Ο τόνος της φωνής του Μαχμούτ έχει γίνει και πάλι χαμηλός και ήρεμος. Το αντίθετο ακριβώς από ότι θα περίμενε κανείς από έναν άνθρωπο που περιγράφει πόλεμο και δυστυχία. Το γεγονός όμως ότι μετά από καιρό βρίσκεται σε ασφαλές μέρος και ότι έχει περάσει το πιο επικίνδυνο σημείο του ταξιδιού, διαγράφει προσωρινά από τη μνήμη του την απώλεια της περιουσίας του και της ευτυχισμένης ζωής που ζούσε.

-Πήρα την οικογένεια μου και φύγαμε για το Λίβανο. Έπιασα δουλειά και μείναμε συνολικά επτά μήνες σε μια τρώγλη, ένα σπίτι που ήταν εγκαταλειμμένο τουλάχιστον είκοσι χρόνια. Το έφτιαξα όμως. Το έβαψα, έκανα και κάποιες επισκευές και έγινε ανθρώπινο.

Είχε δουλειά στο Λίβανο και έπαιρνα περίπου 30 δολάρια την ημέρα. Λίγα μεν, αλλά τα βγάζαμε πέρα. Κάποια στιγμή ξεκινήσαμε δουλειά σε ένα πλούσιο σπίτι. Τη δεύτερη μέρα, η ιδιοκτήτρια μας κατηγόρησε ότι τις κλέψαμε τα χρυσαφικά της.

Φώναξε την αστυνομία και μας πήραν . Έμεινα 15 μέρες στο κρατητήριο. Φαντάσου, εργάτης και πρόσφυγας, άντε να αποδείξω ότι ήμουν αθώος. Τελικά αποδείχθηκε ότι της τα είχε πάρει ο γιός της.
Με έβγαλαν από το κρατητήριο αλλά μου έδωσαν ένα χαρτί που έλεγε ότι σε μία εβδομάδα πρέπει να φύγω από τη χώρα. Άλλωστε ήμουν χωρίς άδεια παραμονής.

Να φύγω όμως να πάω που; Πίσω γινόταν πόλεμος. Γύρισα με χίλια βάσανα στο Αλέπο και από εκεί στην πόλη μου που είναι κοντά. Άντεξα να μείνω εκεί δέκα μέρες. Μετά έφυγα όπως όπως για την Τουρκία.

Προσπάθησα να φτιάξω τη ζωή μου στην Τουρκία
Η Τουρκία είναι ο πρώτος σταθμός για να περάσει ένας Σύρος πρόσφυγας στην Ευρώπη.

Παρόλα αυτά ο Μαχμούτ δεν είχε στο μυαλό του τότε ακόμη να πάει στην Ευρώπη. Κουρασμένος από την περιπλάνηση και μάλιστα με τέσσερα παιδιά που ούτε σχολείο μπορούσαν να πάνε, προσπάθησε να χτίσει τη ζωή του στην Τουρκία. Το ταξίδι στην Ελλάδα του φαινόταν βουνό και αυτό που τον τρομοκρατούσε περισσότερο ήταν το ταξίδι με τη βάρκα.

- Στην Τουρκία δυσκολεύτηκα να βρω δουλειά λόγω του ότι δεν ήξερα τη γλώσσα. Επιπλέον, στην Τουρκία ο ξένος πληρώνεται λιγότερα, ενώ υπάρχει πιθανότητα να μην σε πληρώσουν και καθόλου, κάτι που το έπαθα και εγώ.

Έμεινα στην Κωνσταντινούπολη όμως δύο χρόνια. Δύο χρόνια δούλεψα και έμαθα και λίγο τη γλώσσα.

Πριν από τρεις μήνες προέκυψε πρόβλημα στη μέση μου και δεν μπορούσα να δουλέψω. Στην Τουρκία ασφάλιση δεν είχα. Πως θα ζούσα; Τα λεφτά που είχαμε μαζέψει κάποια στιγμή θα τελείωναν. Τρείς μήνες τώρα δεν δουλεύω. Τι μπορούσα να κάνω; Να γυρίσω στη Συρία ήταν αδύνατο.

Είπα θα πάω στην Ευρώπη αλλά φοβόμουν πάρα πολύ την θάλασσα. Έβλεπα κάθε μέρα στην τηλεόραση ανθρώπους να πνίγονται και φοβόμουν. Το μόνο που μπορούσε να με κάνει να ξεπεράσω το φόβο, ήταν το αδιέξοδο στην Τουρκία που έβλεπα μπροστά μου, και η βεβαιότητα ότι θα μας πέταγαν στο δρόμο.

Έμενε να βρεθεί ο τρόπος να περάσω στην Ελλάδα. Ο αδερφός μου βρήκε έναν άνθρωπο που έκανε αυτή τη δουλειά και του είπε ότι θέλει 1000 δολάρια για κάθε άτομο.

Είχα λίγα λεφτά, πούλησα και ότι είχα μαζέψει στο σπίτι αυτά τα δύο χρόνια, έχω και κάποιον συγγενή στην Ευρώπη που υποσχέθηκε να με βοηθήσει οικονομικά και έτσι έφυγα.


Οι περισσότεροι Σύροι πρόσφυγες θέλουν να πάνε στη Γερμανία. Για κάποιο λόγο, που σε ένα μεγάλο βαθμό είναι και μια αυτοτροφοδοτούμενη επιθυμία που προκύπτει από τις φήμες και τις μεταξύ τους συζητήσεις για ευκαιρίες δουλειάς, καλή ζωή, παροχές κτλ, η Γερμανία είναι η πρώτη επιλογή. Από τον κανόνα δεν ξεφεύγει ούτε ο Μαχμούτ.

-Θέλουμε να πάμε στη Γερμανία, γιατί είναι μεγάλη χώρα, έχει δουλειά και θέλω να πάνε τα παιδιά μου στο σχολείο.

Φίλοι και γνωστοί που έχουν πάει στη Γερμανία μου λένε ότι είναι πολύ δύσκολα τώρα. Για πέντε έξι μήνες θα είναι πολύ δύσκολα μέχρι να πάρουμε την άδεια παραμονής. Το πιο σημαντικό όμως είναι να πάνε τα παιδιά μου στο σχολείο. Τα υπόλοιπα θα γίνουν με τη σειρά τους.