Οι περισσότεροι Κουβανοί δεν έχουν πληρώσει ποτέ στη ζωή τους φόρους. Για τουλάχιστον μισό αιώνα, το σοσιαλιστικό πατερναλιστικό καθεστώς του Φιντέλ Κάστρο, και εσχάτως του αδερφού του Ραούλ, φρόντιζε να ανακυκλώνει τα πλεονάσματα του – και παλαιότερα την οικονομική βοήθεια που έπαιρνε από τη Σοβιετική Ένωση- και να παρέχει στους πολίτες δωρεάν παιδεία, υγεία, κοινωνικές υπηρεσίες, και είδη πρώτης ανάγκης.
Η «φορολογική ασυλία» όμως, των Κουβανών λαμβάνει τέλος. Από την 1η Ιανουαρίου τίθεται σε εφαρμογή το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που προβλέπει μια σειρά από φορολογικές επιβαρύνσεις, κυρίως σε ότι έχει να κάνει με την ιδιωτική πρωτοβουλία.
Η κυβέρνηση Κάστρο επέβαλε για πρώτη φορά φόρους στις αρχές της δεκαετίας του ΄90, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά διατήρησε χαμηλά τους μισθούς για να μπορεί να στηρίζει οικονομικά το κοινωνικό κράτος. Ο απέραντος δημόσιος τομέας πάνω στον οποίο είχε στηριχθεί η Κούβα –και που ουδεμία σχέση είχε με τις αρχές της μαρξιστικής οικονομικής θεωρίας τις οποίες επικαλούνταν ο Φιντέλ Κάστρο – είχε αρχίσει εδώ και χρόνια να πνίγει την κουβανική οικονομία.
Πέρυσι ο Ραούλ Κάστρο ξεκίνησε ένα μεταρρυθμιστικό οικονομικό πρόγραμμα, ρίχνοντας αρκετές «δόσεις ελεύθερης οικονομίας» στην χώρα κατά τα πρότυπα του Βιετνάμ και της Κίνας.
Το πρόγραμμα προβλέπει την σταδιακή απόλυση ενός εκατομμυρίου δημοσίων υπαλλήλων με παράλληλα κίνητρα για την αυτοαπασχόληση και τη δημιουργία μικρών επιχειρήσεων και συνεταιρισμών.
Ήδη πολλοί Κουβανοί έχουν αρχίσει να αυτοαπασχολούνται, να έχουν ταξί, μικρές επιχειρήσεις και έχουν δημιουργηθεί αγροτικοί συνεταιρισμοί. Επετράπη επίσης η αγορά σπιτιών και αυτοκινήτων από τους πολίτες, αυξήθηκαν οι καλλιεργούμενες εκτάσεις που θα δοθούν από το κράτος στους αγρότες για εκμετάλλευση και δημιουργήθηκε ρυθμιστικό πλαίσιο που επιτρέπει στις τράπεζες να δίνουν δάνεια σε ιδιώτες.
Το νέο φορολογικό νομοσχέδιο προβλέπει 19 φόρους, μεταξύ αυτών φόρο κληρονομιάς, φόρο επί των πωλήσεων, φόρο στις μεταφορές, στην αγροτική γη ενώ καθιερώνονται και οι ασφαλιστικές εισφορές για κοινωνική ασφάλιση.
Η φορολογική κλίμακα από 10% έως 50% για τον φόρο εισοδήματος για εισόδημα άνω των 400 δολαρίων ετησίως επεκτείνεται και για τους ελεύθερους επαγγελματίες, παράλληλα όμως καθιερώνονται και μία σειρά από εκπτώσεις όπως για τους αγρότες και για τις μικρές επιχειρήσεις που φορολογούνται βάσει εισοδήματος και όχι βάσει κερδών. Όλοι οι εργαζόμενοι θα πληρώνουν στο εξής φόρο ενώ καθιερώνεται και φόρος 2% επί της ακίνητης περιουσίας.
Οι μεγάλες επιχειρήσεις που σε ποσοστό 90% ελέγχονται από το κράτος θα αποκτήσουν μεγαλύτερη αυτονομία και θα φορολογούνται με ποσοστό 35%.
Σε αντίθεση με τον αδερφό του Φιντέλ, ο Ραούλ θεωρεί αναγκαίες τις μεταρρυθμίσεις άποψη που ταυτίζεται με το λαϊκό αίσθημα ακόμη και αν υπάρξουν κάποιοι που θα πληγούν, όπως οι συνταξιούχοι των οποίων ο μισθός δεν ξεπερνά τα 15 δολάρια. Κουβανοί αξιωματούχοι φοβούνται ωστόσο ότι επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων θα οδηγήσει ίσως σε εκτεταμένη διαφθορά στα πρότυπα της Ρωσίας μετά την πτώση του τείχους.
Δημοσιεύθηκε στον Ελεύθερο Τύπο 29-11-2011