Πόσο δυνατό μπορεί να είναι το δάγκωμα της αρκούδας;
Τα τελευταία γεγονότα στον Καύκασο αποδεικνύουν ότι είναι προτιμότερο το ερώτημα να παραμείνει ρητορικό. Η κατάπαυση του πυρός βρίσκει για μια ακόμη φορά την Ευρώπη διχασμένη, τις ΗΠΑ να προσπαθούν να εκμεταλλευθούν το προσωρινό χάος βλέποντας –περιέργως πως- ακόμη και γρήγορη λύση στο θέμα της ονομασίας των Σκοπίων και τέλος τη Ρωσία να κεφαλαιοποιεί τη νίκη της στο πεδίο της μάχης, μένοντας όμως με το πολιτικό κόστος.
Για την Ελλάδα, η κρίση κρύβει κινδύνους, τους οποίους τουλάχιστον μέχρι τώρα η κυβέρνηση έχει καταφέρει να αποφύγει επιμελώς, αλλά που ίσως στο άμεσο μέλλον τη φέρουν προ σοβαρού διλήμματος. Στην Σύνοδο Κορυφής των υπουργών εξωτερικών την εβδομάδα που πέρασε, η χώρα μας συντάχθηκε με την «παλιά Ευρώπη» και με μια προσεκτική δήλωση η Ελληνίδα υπουργός εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη περιορίστηκε στο να θέσει το θέμα των ουσιαστικών διαπραγματεύσεων για το μέλλον της Οσετίας και της Αμπχαζίας. Παρά την προνομιακή σχέση με τη Ρωσία στην ενέργεια, η Ελλάδα απέφυγε να δυσαρεστήσει του Αμερικανούς, τηρώντας ίσες αποστάσεις από Ουάσιγκτον και Μόσχα.
Τα γεγονότα της Νότιας Οσετίας αποδεικνύουν ότι το Κόσοβο δεν είναι καθόλου «μοναδική περίπτωση», όπως διατράνωνε η πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ. Η ελληνική πλευρά είχε και έχει διαφορετική άποψη αλλά απέφυγε να κάνει επικίνδυνους συνειρμούς με το Κόσοβο ή με το Κυπριακό, που σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειώσουμε ότι ο πρώτος που είχε κάνει τη συγκεκριμένη σύνδεση ήταν ο Βλαδιμίρ Πούτιν ως πρόεδρος της Ρωσίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες το υπουργείο εξωτερικών είναι πολύ ενοχλημένο από τις δηλώσεις του πολιτικού εκπροσώπου του ΠΑΣΟΚ για θέματα εξωτερικών Αντρέα Λοβέρδου και τις αναφορές του στο Κυπριακό και το Κόσοβο.
Το ζήτημα για την Ελλάδα, όπως έχει δημιουργηθεί η κατάσταση σε αυτό το ψυχροπολεμικό περιβάλλον, είναι το αν θα πιεστεί κάποια στιγμή πάρει θέση και ποια θα είναι αυτή. Για τη χώρα μας υπάρχουν ανοιχτά τρία μέτωπα που απαιτούν χειρουργικούς χειρισμούς.
Πρώτο απ΄ όλα το Σκοπιανό, στο οποίο η Αθήνα φοβάται την περίπτωση μιας αιφνιδιαστική κίνησης από τις ΗΠΑ. Η δημοσίευση προ ημερών σχετικού άρθρου από σοβαρό και με επιρροή αμερικανικό think tank, στην εφημερίδα International Herald Tribune, θορύβησε την ελληνική πλευρά. Ο συντάκτης του ούτε λίγο ούτε πολύ καλούσε το ΝΑΤΟ να προσκαλέσει τα Σκόπια ακόμη και με το όνομα ΠΓΔΜ, θεωρώντας ότι το θέμα της ονομασίας είναι ελάσσονος σημασίας.
Το γεγονός μάλιστα ότι το συγκεκριμένο άρθρο μοιράστηκε στους πολιτικούς συντάκτες από το γραφείου τύπου του Λευκού Οίκου και ότι το ίδιο βράδυ σε συνέντευξη τύπου η Αμερικανίδα υπουργός εξωτερικών απαντώντας σε ερώτηση του ΤτΚ, εκτίμησε πως το θέμα της ονομασίας θα λυθεί σύντομα και ότι δεν θα πρέπει αυτό να πρέπει να συνδέεται με την ένταξή της «Μακεδονίας» στο ΝΑΤΟ, βάζει την ελληνική πλευρά σε θέση άμυνας.
Το δεύτερο ζήτημα που απασχολεί την κυβέρνηση είναι το Κυπριακό καθώς το Σεπτέμβριο ξεκινούν εκ νέου οι διαπραγματεύσεις σε ένα ιδιαίτερα άσχημο διεθνές διπλωματικό περιβάλλον και τέλος ο αντίκτυπος που μπορεί να έχουν τα γεγονότα του Καυκάσου στην ενεργειακή συνεργασία με τη Ρωσία. Η πολιτική συμφωνία για αγωγό Μπουργκάς Αλεξανδρούπολης έχει γίνει, αλλά υπάρχουν ακόμη τεχνικά ζητήματα όπως η γεωγραφική χάραξη που δεν προχωρούν κανονικά και θα πρέπει τώρα πλέον η διευθέτησή τους να γίνει σε δυσμενή χρονική συγκυρία.
Η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει κάποια οφέλη από την κρίση αν επιχειρούσε να παίξει ένα διαμεσολαβιτικό ρόλο. Οι παραδοσιακά καλές σχέσεις τις Ελλάδας με τη Ρωσία αλλά και με τη Γεωργία όπου τα τελευταία χρόνια υπάρχει σημαντική ελληνική οικονομική δραστηριότητα, θα ήταν το διαβατήριο για κάτι τέτοιο αλλά όπου υπάρχουν μεγάλα οφέλη υπάρχει και υψηλό ρίσκο. Η πολιτική ίσως αποστάσεων που τήρησε η Αθήνα ωστόσο ικανοποίησε τη Μόσχα. Με δήλωσή του στον ΤτΚ ο κ. Μιχαήλ Σάββα, επιτετραμμένος της Ρωσίας στην Ελλάδα εξήρε «τη συμβολή εκείνων των χωρών της ΕΕ και ειδικά της Ελλάδος στις προσπάθειες που σκοπό έχουν να τερματισθούν οι εχθροπραξίες στη ζώνη των συγκρούσεων» καταλήγοντας στο ότι, «η Ρωσική πλευρά συμμερίζεται πλήρως τα λόγια της υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας, κ.Ντόρας Μπακογιάννη, η οποία δήλωσε ότι κάθε χειρισμός στον Καύκασο απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή, υπευθυνότητα και σωφροσύνη». Η Γεωργία από την πλευρά της ευχαρίστησε την Ελλάδα για την ανθρωπιστική βοήθεια αλλά όπως δήλωσε στο ΤτΚ ο κ. Ζουράμπ Αλεξίτζε επιτετραμένος της Γεωργίας στην Ελλάδα και εκτελών καθήκοντα πρέσβη, «η Τυφλίδα θα εκτιμούσε πολύ αν η Ελληνική κυβέρνηση επιδίωκε μία πιο ενεργή ανάμειξη στα δρώμενα, προς την κατεύθυνση του επηρεασμού της Ρωσικής Ομοσπονδίας ώστε να τερματίσει τις στρατιωτικές ενέργειες σε βάρος της Γεωργίας».
Δημοσιεύθηκε στον Τύπο της Κυριακής 17-8-2012