Μπορεί η ευρωκάλπη να έστειλε τα μηνύματά της όσον αφορά τις διαθέσεις και την πολιτική στροφή που δείχνει να κάνει το εκλογικό σώμα, αλλά μετά το χθεσινό αποτέλεσμα η κατάσταση αναφορικά με το πως θα συγκροτηθούν τα ευρωπαϊκά όργανα και τους συσχετισμούς της επόμενης μέρας γίνεται ένα πολύ δύσκολο παζλ. Το θέμα της χθεσινής μέρας δεν είναι μόνο η άνοδος της λαϊκιστικής Δεξιάς αλλά και μια σειρά αποτελέσματα που αυτή επιφέρει.
Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών σε γενικές γραμμές δεν ήταν έκπληξη. Όλοι περίμεναν μια άνοδο των λαϊκιστικών και ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων ή οποία μπορεί με μια πρώτη ματιά να είναι μικρότερη του αναμενόμενου, ωστόσο το κλειδί στην ανάγνωση των αποτελεσμάτων και ειδικότερα στην κατανομή των εδρών στο νέο ευρωκοινοβούλιο, είναι η κατηγορία των «μη ενταγμένων» (NI) και τα διάφορα κόμματα (Άλλοι). Τα δύο ακροδεξιά κόμματα οι «Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές» (ECR) και το «Ταυτότητα και Δημοκρατία» (ID) κέρδισαν 3% και 9% αντίστοιχα αλλά οι μη ενταγμένοι είναι πλέον 98 ευρωβουλευτές που σε ποσοστό μεταφράζεται σε +36%. Απίθανο νούμερο για τα δεδομένα των ευρωεκλογών αν και μέσα σε αυτά θα πρέπει να υπολογιστούν και οι 19 βουλευτές του ακροδεξιού «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) το οποίο είχε εκδιωχθεί από το ID και είχε μείνει εκτός πολιτικών ομάδων.
Ερωτήματα
Τα ερωτήματα που προκύπτουν πλέον είναι α) αν θα εξακολουθήσει το γερμανικό ακροδεξιό AfD να μην είναι ενταγμένο σε μια από τις δύο ακροδεξιές ομάδες, β) αν θα βρει συμμάχους για να φτιάξει μια νέα πολιτική ομάδα, μιας και για να δημιουργηθεί μια νέα ευρωομάδα χρειάζονται τουλάχιστον 23 ευρωβουλευτές από 7 χώρες και γ) τί είναι οι υπόλοιποι ευρωβουλευτές που εξελέγησαν. Από ποια κόμματα προέρχονται; Είναι ακροδεξιοί; Ακροαριστεροί; Σύντομα θα το ξέρουμε και σύντομα θα δούμε πόσοι και ποιοι από αυτούς θα μπορούσαν να ενταχθούν σε κάποια ευρωομάδα. Το βέβαιο είναι ότι η λαϊκιστική Δεξιά είναι αρκετά ισχυρότερη.
Στο σημείο αυτό να τονίσουμε ότι όλη η νομοθετική δουλειά μέσα στον ευρωκοινοβούλιο γίνεται μέσα από τις πολιτικές ομάδες. Γι αυτό και έχει μεγάλη σημασία πως συγκροτούνται και ποιος συμμετέχει. Αν ένας ευρωβουλευτής δεν ανήκει σε μια πολιτική ομάδα στην ουσία είναι μη ενεργός.
Συμπεράσματα
Μερικά επιπλέον βασικά συμπεράσματα που θα πρέπει να κρατήσουμε από τη χθεσινή ημέρα είναι:
- Το ενδιαφέρον των ευρωπαίων για τις ευρωεκλογές δεν έπεσε. Μπορεί η συμμετοχή να ήταν μόλις λίγο πάνω από το 51%, ωστόσο ήταν ελαφρώς αυξημένη σε σχέση με το 2019 έστω κι αν αυτό εκφράζεται με στήριξη προς τα ευρωσκεπτικιστικά κόμματα. Οι Ευρωπαίοι ενδιαφέρονται στον ίδιο βαθμό για την Ευρώπη μόνο που πλέον θέλουν μια άλλη Ευρώπη.
- Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, η παραδοσιακή Δεξιά όχι μόνο διατηρεί τις δυνάμεις της αλλά τις αυξάνει,
- Χαμένοι είναι οι Σοσιαλδημοκράτες, οι Πράσινοι, οι Φιλελεύθεροι και η Αριστερά, οι δυνάμεις των οποίων κατευθύνθηκαν δεξιότερα. Ο πάλαι ποτέ «προοδευτικός» χώρος δεν αρέσει και δεν πείθει σε μια εποχή που βρίσκονται σε έξαρση το μεταναστευτικό, το ενεργειακό, η ακρίβεια και τα ζητήματα που αφορούν την ασφάλεια.
- Η επικράτηση του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος δείχνει κατά πάσα πιθανότητα ότι θα έχουμε μια δεύτερη θητεία στην προεδρία της Επιτροπής της Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν παρά το γεγονός ότι η ίδια αποτελεί κόκκινο πανί ακόμη και μεταξύ μελών του κόμματός της. Η ψηφοφορία είναι μυστική και στις προηγούμενες εκλογές κάποια μέλη του κόμματός της δεν την ψήφισαν. Εικάζεται ότι δεν την είχε υποστηρίξει ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και οι ευρωβουλευτές που προέρχονταν από το κόμμα του. Τώρα όμως ο Μακρόν δεν έχει την σιγουριά που είχε το 2019 και με την προκήρυξη πρόωρων εκλογών που εξήγγειλε μετά την χθεσινή πανωλεθρία του, έχει πολύ σοβαρότερα προβλήματα από την κυρία Φον ντερ Λάιεν. Ίσως η Γερμανίδας πρόεδρος της Κομισιόν να αναζητήσει για σιγουριά συμμαχία με κάποια άλλη πολιτική ομάδα πλην των Σοσιαλιστών και των Φιλελευθέρων (Renew).
- Έχουμε μια σημαντική άνοδο της ακροδεξιάς σε μεγάλες χώρες, που αποτελούν πολιτικό βαρόμετρο για την ΕΕ και έχουν μεγάλη επιρροή. Στη Γερμανία το AfD είναι καθαρά δεύτερο κόμμα, στη Γαλλία η κυρία Λεπέν συνέτριψε τη φιλελεύθερη Δεξιά και τους Σοσιαλιστές, στην Ολλανδία του κόμμα του κ. Βίλντερς είναι δεύτερο κερδίζοντας 7 έδρες από μία που είχε το 2019, στην Αυστρία το ακροδεξιό FPÖ είναι πρώτο κόμμα και στην Ιταλία η κυρία Μελόνι με την Λέγκα του Βορρά του κ. Σαλβίνι ξεπερνά το 35% από μόλις 10% το 2019.
Όπως σημειώσαμε και παραπάνω ένα σημαντικό ερώτημα που προκύπτει είναι αν η κυρία Φον ντερ Λάινεν κάνει μια δεύτερη θητεία. Μιλώντας χθες πάντως στους κατά τη διάρκεια της εκλογικής βραδιάς φάνηκε σίγουρη για το ότι θα κερδίσει τη μάχη για την επιτροπή. Κύκλοι στις Βρυξέλλες πάντως εικάζουν ότι ή εκλογή επιτρόπου μπορεί να καθυστερήσει ώστε να έχουν ολοκληρωθεί οι αμερικανικές εκλογές. Σε περίπτωση νίκης του Ντόναλντ Τραμπ90 στις ΗΠΑ η κυρία Φον ντερ Λάιεν δεν θα ήταν ότι καλύτερο για την αμερικανική πλευρά.
Τέλος αυτό που θα πρέπει επίσης να κρατήσουμε είναι η μεγάλη νίκη της Τζόρτζια Μελόνι στην Ιταλία. Κύκλοι στις Βρυξέλλες θεωρούν ότι η Μελόνι έκανε μια σημαντική δουλειά στην Ιταλία, ρύθμισε το μεταναστευτικό συμμάζεψε την οικονομία και τώρα θα πρέπει να ανταμειφθεί γι αυτό από την ΕΕ κάτι που μεταφράζεται σε μια υψηλή θέση όπως του προέδρου του Συμβουλίου ή του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας.