Μια πρωτότυπη, μοντέρνα –με όρους εκφραστικών μέσων – και κάπως ανατρεπτική έκθεση μπορούν και θα μπορούν για αρκετό καιρό ακόμη να δουν όσοι επισκεφθούν το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο στην Αθήνα (Παλιά Βουλή).
Ο γνωστός σκιτσογράφος Αντώνης Νικολόπουλος ή Soloup όπως είναι ευρύτερα γνωστός, αυτή τη φορά συμπράττει με την επιστημονική ομάδα του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου και την καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αιγαίου Εύη Σαμπανίκου και δημιουργεί ένα κόμικ για την ελληνική επανάσταση του 1821 βασισμένο σε ιστορικές πηγές και με τρόπο που ξεφεύγει από το τυπικό εθνικό αφήγημα για την ελληνική επανάσταση.
Το 1821 με το πενάκι του Soloup
Σε μια χρονιά κατά την οποία είδαμε πολλές εκδηλώσεις για το 1821, λίγο πολύ όλες ίδιες ως προς την ερμηνεία της ελληνικής επανάστασης το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο πρωτοτυπεί και φέρνει στο κοινό την ιστορία του αγώνα με έναν άλλο τρόπο, ανορθόδοξο θα πουν πολλοί, επιστημονικά τεκμηριωμένο όμως που συνδυάζει ιστορικές πηγές και την τέχνη των κόμικς, που είναι πολύ δημοφιλής στη νεολαία και όχι μόνο.
Η έκθεση στο ΕΙΜ είναι βασισμένη στο graphic novel του Soloup με τίτλο «21: Η μάχη της πλατείας», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ίκαρος.
Το έργο επιχειρεί μια διαφορετική προσέγγιση της Ιστορίας, συνδυάζοντας την έντεχνη αφήγηση των κόμικς με την επιστημονική τεκμηρίωση.
Ακολουθώντας τα κείμενα πάνω από 30 συγγραφέων, αλλά και τις εικαστικές δημιουργίες περισσότερων από 50 ζωγράφων και χαρακτών, το βιβλίο αποτελεί ένα παζλ υποκειμενικών προσεγγίσεων για τις μάχες και τα πρόσωπα του αγώνα, τα γεγονότα και τις ιδέες της επανάστασης.
Το παράρτημα του βιβλίου, με γλωσσάρι, χρονολόγιο, βιογραφικά, αλλά και κατατοπιστικά κείμενα και αναφορές σε πηγές, προσφέρεται για μια πολυεπίπεδη ανάγνωση. Πρωταγωνιστές μια νεαρή κοπέλα του σήμερα και ένας άστεγος που συναντιούνται έξω από την Παλιά Βουλή και ξεκινούν έναν διάλογο για την επανάσταση.
Ο άστεγος της ιστορίας είναι μια αλληγορική μορφή που συνδέει το χθες και το σήμερα με αφηγήσεις τις ιστορίας του αγώνα μέσα από τα μάτια όχι των γνωστών ιστορικών αλλά των αγωνιστών που έφτασαν στις μέρες μας από απομνημονεύματα και άλλες καταγραφές.
To έργο υποστηρίχτηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.) με τη συμβολή του τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας κι Επικοινωνίας (Τ.Π.Τ.Ε) του Πανεπιστημίου Αιγαίου ενώ τελεί υπό την αιγίδα του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου (Ε.Ι.Μ).
Η έκθεση «1821- Η μάχη της πλατείας» βασίζεται στην έρευνα και το εικαστικό υλικό του graphic novel του Soloup. Περιλαμβάνει αφηγηματικές ενότητες από το έργο, πρωτότυπες σελίδες και προσχέδια σε μολύβι αλλά και υλικό τεκμηρίωσης από κειμήλια, αρχεία και εικαστικά έργα, που χρησίμευσαν ως πρότυπες αναφορές για τον σχεδιασμό συγκεκριμένων σκίτσων του έργου. Στον χώρο της έκθεσης θα προβάλλεται και το ντοκιμαντέρ αποτύπωσης και δημιουργίας του έργου: Making of …behind the sketches, σε σκηνοθεσία Μελέτη Μοίρα.
Ευτυχής συγκυρία είναι η ανάπτυξη της έκθεσης στον τόπο που διαδραματίζεται η σύγχρονη ιστορία του graphic novel, στο μέγαρο της Παλαιάς Βουλής, όπου από το 1962 στεγάζεται το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο. Έτσι οι επισκέπτες, πριν μπουν στον εκθεσιακό χώρο του κτηρίου, αντικρίζουν τον υποβλητικό έφιππο ανδριάντα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, έργο του γλύπτη Λάζαρου Σώχου, που πρωταγωνιστεί στις σελίδες του βιβλίου. Η έκθεση θα γίνεται παράλληλα και στο μουσείο Τεριάντ στη Μυτιλήνη και σύντομα θα υπάρχει διαθέσιμο και ένα e-book 870 σελίδων για εκπαιδευτική χρήση για σχολεία κάθε βαθμίδας.
Σκίτσα: Soloup /Αντώνης Νικολόπουλος (Μεταδιδακτορικός Ερευνητής ΤΠΤΕ/ Πανεπιστήμιο Αιγαίου)
Ερευνητική ομάδα:
Νατάσα Καστρίτη (Ιστορικός Τέχνης, επιμελήτρια ΕΙΜ)
Ρεγγίνα Κατσιμάρδου (Ιστορικός, επιμελήτρια ΕΙΜ)
Παναγιώτα Παναρίτη (Δρ. Αρχαιολογίας, επιμελήτρια ΕΙΜ)
Επιστημονική συμβολή:
Εύη Σαμπανίκου (Καθηγήτρια ΤΠΤΕ / Πανεπιστήμιο Αιγαίου)