Όλα είναι σχεδόν έτοιμα για το 6ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου, ένα φεστιβάλ που καταξιώθηκε τα τελευταία χρόνια προβάλλοντας ταινίες υψηλού επιπέδου με ιστορικό και κοινωνικοπολιτικό περιεχόμενο. Το φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί από τις 22 έως τις 29 Αυγούστου και εκτός από το διαγωνιστικό του πρόγραμμα και το πανόραμα θα έχει ένα πλούσιο πρόγραμμα παράλληλων εκδηλώσεων, όπως εκθέσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, μαθήματα για παιδιά και άλλα.
Λίγο πριν την έναρξη του φετινού φεστιβάλ, η καλλιτεχνική διευθύντρια Ειρήνη Σαρίογλου, μίλησε στο CNN Greece, για το φετινό πρόγραμμα και όσα θα λάβουν χώρα στο ακριτικό Καστελλόριζο σε λίγες μέρες από σήμερα
- Έκτη χρονιά Διεθνούς Φεστιβάλ Καστελλορίζου «Πέρα από τα σύνορα». Ένα φεστιβάλ που απέκτησε γρήγορα φήμη τόσο για το όμορφο Καστελλόριζο και το συμβολισμό που έχει, όσο και για το γεγονός ότι πρόκειται για ένα θεματικό κατά κάποιο τρόπο φεστιβάλ. Τι θα μας παρουσιάσετε φέτος;
Το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλόριζου διεξάγεται κάθε χρόνο τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου και διοργανώνεται από το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών. Άρα οι διοργανωτές είναι ιστορικοί και πολύ σωστά είπατε ότι ξεκίνησε ως θεματικό φεστιβάλ, ως φεστιβάλ ιστορικού ντοκιμαντέρ. Σύντομα όμως επεκτάθηκε και συμπεριλαμβάνει σήμερα και άλλα κοινωνικοπολιτικά θέματα που απασχολούν την υφήλιο. Φέτος είχαμε 600 συμμετοχές από 50 χώρες και η προκριματική επιτροπή, αποτελούμενη από διεθνώς καταξιωμένους σκηνοθέτες επέλεξε τα καλύτερα 27 για να διαγωνιστούν.
Είκοσι επτά ντοκιμαντέρ λοιπόν διαγωνίζονται από 17 χώρες. Επίσης έχουμε και το Πανόραμα στο οποίο υπάρχουν εκτός διαγωνισμού 16 πολύ αξιόλογες ταινίες. Οι πολλές χώρες και οι πολλές συμμετοχές εξασφαλίζουν και την παρουσία πολλών πρεσβειών για ακόμα μία χρονιά.
Να θυμίσω ότι η μεγαλύτερη κοινότητα Καστελλοριζιών ζει και ευημερεί στη μακρινή Αυστραλία. Είναι 100.000 άνθρωποι πολλοί από αυτούς στα ανώτατα αξιώματα της αυστραλιανής κοινωνίας και αυτή είναι η αιτία που πρώτα η πρεσβεία της Αυστραλίας στην Αθήνα μας παρακολουθεί και στέκεται αρωγός των προσπαθειών μας.
Από κει και πέρα έχουμε μαζί μας σε κάθε χρόνο την πρεσβεία των ΗΠΑ, του Ισραήλ, της Κύπρου, της Ολλανδίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Μεγάλης Βρετανίας. Είναι πολύ μεγάλη χαρά και τιμή να φιλοξενούμε φέτος όλους αυτούς τους διακεκριμένους καλεσμένους. Τώρα όσον αφορά το περιεχόμενο των ταινιών στο διαγωνιστικό έχουμε ταινίες κυρίως, ιστορικού περιεχομένου. Έχουμε για παράδειγμα ένα ελληνικό ντοκιμαντέρ που θυμάται τα προσφυγικά στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας και την ιστορία των προσφύγων που ήρθαν στην Ελλάδα το 1922 και το πως συνδέθηκαν αυτά τα κτίρια με τον μικρασιατικό ελληνισμό και πως συμπεριφέρθηκε στους πρόσφυγες το ελληνικό κράτος.
Από την άλλη μεριά έχουμε ταινίες για το Απαρτχάιντ και τη Νότια Αφρική, για τα ανθρώπινα δικαιώματα και είναι πραγματικά πολύ υψηλού επιπέδου ταινίες. Θέλουμε όλα αυτά τα χρόνια και επιμένουμε σε αυτό να είμαστε ένα φεστιβάλ μπουτίκ.
Δεν μας ενδιαφέρει η ποσότητα, μας ενδιαφέρει όμως πολύ και έχουμε μία εμμονή σε αυτό, η ποιότητα και μας ενδιαφέρει οι ταινίες που θα προβληθούν, από τις 600 που λάβαμε δηλαδή, να είναι πράγματι οι καλύτερες και από τις 27 οι ακόμα καλύτερες να κερδίσουν τα βραβεία που δίνονται με χορηγία της Βουλής των Ελλήνων.
Όλα αυτά τα χρόνια το φεστιβάλ τελούσε υπό την αιγίδα του υπουργείου Εξωτερικών. Φέτος το φεστιβάλ τελεί υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας και για μας είναι εξαιρετικά μεγάλη τιμή να έχουμε την αρωγή, την υποστήριξη και την αιγίδα της και προσπαθούμε λοιπόν να φανούμε αντάξιοι.
- Υπάρχει φέτος κάποιο ειδικό αφιέρωμα στο φεστιβάλ;
Το φεστιβάλ έχει το στίγμα του 1821. Ξεκινάμε με μία ταινία αφιερωμένη στις Σπέτσες και το ρόλο που έπαιξαν το 1821. Θα είναι η τελετή έναρξης του φεστιβάλ. Θα ακολουθήσει μία συναυλία αφιέρωμα σε τραγούδια της ελευθερίας. Τα 200 χρόνια της Επανάστασης μας θυμίζουν έννοιες, όπως του χρέους προς την πατρίδα, της αυτοθυσίας, την έννοια του ήρωα, ελληνική λέξη που έχει μεταφραστεί σε όλες τις γλώσσες του κόσμου και βεβαίως την υπέρτατη αξία της ελευθερίας.
Σε αυτό το πλαίσιο θα κινηθεί όλο το φεστιβάλ και οι συναυλίες έναρξης και λήξης και οι παρουσιάσεις βιβλίων που θα γίνουν. Θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά ένα βιβλίο που εκδίδεται σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο της Γενεύης και αφορά προεπαναστατικά κείμενα. Αυτά τα κείμενα δημοσιεύτηκαν στα γαλλικά και στα αγγλικά στον Τύπο της εποχής. Εμείς σήμερα σαν Ιδρυμα Ιστορικών Μελετών τα έχουμε μεταφράσει στα ελληνικά και στα τουρκικά και θα παρουσιαστούν στο κοινό του φεστιβάλ σε μορφή θεατρικού αναλογίου.
Έχουμε επίσης την παρουσία του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου που θα κάνει μία έκθεση για τον αγώνα του 1821.
Τι άλλο θα έχει το φετινό πρόγραμμα;
Το φεστιβάλ θεωρώ ότι τον πρώτο χρόνο, το 2016, απέτυχε γιατί δεν μπορούσε να συμπεριλάβει την τοπική κοινωνία. Μας ενδιαφέρουν πολύ οι ξένοι φίλοι μας εντός και εκτός Ελλάδας που θα έρθουν και θα παραστούν αλλά πιο πολύ μας ενδιαφέρει και η τοπική κοινωνία και τα παιδιά. Το Διεθνές Φεστιβάλ Καστελλόριζου είναι 50% οι ταινίες τεκμηρίωσης και το άλλο 50% είναι τα εκπαιδευτικά προγράμματα που γίνονται παράλληλα για τα παιδιά του νησιού.
Θα έχουμε έκθεση και μαθήματα φωτογραφίας, μαθήματα σεναρίου, μαθήματα κινηματογράφησης θα έχουμε παραστάσεις κουκλοθέατρου και Καραγκιόζη, υπάρχουν πάρα πολλές δράσεις, γιατί όπως γνωρίζετε μέχρι τη Μικρασιατική τραγωδία το Καστελλόριζο ήταν σημείο αναφοράς για τον πολιτισμό.
Πάντα ήθελε να μοιάσει στη μεγάλη αρχόντισσα της Ιωνίας, τη Σμύρνη. Ότι καλό έφτιαχναν οι Σμυρνιοί, το υιοθετούσαν και οι Καστελλοριζιοί. Δεν είναι τυχαίο ότι κάποτε το Καστελλόριζο είχε 3.000 μαθητές, 14.000 κατοίκους, τις καλύτερες σχολές αργυροχρυσοχοΐας όλης της περιοχής, ότι είχαν βιβλιοθήκες, ότι είχαν επενδύσει δηλαδή στα γράμματα. Αυτό που προσπαθεί να κάνει το φεστιβάλ είναι να ξαναβρεί το Καστελλόριζο τη θέση που του αξίζει πολιτιστικά.
- Ποια είναι τα βραβεία που θα δώσει φέτος το φεστιβάλ και από ποιους απαρτίζεται η κριτική επιτροπή;
Είναι πάρα πολύ τιμητικό ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής φέτος να είναι ο Κλάους Έντερ, που είναι ο γενικός γραμματέας της Διεθνούς Επιτροπής Κριτικών Κινηματογράφου.
Στην κριτική επιτροπή είναι η Μαριάννα Οικονόμου που είναι πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικού Ντοκιμαντέρ καταξιωμένη σκηνοθέτιδα, είναι ο Ζάν Κριστόφ Καρόν από το κανάλι PHOENIX, της Γερμανίας το οποίο εξειδικεύεται στο ντοκιμαντέρ και ιδιαίτερα στο ιστορικό ντοκιμαντέρ, είναι ο Bruno Σατελέν που είναι επίσης συντονιστής φεστιβάλ ντοκιμαντέρ παγκοσμίως και ή Μάρω Αναστόπουλου πού είναι σκηνοθέτιδα.
Έχουμε το βραβείο καλύτερου ιστορικού ντοκιμαντέρ, καλύτερου κοινωνικοπολιτικού ντοκιμαντέρ, το βραβείο Ελληνικού ντοκιμαντέρ με την αρωγή του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, το βραβείο του Οδυσσέα για απόδημο σκηνοθέτη με την αρωγή της Γενικής Γραμματείας απόδημου Ελληνισμού και δημόσιας διπλωματίας και έχουμε το βραβείο του ΕΚΟΜΕ που είναι σταθερός αρωγός των προσπαθειών μας που δίνει το βραβείο μεσογειακής φιλίας.
- Το Καστελλόριζο είναι ένα μικρό νησί και δεν μπορεί να φιλοξενήσει πάρα πολύ κόσμο που ενδεχομένως να ήθελε να κάνει τις διακοπές του και ταυτόχρονα να δει και ταινίες. Πώς θα μπορούσε να πάει «πέρα από τα σύνορα» για παράδειγμα να κάνουν μια περιοδεία οι ταινίες; Σχεδιάζετε κάτι ίσως πάνω σε αυτό;
Το κάνουμε ήδη αυτό και θα σας εξηγήσω πώς. Κάθε χρόνο παράλληλα με τις προβολές έχουμε ένα τιμώμενο ακαδημαϊκό ίδρυμα, ένα τιμώμενο κανάλι και ένα τιμώμενο φεστιβάλ. Καλούμε τους αγαπημένους φίλους να έρθουν από το εξωτερικό με την προϋπόθεση ότι μετά το πέρας του φεστιβάλ θα μας καλέσουν και οι ίδιοι και το φεστιβάλ θα μπορέσει να περιοδεύσει. Για παράδειγμα τον πρώτο χρόνο τιμώμενο ακαδημαϊκό ίδρυμα ήταν το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και το κανάλι ήταν το BBC. Αμέσως μετά το πέρας του φεστιβάλ, με τις βραβευμένες ταινίες μας, ταξιδέψαμε στο Λονδίνο προάγοντας και την ίδια την ιστορία του Καστελλόριζου και την ίδια την Ελλάδα, όχι μόνο το φεστιβάλ.
Κάθε χρόνο λοιπόν περιοδεύουμε. Δεν καταφέραμε να περιοδεύσουμε λόγω των περιορισμών του κορωνοϊού μόνο πέρυσι. Φέτος το τιμώμενο πανεπιστήμιο είναι το Ινστιτούτο Ντοκιμαντέρ στην Πράγα στην Τσεχία και το τιμώμενο κανάλι είναι επίσης ένα κανάλι της Τσεχίας που εξειδικεύεται στο ντοκιμαντέρ.