Τις τελευταίες εβδομάδες έχω μιλήσει με πολλούς δημάρχους και παράγοντες του τουρισμού στα νησιά και έχω επισκεφθεί κάποια από αυτά, αποκομίζοντας μια, θέλω να πιστεύω , καθαρή κατά το δυνατό εικόνα για το τι συμβαίνει.
Θα μπορούσα να συνοψίσω τα συμπεράσματα μου στα εξής:
Α) Οι επιχειρηματίες έχουν πάρει απόφαση ότι το 2020 θα είναι μια χαμένη χρονιά. Στη καλύτερη περίπτωση, θα μπορέσουν να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους και να κρατήσουν τις επιχειρήσεις τους ανοιχτές περιμένοντας το 2021 για να μπει ξανά ο τουρισμός σε τροχιά ανόδου.
Β) Οι επιχειρηματίες φοβούνται περισσότερο την οικονομική κρίση που έχει προκαλέσει ο κορωνοϊός, παρά τον κορωνοϊό.
Γ) Στα νησιά επιχειρηματίες και δημοτικές αρχές έχουν προετοιμαστεί για την πιθανότητα κρουσμάτων, ή νομίζουν ότι έχουν προετοιμαστεί, καθώς αν υπάρξουν πολλά κρούσματα μαζί, θα υπάρξει πρόβλημα. Μερικά κρούσματα τα απομονώνεις. Τι θα γίνει όμως σου προκύψουν πολλά γκρουπ που θα πρέπει να μπουν σε καραντίνα; Τοπικοί παράγοντες θεωρούν σχεδόν σίγουρο ότι θα έχουν κρούσμα.
Δ) Πολλοί βλέπουν την φετινή κρίση ως ευκαιρία – αν μπορεί να χαρακτηριστεί ευκαιρία - να αναδιοργανωθούν, να δημιουργήσουν ξανά εκστρατείες προβολής των περιοχών τους, να κάνουν ανακαινίσεις και διορθωτικές κινήσεις, να αναζητήσουν τρόπους επέκτασης της τουριστικής περιόδου με εναλλακτικό τουρισμό. Επίσης είναι και ένα μάθημα για τους ντόπιους –και όχι για τους επιχειρηματίες που δουλεύουν στα νησιά μόνο την τουριστική περίοδο- να δώσουν λίγη περισσότερη προσοχή στην παραδοσιακή οικονομία του τόπου τους δηλαδή στην αγροτική παραγωγή.
Ε) Ο Αύγουστος θα είναι σχετικά καλός μήνας καθώς υπάρχει ενδιαφέρον και γίνονται κρατήσεις. Ελπίζουν ότι και ο Σεπτέμβριος θα είναι καλό μήνας.
ΣΤ) Οι τιμές έχουν πέσει, σε κάποιες περιπτώσεις και 50% ενώ γίνεται και το χαρακτηριστικό παζάρι. Φέτος είναι μια ευκαιρία για τους Έλληνες να κάνουν διακοπές λίγο πιο οικονομικά, στον τόπο τους χωρίς συνωστισμό.
Ζ) Τέλος, θεωρούν ότι εκτός απροόπτου, το 2021 ακόμη και με μια πτώση 30% σε σχέση με το 2019 που καταγράφηκε ρεκόρ με περίπου 30 εκατομμύρια τουρίστες θα είναι καλή χρονιά καθώς μπορεί να φέρνει τον τουρισμό 5 χρόνια πίσω όσον αφορά τις αφίξεις , αλλά 20 εκατομμύρια τουρίστες δεν είναι καθόλου άσχημο νούμερο και είναι μια καλή αφετηρία.
Η φετινή χρονιά θα είναι μια χρονιά συντήρησης για τους περισσότερους επιχειρηματίες, αλλά και μια καταστροφική χρονιά για κάποιους που δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν. Πολλά ξενοδοχεία δεν θα ανοίξουν και ήδη καταγράφονται τεράστιες απώλειες σε θέσεις εργασίας σε όλες τις ειδικότητες. Αυτοί οι άνθρωποι είναι που θα πρέπει να στηριχθούν πρωτίστως για να μπορέσουν να βγάλουν το Χειμώνα και να είναι έτοιμοι να ξαναδουλέψουν του χρόνου.
Η πανδημία ήταν ένα καλό μάθημα τόσο για τους κυβερνώντες όσο και σε μικρή κλίμακα, μέσα στις μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά δηλαδή, για το ότι η οικονομία δεν θα πρέπει να βασίζεται μόνο ή τουλάχιστον στο μεγαλύτερο ποσοστό της σε μια πηγή εσόδων.
Ας μας γίνει αυτό μάθημα για να το μέλλον. Και μιας και συζητούμε και σχεδιάζουμε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο για τη χώρα το οποίο οσονούπω να παρουσιαστεί, καλό θα είναι να αξιοποιήσουμε την εμπειρία που αποκομίσαμε με τον κορωνοϊό και να στραφούμε σε μια περισσότερο διαφοροποιημένη οικονομία.