Η Ευρώπη στο προσφυγικό απέτυχε, παραδέχονται Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, ενώ δεν αξιοποιήθηκε όπως θα έπρεπε η συμφωνία ΕΕ- Τουρκίας. Παρά το γεγονός ότι στις μεγάλες προσφυγικές ροές του 2015, όταν η προσφυγική κρίση έφτασε στο αποκορύφωμά της, οι ευρωπαϊκές χώρες ανταποκρίθηκαν θετικά δεχόμενες χιλιάδες ανθρώπους, από το Μάρτιο του 2016 έκλεισαν τα σύνορα και το πρόβλημα γιγαντώθηκε για τις χώρες πρώτης υποδοχής.
Ανεξάρτητα από τις ευθύνες που μπορεί να έχει η προηγούμενη ελληνική κυβέρνηση και σε μικρότερο βαθμό η παρούσα, για το χάος και τις απάνθρωπες συνθήκες στα νησιά, η αλήθεια είναι ότι η Ευρώπη μετέτρεψε τη χώρα μας σε χώρα εγκλωβισμού προσφύγων και μεταναστών. Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς, είπε πρόσφατα σε συνέντευξή του στην ιταλική εφημερίδα La Repubblica ότι η Ευρώπη δεν πρέπει να ξανααποτύχει στο προσφυγικό αναγνωρίζοντας προφανώς ότι απέτυχε.
Γνωρίζουμε ότι πολύ σύντομα θα παρουσιαστεί ένα νέο ευρωπαϊκό σχέδιο για το προσφυγικό που θα επιχειρεί να καλύψει τα κενά του υπάρχοντος και να κάνει δικαιότερη κατανομή του προβλήματος στις ευρωπαϊκές χώρες. Σύμφωνα με πηγές της ΕΕ, με τις οποίες μίλησε το CNN Greece, το σχέδιο αυτό βρίσκεται στο στάδιο της σύνταξής του και θα παρουσιαστεί επίσημα αφού θα έχει συζητηθεί πρώτα σε εθνικό επίπεδο και θα έχει λάβει τις αρχικές δεσμεύσεις.
Η νέα Κομισιόν ξεκινά τη θητεία της έχοντας στην ατζέντα της τρία μεγάλα θέματα, τα οποία είναι:
α) Το “green deal”, ή αλλιώς το σχέδιο για την πράσινη ανάπτυξη και τη μετάβαση στην πράσινη εποχή. Ένα σχέδιο αρχικού προϋπολογισμού ενός τρισ. ευρώ για το οποίο θα μιλάμε συχνά στο επόμενο διάστημα,
β) η ψηφιοποίηση
γ) το νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση, το οποίο -ως χώρα πρώτης υποδοχής και με δεδομένη την κατάσταση στα ελληνικά νησιά- μας ενδιαφέρει άμεσα.
Έλληνες ευρωβουλευτές μιλώντας στο CNN Greece είπαν ότι γνωρίζουν μόνο βασικές αρχές του σχεδίου και το ερώτημα είναι, δεδομένης της πίεσης, πότε θα αρχίσει να εφαρμόζεται. Αν παρουσιαστεί πριν τη σύνοδο κορυφής του Μαρτίου, όπως είναι ο στόχος, θα ακολουθήσει ένας κύκλος συζητήσεων και -προφανώς- η γερμανική προεδρία θα κληθεί να το περάσει το επόμενο εξάμηνο. Το ζήτημα είναι πότε θα το δούμε να εφαρμόζεται.
Το νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση το οποίο κάποιοι αποκάλεσαν “Νέο Δουβλίνο” αλλάξει άρδην όσα ισχύουν μέχρι σήμερα για το άσυλο.
Η συνθήκη του Δουβλίνου προβλέπει ότι η αίτηση για άσυλο γίνεται στη χώρα υποδοχής, κάτι που, όπως λένε πηγές των Βρυξελλών, είναι ξεπερασμένο στην Ευρώπη του σήμερα, η οποία βρίσκεται στο κέντρο μεγάλων εξελίξεων αναφορικά με το μεταναστευτικό. Το νομικό καθεστώς του ασύλου θα αλλάξει ώστε το βάρος να επιμερίζεται σε όλες τις χώρες
Το νέο σχέδιο για το μεταναστευτικό – προσφυγικό, θα βασίζεται στους πυλώνες της αλληλεγγύης και της υπευθυνότητας, όπως μας είπε αξιωματούχος της Κομισιόν, κι αυτό για να πειστούν οι χώρες που θα αναλάβουν το βάρος της υποδοχής προσφύγων ότι τώρα πια θα έχουν τη βεβαιότητα πως η Ευρώπη θα προστατεύει τα σύνορά της. Όχι απλά με τη Frontex, αλλά με μία ισχυρή ευρωπαϊκή ακτοφυλακή, που μέχρι το 2027 θα έχει 10.000 μόνιμους συνοριορφύλακες και ακτοφύλακες, δικά της μέσα, θα οπλοφορεί και θα δίνει στους Ευρωπαίους την αίσθηση και τη σιγουριά ότι τα σύνορα φυλάσσονται.
Στον πυλώνα της υπευθυνότητας περιλαμβάνεται, επίσης, ένα φιλόδοξο πρόγραμμα επιστροφών για όσους δεν έχουν δικαίωμα ασύλου.
Να υπενθυμίσουμε εδώ ότι οι επιστροφές σήμερα βρίσκονται σε πολύ χαμηλό επίπεδο συγκριτικά με τις εισροές.
Το πρόγραμμα των επιστροφών θα περιλαμβάνει μια σειρά από συμφωνίες με χώρες της Αφρικής, στις οποίες θα δίνονται κίνητρα που θα τις διευκολύνουν να δέχονται πίσω μετανάστες, όπως αναπτυξιακά κίνητρα, βίζες, προτιμήσεις εμπορίου, υποτροφίες κ.α.
Η Σουηδή επίτροπος για τις εσωτερικές υποθέσεις που έχει και την αρμοδιότητα για το μεταναστευτικό, Ίλβα Γιόχανσον, έχει ξεκινήσει ήδη επαφές στην Ευρώπη για την ενημέρωση των κυβερνήσεων για το νέο μεταναστευτικό σύμφωνο. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Σουηδία είναι από τις πρώτες χώρες στην υποδοχή προσφύγων.
Αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες θεωρούν ότι η συγκυρία είναι ευνοϊκή για το νέο σύμφωνο γιατί πρώτον η Γερμανία και η Γαλλία δείχνουν διευθετημένες να το στηρίξουν περισσότερο, η Σλοβακία έχει εκλογές τον επόμενο μήνα στις οποίες αναμένεται να χάσει το μέτωπο των ευρωσκεπτικιστών, που αντιδρούσαν στο μεταναστευτικό, και στην Ιταλία ο Σαλβίνι είναι εκτός παιχνιδιού με ότι αυτό σημαίνει.
Αξιωματούχος των Βρυξελλών, πάντως, τονίζει ότι δεν θα κατατεθεί η πρόταση αν δεν υπάρχουν οι ενδείξεις ότι το σχέδιο θα γίνει αποδεκτό και σεβαστό από τα κράτη μέλη.
Μέσα στο νομοθετικό πλαίσιο που θα παρουσιαστεί το Μάρτιο, στον τομέα του επιμερισμού των βαρών θα υπάρχει η πρόβλεψη διαφορετικών τομέων αλληλεγγύης, στους οποίους θα συνεισφέρουν υποχρεωτικά τα κράτη μέλη, είτε με αιτήσεις ασύλου, είτε σε είδος, είτε με ανάληψη της ευθύνης να διεκπεραιώνουν μέρος της διαδικασίας, όπως επιστροφές.
Προϋπόθεση βέβαια για να λειτουργήσει αυτό το σύστημα είναι στον πρώτο τομέα αλληλεγγύης, που είναι αυτός του επιμερισμού των βαρών των αιτήσεων ασύλου, να συμμετάσχουν τουλάχιστον 20 χώρες. Αυτό το νέο σχέδιο θα αναμορφώνει ριζικά τη νομοθεσία για το άσυλο.
H Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να διατηρήσει ανοιχτό το δίαυλο επικοινωνίας και συνεργασίας με την Τουρκία στο μεταναστευτικό και μετά το πέρας του παρόντος προγράμματος επιθυμία της είναι να το ανανεώσει.