Χάχλες, γκιουζλεμέδες, σουγάνια κι άλλες τέτοιες άγνωστες λέξεις με ανατολίτικη πολλές φορές καταγωγή.
Αν δεν είσαι Μυτιληνιός, θα πρέπει να έχεις επισκεφτεί τουλάχιστον μία φορά το νησί για να τις γνωρίζεις και να ξέρεις σε τι αντιστοιχούν. Άπαξ και τις γνώρισες δεν θα τις ξεχάσεις ποτέ.
Ο γευστικός παράδεισος της Μυτιλήνης και με τον όρο εννοούμε τόσο την κουζίνα του νησιού και τις παραδοσιακές συνταγές του που χάνονται στα βάθη των αιώνων, όσο και τα τοπικά προϊόντα, την πρώτη ύλη δηλαδή, είναι ένα σημαντικό όπλο στη φαρέτρα της τοπικής κοινωνίας για να ανακτήσει το χαμένο έδαφος στον τομέα του τουρισμού.
Πρόσφατα στο Μόλυβο της Μυτιλήνης πραγματοποιήθηκε το πρώτο φεστιβάλ γεύσεων του νησιού με τον τίτλο Lesvos food fest και προσέλκυσε πολύ κόσμο ο οποίος ήθελε να δει από κοντά τον γαστρονομικό πλούτο του νησιού.
Το φεστιβάλ μπορεί να έγινε στο Μόλυβο, φημισμένο ταξιδιωτικό προορισμό στο βόρειο τμήμα αλλά ολόκληρο το νησί αποτελεί ένα μωσαϊκό γεύσεων με βάση τους μεζέδες, το ελαιόλαδο και φυσικά το ούζο, σήμα κατατεθέν της Μυτιλήνης.
Στις τρεις μέρες που κράτησε το φεστιβάλ, έγιναν αρκετές εκδηλώσεις για την γνωριμία των επισκεπτών με την κουζίνα του νησιού μέσα από μια ιδιαίτερη παρουσίαση. Γυναίκες του Μολύβου, άνοιξαν τα σπίτια τους και τις αυλές τους και παρασκεύασαν επί τόπου παραδοσιακά εδέσματα δείχνοντας τα μυστικά των συνταγών τους. Επειδή στη Μυτιλήνη η οικοτεχνία και γενικώς ο παραδοσιακή κουζίνα έχει περάσει κάθετα στο χώρο της επαγγελματικής εστίασης τα ίδια εδέσματα μπορεί να τα απολαύσει κανείς και στις ταβέρνες και εστιατόρια του νησιού.
Από τα σπιτικά ζυμαρικά, τις πίτες, τα θαλασσινά της περιοχής με κορυφαία τη σαρδέλα Καλλονής μέχρι τα “γεμάτα” τα τοπικά αμυγδαλωτά, η κουζίνα της Μυτιλήνης είναι μέρος του πολιτισμού και του ιδιαίτερου χρώματός της.
Μαγειρέματα από γνωστούς σεφ
Το φεστιβάλ έκλεισε με τον σεφ Αλέξανδρος Παπανδρέου να μαγειρεύει με θέα στο ηλιοβασίλεμα του Μολύβου και δεκάδες τουρίστες να απολαμβάνουν το θέαμα, τις μυρωδιές και την ατμόσφαιρα.
Στο φεστιβάλ έγινε επίσης παρουσίαση τοπικών ελαιολάδων, μπαχαρικών και αρωματικών βοτάνων καθώς και ένα μεγάλο ανοιχτό τραπέζι με τοπικές λιχουδιές απ’ όπου πέρασαν εκατοντάδες κόσμου.
Η Μυτιλήνη επίσης φημίζεται για το ούζο της. Δυνατό, ελαφρύ, πολύ αρωματικό, πολλαπλής απόσταξης, οι επιλογές πολλές από τις αρκετές ποτοποιίες του νησιού τις οποίες μπορεί κανείς να επισκεφτεί και να δοκιμάσει όχι μόνο ούζο αλλά και διάφορα άλλα τοπικά ποτά. Και μάλιστα οι ποτοποιίες του νησιού έχουν και σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα όπως λέει στο CNN Greece ο κ. Ιγνάτης Πατρικόπουλος, γενικός διευθυντής της ποτοποιίας ΕΒΑ η οποία εξάγει σε περισσότερες από 20 χώρες.
Η Μυτιλήνη είναι ένα νησί που ζει σε μεγάλο ποσοστό από την αγροτική παραγωγή. Και μόνο το γεγονός ότι διαθέτει έντεκα εκατομμύρια ελαιόδεντρα μπορεί να δώσει μια εικόνα για το πως είναι δομημένη η οικονομία της. Δεν ήταν ποτέ ένα νησί που ζούσε από τον τουρισμό, με εξαίρεση συγκεκριμένες τοποθεσίες.
Τα τελευταία δύο χρόνια η Μυτιλήνη έγινε η κεντρική πύλη εισόδου προσφύγων από τα παράλια της Τουρκίας. Πάνω από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες και οικονομικοί μετανάστες πέρασαν από το νησί και παραμένουν σε αυτό σήμερα σχεδόν τέσσερις χιλιάδες. Οι Μυτιληνιοί ανταποκρίθηκαν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στην πρόκληση η οποία έφερε τεράστια αναστάτωση στο νησί. Έφερε επίσης και πολύ χρήμα είτε από τους ίδιους τους πρόσφυγες που σε μεγάλο βαθμό αντικατέστησαν ως πηγή εισοδήματος του τουρίστες είτε από τις δεκάδες ΜΚΟ που εγκαταστάθηκαν στο νησί ενισχύοντας το εισόδημα των κατοίκων.
Τη μερίδα του λέοντος όμως από αυτό το εισόδημα πήρε η πρωτεύουσα του νησιού για προφανείς λόγους, ενώ η φήμη που απέκτησε το νησί ως πύλη εισόδου προσφύγων έπληξε τον τουρισμό στις βασικές τουριστικές περιοχές.
Στο Μόλυβο που βρεθήκαμε πρόσφατα, για παράδειγμα, το 2016 ο τουρισμός είχε πτώση έως και 70% ενώ φέτος αναμένεται μια αύξηση σε σχέση με πέρυσι της τάξης του 20% όπως μας είπαν τοπικοί επιχειρηματίες.
Ακόμη και στην κορύφωση της τουριστικής περιόδου, στα μέσα Αυγούστου δηλαδή, υπάρχουν ελεύθερα καταλύματα. Η χρονιά φυσικά φέτος είναι καλύτερη σε σχέση με πέρυσι αλλά απέχει πολύ από την περίοδο πριν την προσφυγική κρίση.
Το Lesvos food fest ήταν για φέτος μια προσπάθεια της τοπικής κοινωνίας στην κατεύθυνση της αναθέρμανσης του τουριστικού ενδιαφέροντος για το νησί ώστε να καλυφθεί γρήγορα το χαμένο έδαφος. Το ενδιαφέρον σε αυτή την προσπάθεια και κάτι που δεν το βλέπουμε συχνά, είναι ότι η οργάνωση τέτοιων γεγονότων γίνεται από την τοπική κοινωνία χωρίς την παρέμβαση θεσμικών οργάνων. Το Lesvos food fest διοργανώθηκε από τον Φορέα Τουρισμού του Μολύβου στο οποίο συμμετέχουν επαγγελματίες από την τοπική κοινωνία και το σωματείο των εστιατόρων. Ήταν μεν υπό την αιγίδα της Περιφέρειας και είχε την υποστήριξη της δημοτικής ενότητας Μήθημνας αλλά στην ουσία η ίδια η τοπική κοινωνία ήταν αυτή που έτρεξε, βρήκε χορηγούς και διοργάνωσε το φεστιβάλ. Ο Μόλυβος εξάλλου, από τη δεκαετία του ‘70, έχει παράδοση στην αυτοοράγνωση της τοπικής κοινωνίας.
Εκτός από το φεστιβάλ που είναι αφιερωμένο στην τοπική κουζίνα ο Φορέας Τουρισμού του Μολύβου διοργανώνει ακόμη αγώνες Mountain bike ακόμη και με διεθνείς συμμετοχές, διεθνή αγώνα πεζοπορίας βουνού μέσα από μονοπάτια που διατηρούν και καθαρίζουν οι εθελοντές του Φορέα, παιδικό φεστιβάλ παραδοσιακών χορών, την Ακαδημία κιθάρας “Αρίων” όπου για μία εβδομάδα γίνονται μαθήματα, συζητήσεις και συναυλίες από γνωστούς κιθαρίστες από Ελλάδα και εξωτερικό και για του χρόνου στόχος είναι να γίνει και φεστιβάλ γιόγκα.
Και όλα αυτά μόνο με τις “πλάτες” και την διάθεση της τοπικής κοινωνίας.