Στις 20 Μαρτίου συμπληρώνεται ένας χρόνος από την εφαρμογή της συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ένωσης Τουρκίας για το προσφυγικό, η οποία σφράγισε και επίσημα τα σύνορα και εγκλώβισε χιλιάδες πρόσφυγες στην Ελλάδα.
Τα τελευταία τρία χρόνια, πάνω από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες και μετανάστες πέρασαν από την χώρα μας στην προσπάθειά τους να βρουν μια καλύτερη ζωή στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη.
Ακολουθώντας τη νόμιμη οδό, είτε με παράνομους τρόπους, εκατοντάδες χιλιάδες κατάφεραν να φτάσουν στους προορισμούς τους.
Την ίδια στιγμή η βαθιά πολιτική κρίση στην Τουρκία ρίχνει σύννεφα πάνω από τη συμφωνία με την Άγκυρα να την χρησιμοποιεί ως μοχλό πίεσης προς την Ευρώπη, απειλώντας κατά τακτά διαστήματα, ότι θα ανοίξει ξανά τα σύνορα για τις εκατοντάδες χιλιάδες των προσφύγων που έχει στο έδαφός της.
Το σχέδιο της μετεγκατάστασης των προσφύγων δεν προχώρησε κι αυτό όχι με υπαιτιότητα της Ελλάδας αλλά των εταίρων της. Η συμφωνία προβλέπει ότι μέχρι τον ερχόμενο Σεπτέμβριο θα πρέπει να έχουν μετεγκατασταθεί 160.000 πρόσφυγες αλλά τα στοιχεία είναι απογοητευτικά.
Μόνο από την Ελλάδα και την Ιταλία, χώρες που αντιμετωπίζουν και το μεγαλύτερο πρόβλημα, έχουν μετεγκατασταθεί μόλις 13.500 άτομα. Αυτή η στιγμή οι μετεγκαταστάσεις από την Ελλάδα προχωρούν με ρυθμό 1.000 άτομα τον μήνα και καταλαβαίνει κανείς ότι ο στόχος των 160.000 είναι μάλλον απίθανο να καλυφθεί.
Ο Λίο, η Μέρι και ο Χουσάμ, είναι τρεις νέοι άνθρωποι, πρόσφυγες από τη Συρία, που πέρασαν από την Ελλάδα, άλλος για λιγότερο και άλλος για περισσότερο. Με διαφορετικό τρόπο ο καθένας κατάφερε να φτάσει στον προορισμό μου, μακριά από τον πόλεμο, αλλά όχι και στην γη της επαγγελίας που φανταζόταν. Με το CNN Greece, τους είχαμε συναντήσει τον πρώτο καιρό της παραμονής τους στην Ελλάδα, και καταγράψαμε την αγωνία τους να φτάσουν το γρηγορότερο στην "νέα πατρίδα" τους.
Τι κάνουν σήμερα αυτοί οι τρεις νέοι άνθρωποι, και πως βλέπουν το μέλλον τους στις χώρες που βρίσκονται.
Ο Λίο, μετά από δύο αποτυχημένες προσπάθειες έφτασε στην Ελλάδα το Σεπτέμβριο του 2015. Τα σύνορα τότε ήταν ακόμη ανοιχτά και έφτασε εύκολα πριν ένα χρόνο και τέσσερις μήνες στη Γερμανία όπου ζει σήμερα, συγκεκριμένα στην Κολωνία. Μαθαίνει γερμανικά και όπως λέει τα πάει πολύ καλύτερα από τους φίλους του.
Θέλει χρόνο η προσαρμογή και η ενσωμάτωση
"Ήταν χειρότερα από ότι περίμενα από την άποψη ότι δεν έχεις ανέσεις. Μου έλεγαν ότι αν έρθεις στη Γερμανία θα έχεις δουλειά και ότι χρειάζεσαι. Δεν περίμενα όμως ότι θα χρειαστεί τόσος χρόνος να φτάσεις σε αυτό το επίπεδο. Θα ήθελα να κάνω αυτό για το οποία ήρθα, δηλαδή να σπουδάσω και να πιάσω δουλειά, αλλά νομίζω ότι θα μου πάρει πολύ χρόνο γιατί για να μπω στο πανεπιστήμιο θα πρέπει να φτάσω τη γλώσσα σε υψηλό επίπεδο."
Ούτε και η Μέρι τα βρήκε όπως τα περίμενε, στο Βέλγιο. Εδώ και δέκα μήνες ζει με την αδερφή της στην πόλη Νιμούρ, κοντά στις Βρυξέλλες, ενώ ο άντρας της και το δύο παιδιά της έμειναν πίσω στην Συρία.
"Μαθαίνω τη γλώσσα, έχω αρχίσει να κάνω φίλους, αλλά το πρόβλημα είναι ότι το επίδομα που παίρνω δεν φτάνει για να ζήσω. Καμιά φορά ο άντρας μου μου στέλνει λεφτά από τη Συρία, και εγώ καθαρίζω γραφεία τα σαββατοκύριακα. Είμαι καθηγήτρια μαθηματικών αλλά δεν μπορώ να δουλέψω στο επάγγελμά μου και είναι πολύ δύσκολες οι διαδικασίες για να πάρω την αναγνώριση του πτυχίου μου."
H Mέρι μπήκε στην Ελλάδα λίγο πριν κλείσουν τα σύνορα και εγκλωβίστηκε. Την πρωτοσυναντήσαμε σε ένα ξενοδοχείο στις Θερμοπύλες μαζί με τον ξάδερφό της τον Ιωσήφ. Ήταν οι μόνοι χριστιανοί στο συγκεκριμένο χώρο φιλοξενίας και παρίσταναν το ζευγάρι για να αποφύγουν τα κουτσομπολιά. Κατάφερε να φύγει από την Ελλάδα με ανορθόδοξο τρόπο και να φτάσει στο Βέλγιο.
"Έμεινα στην Ελλάδα τρεις μήνες και τα χρήματα που είχα τελείωσαν. Με βοήθησαν κάποιοι να φύγω παράνομα. Προσπάθησα πέντε φορές, μία από τη Θεσσαλονίκη και τέσσερις από την Αθήνα. Μια φορά με ιταλικό διαβατήριο αλλά η αστυνομία με κατάλαβε. Τις άλλες φορές προσπαθούσα με πλαστό ελληνικό διαβατήριο και κάποια στιγμή τα κατάφερα. Αυτό μου κόστισε 3.500 ευρώ."
Η ιστορία του Χουσάμ είναι λίγο διαφορετική. O Xουσάμ βρέθηκε στην Αθήνα με την οικογένειά του, λίγο μετά την συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης - Τουρκίας. Δεν θέλησε να πάρει το ρίσκο ενός παράνομου ταξιδιού και επέλεξε να ενταχθεί στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης. Έμεινε στην Αθήνα με την οικογένειά του εννέα μήνες περιμένοντας το πολυπόθητο χαρτί της μετεγκατάστασης και τους τελευταίους τρεις μήνες ζει σε μια μικρή πόλη κοντά στο Αμβούργο.
"Είμαστε καλύτερα τώρα από ότι στην Ελλάδα γιατί πλέον ξέρουμε ότι θα μείνουμε εδώ. Έχουμε πάρει άδεια παραμονής για τρία χρόνια και μας έδωσαν ότι χρειαζόμαστε. Στην Ελλάδα ήμασταν από τους τυχερούς γιατί μπήκαμε σε πρόγραμμα στέγασης και μέναμε σε σπίτι. Έχω ξεκινήσει ήδη γερμανικά και θέλω να συνεχίσω τις σπουδές μου, μηχανικός ηλεκτρονικών υπολογιστών, τις οποίες σταμάτησα στο τρίτο έτος."
Πρόσφυγας σε μια Ευρώπη που γίνεται ξενοφοβική
Η ζωή για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη, δεν είναι εύκολη και ειδικά σε μία περίοδο ανόδου της ακροδεξιάς και έξαρσης της ξενοφοβίας και οι δύο από τους τρεις πρόσφυγες το έχουν ήδη νιώσει καλά.
"Νιώθω άσχημα για την άνοδο της ακροδεξιάς και τις ισλαμοφοβίας στην Ευρώπη" μάς λέει ο Λίο. "Όταν μια χώρα λέει ότι είναι δημοκρατική και οι νόμοι ισχύουν για όλους γιατί κάποιοι στρέφονται κατά των μουσουλμάνων; Έχουμε ζήσει αρκετά περιστατικά ρατσισμού εδώ στη Γερμανία αλλά οι περισσότεροι Γερμανοί μας αποδέχονται και μας βοηθούν.
Όταν έφυγα από τη Συρία με το που ήρθα στην Ευρώπη κατάλαβα ότι οι θρησκεία δεν έχει καμία σημασία στο να παραμένεις άνθρωπος"
"Δεν είναι εύκολο να ζεις στο Βέλγιο" μας λέει η Μέρι. "Δεν βρίσκεις εύκολα σπίτι να νοικιάσεις αν είσαι πρόσφυγας και πολλοί άνθρωποι εδώ δεν μας θέλουν. Για μια γυναίκα μόνη της όμως εγώ, τα πράγματα είναι είναι ακόμη πιο δύσκολα"