"Μεταρρύθμιση ή επανάσταση"; για τον Άλαν Γουντς το δίλλημα έχει απαντηθεί προ πολλού. Πόσο επίκαιρο είναι σήμερα το ερώτημα που πριν έναν αιώνα έθεσε η Ρόζα Λούξεμπουργκ και πόσο τολμά να το θέσει σήμερα η Αριστερά στον εαυτό της;
Μαζί με τον Τεντ Γκράντ, ο Γουντς ήταν από τους κύριους θεωρητικούς του μαρξισμού στη δεκαετία του 70 και του 80 στη Βρετανία. Πέρασε και από το Εργατικό Κόμμα ως μέλος της "μαχητικής τάσης" (τότε που το εργατικό κόμμα δεν είχε αποκοπεί ακόμη εντελώς από την αριστερά) μέχρι το 1983 οπότε και οι εργατικοί αποφάσισαν να διώξουν την "υπερβολικά αριστερή συνιστώσα τους" από το κόμμα.
Ο Γουντς σήμερα είναι γραμματέας της Διεθνούς Μαρξιστικής Τάσης και αναλυτής στη πολιτική ιστοσελίδα In Defence of Marxism (www.marxist.com). Είναι υπερασπιστής της "μπολιβαριανής επανάστασης" και υπήρξε προσωπικός φίλος του Ούγκο Τσάβες ο οποίος έλεγε δημόσια ότι διάβαζε τα βιβλία του.
Ο Άλαν Γούντς βρέθηκε στην Αθήνα προσκεκλημένος της Κομμουνιστικής Τάσης του ΣΥΡΙΖΑ με την ευκαιρία της έκδοσης της εφημερίδας "Επανάσταση" ανά 15μερο και τη διάθεσή της στα περίπτερα και με την ευκαιρία της επανέκδοσης του βιβλίου του "Η Διαλεκτική σε αντεπίθεση".
Με το HOT DOC τον συναντήσαμε και μιλήσαμε μαζί του για την αριστερά και τα διλλήματα της, την κρίση στην Ευρώπη και την απειλή της ακροδεξιάς

Λέτε ότι το φάντασμα του Μαρξισμού καταδιώκει ακόμη την αστική τάξη.
Με ποιο τρόπο αυτό το φάντασμα παίρνει σάρκα και οστά στην Ευρώπη σήμερα; Η Ευρωπαϊκή Ένωση ζει μια πρωτοφανή κρίση και έχω την εντύπωση ότι το φάντασμα για το οποίο μιλάτε, δυσκολεύεται να μετουσιωθεί σε πολιτική πρόταση. Είναι τελικά ένα φάντασμα απλώς θεωρητικό;
Ο καπιταλισμός σήμερα βιώνει μια τρομερή κρίση. Τη μεγαλύτερη από την δεκαετία του ’30 και δεν έχω την παραμικρή ιδέα για το πώς θα μπορέσει να την ξεπεράσει. Όπου και να κοιτάξει κανείς, από την Ελλάδα μέχρι τις ΗΠΑ με το τεράστιο χρέος, η κρίση είναι πολύ σοβαρή και ούτε η αστική τάξη έχει βρει λύση. Υπήρξε μια συνάντηση στο Λονδίνο το 2009 όπου το περιοδικό Economist είχε καλέσει τους πιο διάσημους οικονομολόγους του κόσμου. Από την αρχή μέχρι το τέλος της συνάντηση οι προσκεκλημένοι αναρωτιώνταν: «τι διάολο συμβαίνει; Δεν είχαμε προβλέψει κάτι τέτοιο». Επέμεναν ότι ο Μάρξ είχε άδικο όταν μιλούσε για την κρίση του καπιταλισμού. Ε λοιπόν δεν είχε άδικο. Σ’ αυτή τη συνάντηση ο Κρούγκμαν είχε πει χαρακτηριστικά ότι «για πρώτη φορά εδώ και τριάντα χρόνια, η μακροοικονομική θεωρία είναι άχρηστη". Το θέμα είναι λοιπόν ότι η αστική τάξη δεν ξέρει τι να κάνει. Κάποιοι από αυτούς του οικονομολόγους έφτασαν στο σημείο να παραδεχθούν ότι τελικά, ναι, ο Μαρξ είχε δίκιο. Για να έρθω όμως στο ερώτημα σας, για το πώς το φάντασμα του Μαρξ παίρνει μορφή, δείτε τα γεγονότα των τελευταίων 12 μηνών. Είχαμε εξέγερση στην Τουρκία, στην Βραζιλία, στην Αίγυπτο και αλλού. Στην Ελλάδα πόσες απεργίες και κινητοποιήσεις είχατε τα τελευταία χρόνια; Υπάρχει λοιπόν ένα παγκόσμιο κίνημα και ο κόσμος σήμερα είναι πολύ πιο ανοιχτός στις ιδέες του Μαρξ απ' ότι στο παρελθόν. Το πρόβλημα εντοπίζεται αλλού. Στην έλλειψη ικανής ηγεσίας. Δείτε την αριστερά στην Ευρώπη. Κανένα από αυτά τα κοινοβουλευτικά αριστερά κόμματα δεν εκφράζει το κίνημα και λυπάμαι που το λέω αλλά ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα εκφράζει απόλυτα το κίνημα. Υπήρξε πριν μήνες μια δημοσκόπηση στην Ελλάδα που έδειχνε ότι το 23% θέλει επανάσταση και το 63% θεμελιώδεις αλλαγές που στην ουσία είναι το ίδιο πράγμα. Το στοίχημα λοιπόν είναι να οργανώσεις αυτόν τον κόσμο και να κατευθύνεις τον θυμό του.

Η Ελλάδα έχει σήμερα την πιο ισχυρή Αριστερά, με τη πολύ ευρεία έννοια. Αλλά στο πλαίσιο της ΕΕ δεν μπορείς να κάνεις ανεξάρτητη πολιτική. Πρώτον, πιστεύετε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αριστερό κόμμα; Δεύτερον, μπορεί να υπάρξει αντιστροφή της πολιτικής στην Ελλάδα με μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και χωρίς την ευθεία ρήξη με της Βρυξέλλες; 
Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ είναι μια εντυπωσιακή εξέλιξη και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι εκφράζει μια αριστερή στροφή στην αντίληψη των Ελλήνων πολιτών. Το πρόβλημα με τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως και με άλλα κόμματα είναι ότι δεν έχουν μια καθαρή μαρξιστική θέση. Το μήνυμά τους είναι μπερδεμένο και δυστυχώς όσο αυτά τα κόμματα φτάνουν πιο κοντά στην εξουσία απομακρύνονται από τις ριζοσπαστικές θέσεις τους. Μου δίνουν την εντύπωση πως προσπαθούν να πείσουν τους τραπεζίτες ότι δεν θα πρέπει να ανησυχούν. Δεν είναι καθόλου καλό αυτό, ακόμη και από πρακτικής άποψης γιατί ο ελληνικός λαός για παράδειγμα, βρίσκεται στα όρια της υπομονής του και αυτό που ζητά είναι ριζικές αλλαγές. Η μόνη επιλογή είναι μια αριστερή ηγεσία να πει καθαρά την αλήθεια. Ότι η λύση είναι η σύγκρουση με τον καπιταλισμό, η σύγκρουση με την τρόικα. Αν ήμουν ο Τσίπρας θα έβγαινα στην τηλεόραση και θα έλεγα απλώς την αλήθεια. Ότι πρέπει να ακυρώσουμε το μνημόνιο. Αλλά αυτό δεν θα ήταν αρκετό. Ταυτόχρονα θα έλεγα ότι θα εθνικοποιήσω χωρίς αποζημιώσεις, τη γη, τις τράπεζες και τις μεγάλες επιχειρήσεις. Νομίζω ότι αν το έκανε ο Τσίπρας αυτό, θα είχε την υποστήριξη της μεγάλης πλειοψηφίας του κόσμου. Για να έρθω και πάλι στην ερώτησή σας. Μπορεί η Ελλάδα αν τα κάνει αυτά να τα καταφέρει μόνη της; Η απάντηση είναι "όχι". Αυτή η οργή του κόσμου και οι ανισότητες όμως δεν υπάρχουν μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλη την Ευρώπη. Κοιτάξτε την Ισπανία ή την Πορτογαλία για παράδειγμα. Παντού υπάρχουν πολύ δυναμικά κινήματα. Αν μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ καλούσε τους λαούς της Ισπανίας της Ιταλίας της Πορτογαλίας, ακόμη και της Γερμανίας να την στηρίξουν, πιστεύω πως θα είχε μεγάλη ανταπόκριση.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση γίνεται ολοένα και περισσότερο μια αυταρχική Ένωση όπου οι δημοκρατικές ελευθερίες και ότι επετεύχθη στα μεταπολεμικά χρόνια στο κοινωνικό κράτος, γίνονται θυσία για τη σωτηρία των τραπεζών και του ευρώ. Τι μέλλον μπορεί να έχει κατά τη γνώμη σας μια τέτοια Ένωση με βάση την ιστορική εμπειρία;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν πάντα στην υπηρεσία των τραπεζιτών και των καπιταλιστών. Είμαι υπέρ της ενωμένης Ευρώπης αλλά δεν μπορεί να υπάρξει Ένωση στη βάση του καπιταλισμού. Έχουμε ξεπεράσει τους εθνικούς διαχωρισμούς στην Ευρώπη; Όχι. Το ευρώ μάλιστα έκανε τα πράγματα χειρότερα. Η ιδέα προφανώς είναι καλή αλλά στη βάση μιας δημοκρατικής Ένωσης. Όχι μιας ένωσης που κυριαρχείται από τραπεζίτες και από μια χώρα, τη Γερμανία. Ο γερμανικός ιμπεριαλισμός ήταν αυτός που οδήγησε στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Σήμερα η Γερμανία κατέκτησε αυτό που ήθελε με οικονομικά μέσα. Η είσοδος του ευρώ, όξυνε τους εθνικούς διαχωρισμούς. Παλιότερα οι χώρες του νότου όταν είχαν οικονομικά προβλήματα έκαναν υποτίμηση του νομίσματός τους. Σήμερα δεν έχουν αυτό το εργαλείο και το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι εσωτερική υποτίμηση που ουσιαστικά αποτελεί επίθεση στο επίπεδο ζωής των ανθρώπων. Και αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλη την Ευρώπη, σε όλο τον κόσμο. Ο καπιταλισμός αυτή της στιγμή επιτίθεται σε όλες τις κατακτήσεις των ανθρώπων. Θέλει να μας γυρίσει στη λίθινη εποχή. Δείτε τις συμβαίνει στον κόσμο, από την Ευρώπη μέχρι τη Βραζιλία και από την Αφρική μέχρι την Ταϊλάνδη. Αστάθεια παντού. Δεν είναι λοιπόν μόνο μία κρίση στην Ευρώπη αλλά μια κρίση του καπιταλισμού παγκοσμίως.

Ο καπιταλισμός όμως πάντα βρίσκει τρόπο να ξεπερνά τις κρίσεις του. Είναι δυνατό να μην έχει μια βαλβίδα ασφαλείας για τη σημερινή κρίση;
Αυτή είναι μια ενδιαφέρουσα ερώτηση. Ναι ο καπιταλισμός πάντα βρίσκει τρόπους να ξεπερνά τις κρίσεις του εκτός και αν ανατραπεί από την εργατική τάξη. Αυτή είναι μια γενική θεωρία αλλά ξέρετε εμένα δεν μου λέει τίποτα για τη συγκεκριμένη κρίση που ζούμε σήμερα. Το 1964 ο δανεισμός στις ΗΠΑ ήταν ένα τρισεκατομμύριο δολάρια. Το 2007 ήταν 15 τρισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό δείχνει ότι ο καπιταλισμός υπερέβη τα όριά του και αύξησε τη ζήτηση με τεχνητά μέσα. Ο Μάρξ το εξήγησε καθαρά. Ο καπιταλισμός ξεπερνά την σημερινή του κρίση δημιουργώντας μια μεγαλύτερη κρίση για το μέλλον. Αποφεύγοντας λοιπόν την κρίση πριν 20 χρόνια σήμερα βρισκόμαστε σε μια ακόμη μεγαλύτερη την οποία πληρώνουν οι φτωχοί. Τι εργαλεία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ο καπιταλισμός; ας αναρωτηθούμε. Ας πούμε την πίστωση. Αυτό ήταν το τελευταίο εργαλείο του. Το εξάντλησε. Τα χαμηλά επιτόκια; Μα τα επιτόκια είναι κοντά στο μηδέν. Την επιστροφή στον κεινσιανισμό με τις μεγάλες κρατικές δαπάνες; Ποίο κράτος έχει λεφτά σήμερα να πληρώσει;

Σε πρόσφατο άρθρο σας κάνατε ένα παραλληλισμό του 1914 και των συνθηκών που οδήγησαν στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και στο 2014. Βλέπετε πραγματικά να υπάρχουν οι συνθήκες εκείνες που μπορούν να οδηγήσουν την Ευρώπη σε ανάλογες δυσάρεστες καταστάσεις;
Σε πόλεμο; Η απάντηση είναι "Οχι". Οι συνθήκες είναι εντελώς διαφορετικές σήμερα. Πόλεμος μεταξύ ποιών; Και στους δύο προηγούμενους πολέμους η Γερμανία πάλευε για να κατακτήσει νέες αγορές. Δεν χρειάζεται να το κάνει αυτό σήμερα γιατί ήδη ελέγχει την Ευρώπη με την οικονομία. Θα κηρύξει πόλεμο στη Γερμανία η Ελλάδα; ή η Γαλλία; Δεν νομίζω. Ούτε φυσικά μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, ΗΠΑ, Ρωσίας, Κίνας και Ευρώπης υπάρχει τέτοια πιθανότητα καθώς έχουν αλλάξει οι συσχετισμοί δυνάμεων. Ο πόλεμος γίνεται σε άλλο επίπεδο και γι αυτό βλέπουμε τις χώρες να προσπαθούν να δημιουργήσουν κοινές αγορές

Στην Ελλάδα η Χρυσή Αυγή είναι τρίτο, κόμμα. Η ακροδεξιά στην Ευρώπη γίνεται ολοένα και πιο ισχυρή. Σας φοβίζει αυτό; Γιατί οι ευρωπαίοι αντιδρούν στην κρίση στρεφόμενοι προς την ακροδεξιά και όχι προς την αριστερά;
Θα πρέπει να πούμε ότι αυτό το ρεύμα προς την ακροδεξιά εκφράζει την απογοήτευση και την αγανάκτηση του κόσμου προς τα υπάρχοντα κόμματα. Στη Βρετανία για παράδειγμα, οι Εργατικοί θα κερδίσουν τις εκλογές αλλά με αυτή την δεξιά ηγεσία που έχουν οι Βρετανοί αναρωτιούνται: "ποιά είναι διαφορά με τους Τόρις; " Το ίδιο ισχύει και για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Βλέπεις τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα να συμφωνούν με τις περικοπές , με τη λιτότητα και το μόνο που λένε είναι ότι αυτοί απλώς θα έκαναν καλύτερη διαχείριση. Αυτός είναι και ο λόγος που κατέρρευσε το ΠΑΣΟΚ.
Στην Ελλάδα ο κόσμος δεν κινήθηκε μόνο προς την ακροδεξιά αλλά και προς την αριστερά. Η άνοδος της Χρυσής Αυγής όμως αποτελεί προειδοποίηση.
Ο κόσμος αναρωτιέται αν υπάρχει άραγε πιθανότητα επιστροφής του φασισμού στην Ευρώπη. Δεν μπορούμε να συγκρίνουμε την Ευρώπη του τότε με του σήμερα. Τότε ο φασισμός στηρίχθηκε στην μεσαία τάξη, στους δασκάλους, στους φοιτητές, στους υπαλλήλους. Σήμερα αυτοί, οι τελευταίοι, είναι που βγαίνουν στους δρόμους και διαδηλώνουν . Η άρχουσα τάξη σήμερα ελέγχει την κατάσταση όχι με τη βοήθεια της ακροδεξιάς αλλά με τη βοήθεια των σοσιαλιστών ηγετών. Αυτή είναι η αλήθεια. Είναι οι σοσιαλιστές ηγέτες και τα συνδικάτα που διατηρούν εν ζωή τον καπιταλισμό. Ακόμη και στην Ελλάδα η κυβέρνηση δεν χρειάζεται της Χρυσή Αυγή. Προς το παρόν.Το τονίζω. Προς το παρόν. Γι αυτό και πάει να την κλείσει στη φυλακή. Αν ο Τσίπρας κερδίσει τις εκλογές και προχωρήσει σε ρήξη με το μνημόνιο και την τρόικα θα ισοπεδώσει την δεξιά στην Ελλάδα. Αν συμβιβαστεί και πάει να τα βρει με τους τραπεζίτες η δυσαρέσκεια θα γίνει ποτάμι να τον πνίξει και τότε είναι πολύ πιθανό η επόμενη κυβέρνηση στην Ελλάδα να είναι με την συμμετοχή της Χρυσής Αυγής.

Δείτε σε βίντεο ολόκληρη τη συνέντευξη κάνοντας κλίκ εδώ