Τα κείμενά μου σε αυτή την σελίδα δημοσιεύθηκαν (ή προορίζονταν για δημοσίευση) σε
εφημερίδες,  περιοδικά και διάφορες ιστοσελίδες. Δεν αντανακλούν πάντα
τις προσωπικές μου απόψεις αλλά θεωρώ ότι έχουν ενδιαφέρον.


Πέμπτη, 28 Φεβρουαρίου 2013 02:00

Το κρυφό κόστος της μόδας

Written by

Οι καταναλωτές παγκοσμίως έχουν συνηθίσει σε αυτό έχει επικρατήσει να αποκαλείται «γρήγορη μόδα». Οι μεγάλες εταιρίες παραγωγής ρούχων, αντί να λανσάρουν στην αρχή κάθε σεζόν τη νέα τους κολεξιόν και τις ενδυματολογικές τους προτάσεις, αλλάζουν τα σχέδιά τους κάθε 15 ημέρες. Ο στόχος προφανής:
Αντί οι καταναλωτές να ψωνίζουν μια φορά στο εξάμηνο, να περνούν κάθε δεκαπενθήμερο από αλυσίδες ρούχων όπως οι Zara, H&M και άλλες για να ανανεώνουν με φθηνά ρούχα τις γκαρνταρόμπες τους.

Η γρήγορη μόδα ωστόσο έχει υψηλό κόστος , που προς το παρόν τουλάχιστον δεν περνά στις τιμές που πληρώνει ο καταναλωτής.
Τον προηγούμενο μήνα σε πυρκαγιά που ξέσπασε σε εργοστάσιο ρούχων στο Μπανγκλαντές που έραβε ρούχα για την Zara, έχασαν τη ζωή τους επτά εργάτες. Περισσότεροι από 100 εργάτες είχαν χάσει τη ζωή τους δύο μήνες νωρίτερα, επίσης στο Μπανγκλαντές, σε εργοστάσιο που έφτιαχνε ρούχα, για την Wal-Mart.
Η Inditex (η εταιρία που έχει τη Zara) έστειλε δικούς της εμπειρογνώμονες στο εργοστάσιο και σταμάτησε τη συνεργασία με τη βιοτεχνία

Εργατικές ενώσεις προειδοποιούν ότι οι αυστηροί χρόνοι θέτουν σε κίνδυνο της ζωή των εργαζομένων. Η ολοένα και μεγαλύτερη εξάρτηση των αλυσίδων ένδυσης από ένα παραγωγικό μοντέλο που ζητεί όλο και χαμηλότερο κόστος παραγωγής, πιέζει τις βιοτεχνίες των αναπτυσσόμενων χωρών στα όριά τους, στο να βάζουν δηλαδή τους χρόνους παράδοσης πάνω από την ασφάλεια των εργαζομένων.
Η αύξηση των ημερομισθίων στην Κίνα οδηγεί όλο και περισσότερες εταιρίες του λιανεμπορίου να μεταφέρουν την παραγωγή τους στο Μπανγκλαντές.
Μια βιομηχανία αξίας 18 δισεκατομμυρίων δολαρίων στοιβάζεται σε παλιά ακατάλληλα κτίρια, χωρίς συστήματα ασφαλείας, ανεπαρκές δίκτυο ηλεκτροδότησης, χωρίς εξόδους ασφαλείας και φτωχό εξοπλισμό πυρόσβεσης. Περισσότεροι από 700 εργάτες έχουν πεθάνει από το 2005 στα εργοστάσια του Μπανγκλαντές.
Σύμφωνα με μελέτη, του Working Rights Consortium με έδρα την Ουάσινγκτον, η βελτίωση της ασφάλειας στα περίπου 5.000 εργοστάσια του Μπανγκλαντές, θα απαιτήσει επενδύσεις 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Οι λιανέμποροι δεν θέλουν να πληρώσουν αυτά τα χρήματα τη στιγμή που το κύριο μέλημα τους είναι πως θα συμπιέσουν ακόμη περισσότερο το κόστος καθώς η κύρια πελατεία τους στις δυτικές χώρες χτυπιέται από τη λιτότητα και τις συνεχείς αυξήσεις φόρων.

Η μετακίνηση της βιομηχανίας ρούχων στο Μπανγκλαντές σηματοδοτεί την απαρχή της εποχής της «γρήγορης μόδας». Πριν, οι επιχειρήσεις παρήγγειλαν ρούχα ανά σεζόν και είχαν αρκετό χρόνο μπροστά τους για να γεμίσουν τις αποθήκες τους. Καθώς η ζήτηση αυξανόταν οι εταιρίες άρχισαν να πιέζουν για όλο και στενότερους χρόνους παράδοσης.
Στη δεκαετία του ‘90 οι Zara και η H&M άλλαξαν τους κανόνες του παιχνιδιού ασκώντας ακόμη μεγαλύτερη πίεση στις βιοτεχνίες για περισσότερα ρούχα και σχέδια με το ίδιο περιθώριο κέρδους. Η H&M για παράδειγμα, την περασμένη δεκαετία είχε περιθώριο κέδρους 50% τη στιγμή που οι μεγαλύτεροι ανταγωνιστές τις όπως οι GAP και URBN ποτέ δεν ξεπέρασαν το 40%.
Την ίδια ώρα οι βιοτέχνες είναι κυριολεκτικά στο έλεος των δυτικών αλυσίδων. Όπως περιγράφει στο Βusinessweek ο Φαζλούλ Χόκε, ιδιοκτήτης εταιρίας φασόν στο Μπανγκλαντές πριν από ένα μήνα του ζητήθηκε να αλλάξει το σχέδιο για 30.000 γυναικεία παντελόνια. Το αίτημα του ήρθε μόλις δύο μήνες πριν την ημερομηνία παράδοσης γεγονός που τον ανάγκασε να βάλει διπλοβάρδιες στη βιοτεχνία του και να απορροφήσει ο ίδιος το έξτρα κόστος.

Βιοτέχνες αλλά και εργατικές ενώσεις υποστηρίζουν ότι οι βιοτεχνίες θα πρέπει να ξεκινήσουν σταδιακά να θέτουν όρια και λιγότερες επιλογές στους λιανέμπορους της Δύσης. Οι τελευταίοι ωστόσο επιμένουν ότι απλά λειτουργούν με βάση τη ζήτηση, επιχείρημα που η πλευρά των εργαζομένων απορρίπτει λέγοντας ότι αυτή είναι μια τεχνητή ανάγκη που οι ίδιες οι εταιρίες δημιούργησαν. Πολλές επιλογές δεν υπάρχουν. Με δεδομένο ότι οι δυτικοί καταναλωτές δεν μπορούν πλέον να πληρώσουν περισσότερα χρήματα για ρούχα και εφόσον οι βιοτέχνες ασκήσουν πιέσεις για τους χρόνους παράδοσης και την εργασιακή ασφάλεια, οι εταιρίες θα πρέπει αργά ή γρήγορα να επανέλθουν στη λογική της εποχιακής σεζόν ή να φύγουν από το Μπανγκαντές, την Καμπότζη και την Ινδονησία για κάποιες άλλες αναπτυσσόμενες χώρες, με χαμηλότερα μεροκάματα και στάνταρνς ασφαλείας. Όπως λέει και ο κ. Χόκε, οι ξένες επενδύσεις έχουν πάντα και τη σκοτεινή πλευρά τους.

Τύπος της Κυριακής, Φεβρουάριος 2013
Read 1151 times