Η Ευρώπη δεν είναι ήπειρος για μεταλλαγμένα. Η απόρριψη τους από τους Ευρωπαίους πολίτες και τους πολιτικούς δεν αφήνει πολλά περιθώρια στις εταιρίες μεταλλαγμένων να κάνουν μπίζνες στη γηραιά ήπειρο. Η πρόσφατη απόφαση κολοσσών της αγοράς να μεταφέρουν τα ερευνητικά τους προγράμματα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού αποτελεί εν πρώτοις νίκη των οικολογικών οργανώσεων και ενώσεων καταναλωτών που αγωνίζονται χρόνια τώρα κατά των μεταλλαγμένων.
Πριν ένα μήνα η γερμανική εταιρία BASF ανακοίνωσε ότι κλείνει το μεγαλύτερο μέρος των ερευνητικών προγραμμάτων της που βρίσκονται στην έδρα της στο Λίμπουργκερχοφ της Γερμανίας, και τα μεταφέρει στο Ράλεϊ της Βόρειας Καρολίνας.
Η εταιρία αιτιολόγησε την απόφασή της λέγοντας ότι στην Ευρώπη δεν υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για τα προϊόντα της που να δικαιολογεί επενδύσεις στην έρευνα.
Δεν πέρασαν δύο εβδομάδες και η Monsanto, η μεγαλύτερη εταιρία μεταλλαγμένων διεθνώς ανακοινώνει ότι σταματά και αύτη την έρευνα στη Βρετανία όπου διαθέτει ερευνητικό κέντρο για την παραγωγή γενετικά τροποποιημένων σπόρων δημητριακών.
Και στην περίπτωση της Monsanto στελέχη της εταιρίας παραδέχθηκαν ότι η κίνηση υπαγορεύτηκε από την χαμηλή ζήτηση και από τις αντιδράσεις των καταναλωτών .
Χαμηλή ζήτηση
Μια εβδομάδα πριν η Monsanto ανακοίνωση την απόφασή της, είχε έρθει στο φώς της δημοσιότητας έρευνα για λογαριασμό της Βρετανικής κυβέρνησης η οποία καταδεικνύει ότι η καλλιέργεια μεταλλαγμένων μπορεί να μολύνει την ύπαιθρο για γενιές ολόκληρες
Το ερευνητικό κέντρο της Monsanto στο Κέιμπριτζ απασχολεί 125 ανθρώπους και παράγει υβρίδια για την ευρωπαϊκή αγορά. Η εταιρία αγόρασε το χώρο των εγκαταστάσεών της το 1998 από την Unilever με τη βεβαιότητα ότι μέσα σε μία πενταετία θα ανοίξει η αγορά μεταλλαγμένων στην Ευρώπη. Η εξέλιξη όμως ήταν διαφορετική. Ένα μήνα νωρίτερα και η γερμανική Bayer CropScience σταμάτησε την έρευνα στη μεγάλη Βρετανία αφήνοντας πλέον μόνη της την εταίρα Syngenta να συνεχίζει τις έρευνες στα μεταλλαγμένα.
Υγεία
Στην έρευνα για λογαριασμό της βρετανικής κυβέρνησης μοιράστηκαν 37.000 ερωτηματολόγια από τα οποία αποκαλύπτεται ότι το 93% των ερωτηθέντων πιστεύει πως δεν είναι γνωστά ακόμη τα μακροχρόνια αποτελέσματα των μεταλλαγμένων στην υγεία ενώ το 86% απάντησε ότι δεν θέλει να τα καταναλώσει.
Το 95% εξέφρασε την ανησυχία του για πιθανή μόλυνση των βιολογικών και συμβατικών καλλιεργειών και το 93% θεωρεί ότι η βιοτεχνολογία έχει στόχο το κέρδος και όχι για το δημόσιο συμφέρον.
Το 2004 η ελβετική Syngenta πήρε μια ανάλογη απόφαση να περιορίσει την έρευνα στην Ευρώπη και σήμερα είναι η μοναδική μαζί με την Bayer που συνεχίζουν αλλά σε περιορισμένη κλίμακα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση Εταιριών Βιοτεχνολογίας χαρακτηρίζει το γεγονός γης απόσυρσης των μεγάλων εταιριών από την Ευρώπη, καταστροφικό λέγοντας ότι χάνονται θέσεις εργασίας που προορίζονται για ανθρώπους με διδακτορικά, πολύ καλά αμειβόμενες και οι οποίες τώρα πάνε στις ΗΠΑ και στη Νότιο Αμερική ενώ τονίζει ότι το πρόβλημα δεν είναι τόσο οι περιορισμοί που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση όσο η απόρριψη των μεταλλαγμένων από τους καταναλωτές. Ακόμη και αν η ΕΕ αφήσει την αγορά ελεύθερη ο καταναλωτής θα βάλει τα μεταλλαγμένα στο τραπέζι του ως τελευταία επιλογή.
Το ευρωβαρόμετρο το 2010 έδειξε ότι το ποσοστό των καταναλωτών που απορρίπτει τα μεταλλαγμένα αυξήθηκε στο 61% από 57% που ήταν το 2005. Οι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι τα μεταλλαγμένα είναι μη ασφαλή παρά το γεγονός ότι ήδη βρίσκονται στην αγορά πάνω από δύο δεκαετίες και ο Παγκόσμιος οργανισμός Υγείας τα έχει εγκρίνει ως προς την ασφάλειά τους. Η Ευρωπαϊκή Νομοθεσία προβλέπει τη σήμανση των συσκευασμένων προϊόντων που περιέχουν μεταλλαγμένα. δεν προβλέπεται όμως το ίδιο και για το ζωικά προϊόντα ακόμα και αν για την παραγωγή τους έχουν χρησιμοποιηθεί μεταλλαγμένες ζωοτροφές.
Στην Ευρώπη μόνο έξι χώρες καλλιεργούν μεταλλαγμένα (Ισπανία, Τσεχία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβακία) και οι καλλιεργήσιμη έκτασή τους είναι ελάχιστη (100.000 εκτάρια) σε σχέση με την παγκόσμια καλλιέργεια (134 εκατομμύρια εκτάρια)
Ο γενικός διευθυντής της Monsanto στην Ισπανία Κάρλος Βιθέντε τονίζει στην εφημερίδα El Pais ότι η στάση της Ευρώπης δεν θα επηρεάσει την ανάπτυξη της αγοράς παγκοσμίως.
Αναπτυσσόμενες χώρες όπως οι Κίνα, Ινδία, Αργεντινή Βραζιλία αλλά και αναπτυγμένες όπως ΗΠΑ και Καναδάς συνεχίζουν να επενδύουν στα μεταλλαγμένα και σε αυτές τις χώρες η αγορά να εξελίσσεται.
Το 2010 η BASF πήρε άδεια για την καλλιέργεια μεταλλαγμένης πατάτας με το όνομα Amflora η οποία έχει υψηλή περιεκτικότητα σε άμυλο για βιομηχανική χρήση. Η συγκεκριμένη πατάτα ξεκίνησε να καλλιεργείται σε μια περιοχή της Γερμανίας μέχρι που η κυβέρνηση πληροφορήθηκε ότι στη Σουηδία μαζί με την ίδια πατάτα καλλιεργούνται και άλλου είδους μεταλλαγμένες πατάτες που δεν έχουν άδεια. Έτσι διέταξε τη διακοπή της καλλιέργειας. Το γεγονός προκάλεσε θύελλα στη γερμανική Βουλή με τους Φιλελεύθερους να διαμαρτύρονται για την απώλεια μιας σημαντικής καινοτομίας και τους Πράσινους να πανηγυρίζουν για την αποκάλυψη ενός «εμπορικού φιάσκου»
Αρκετοί επιστήμονες επισημαίνουν ότι η περίπτωση της BASF αποτελεί μεν νίκη για τους οικολόγους αλλά ζημιά για την Ευρώπη. Και αυτό γιατί η έρευνα πάνω στα μεταλλαγμένα που προορίζονται για τρόφιμα δεν πρόκειται να σταματήσει. Χάνοντας την έρευνα, η Ευρώπη χάνει και τον έλεγχο τονίζει στην El Pais o καθηγητής βιοτεχνολογίας Πέρε Πουιγκντομένες και καταλήγει λέγοντας ότι εισάγουμε τόνους μεταλλαγμένων και δεν ξέρουμε ποιος και πως τα παράγει.
Δημοσιεύθηκε στον Τύπο της Κυριακής 12-02-2012