Η Ευρώπη θα βγει ισχυρή από την κρίση βασιζόμενη στο τρίπτυχο «αλληλεγγύη, μείωση ελλειμμάτων, ανάπτυξη» εκτιμά ο διευθυντής του Κέντρου Ευρωπαϊκών Μελετών (Centre of European Studies) κ. Τόμι Χουχτάνεν. Με μακρά εμπειρία σε ευρωπαϊκά θέματα ως σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, ο κ. Χουχτάνεν δηλώνει εντυπωσιασμένος από τις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης να αποκαταστήσει τη διεθνή εικόνα της χώρας και θεωρεί ότι η έξοδος από την κρίση θα εξαρτηθεί από την αποφασιστικότητά μας να προχωρήσουμε στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις.
Ο κ. Χουχτάνεν βρέθηκε πρόσφατα στη χώρα μας καλεσμένος του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής για την ημερίδα που διοργάνωσε το ίδρυμα, με θέμα: «Ευρώπη: περισσότερη ή λιγότερη Ένωση» και μίλησε στον ΤτΚ για την κρίση και τις προκλήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

-Σε ποιό βαθμό το σχέδιο αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο για την ανάσχεση της κρίσης; Είστε αισιόδοξος;

Πιστεύω ότι το σχέδιο της ΕΚΤ είναι ένα σημαντικό βήμα προς την αντιμετώπιση της κρίσης. Δίνει στις κυβερνήσεις το χρόνο για να ανασάνουν και να λάβουν μέτρα.
Αν τώρα αυτό το συνδυάσουμε με την έγκριση του ESM από το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο πιστεύω ότι οι τελευταίες δύο εβδομάδες ήταν πολύ θετικές για την Ευρώπη. Και οι δύο αποφάσεις συνοδεύτηκαν από αυστηρές προϋποθέσεις για την εφαρμογή τους και πιστεύω ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Αλληλεγγύη, μείωση των ελλειμμάτων και ανάπτυξη είναι ότι χρειάζεται η Ευρώπη. Είμαι λοιπόν αισιόδοξος και είναι θέμα πλέον των Ευρωπαίων ηγετών αν θα αδράξουν την ευκαιρία.

-Μπορεί η Ελλάδα να είναι εξ’ αυτών που θα επωφεληθούν από το σχέδιο της ΕΚΤ;

Όλα δείχνουν ότι η ΕΚΤ δεν σχεδιάζει αγορές ελληνικών ομολόγων. Παρόλα αυτά το σχέδιο αγοράς ομολόγων μπορεί να λειτουργήσει εμμέσως και προς όφελος της Ελλάδας. Εννοώ ότι με αυτή την απόφαση η ΕΚΤ και οι ευρωπαίοι ηγέτες πιστεύουν ότι μπορούν να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη στο κοινό νόμισμα. Αυτό θα έχει θετικό αντίκτυπο στην Ελλάδα. Ωστόσο εξαρτάτε κυρίως από την Ελλάδα και από την αποφασιστικότητά της να προχωρήσει στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.

-Η ύφεση στην Ελλάδα ξεπέρασε τα τελευταία χρόνια το 17% και η ανεργία έφτασε στο 24%. (Η τρόικα αρχικά υπολόγιζε ανεργία 14%). Θεωρείται επιτυχημένο το σχέδιο προσαρμογής της τρόικας. Με μικρότερη ύφεση και ανεργία η Πορτογαλία πήρε μια παράταση στο πρόγραμμα προσαρμογής. Θα μπορούσε να γίνει το ίδιο και για την Ελλάδα;

Κανένας δεν αρνείται ότι η κρίση έχει πλήξει την Ελλάδα περισσότερο από τις άλλες χώρες. Είναι επίσης αλήθεια, ότι ο ελληνικός λαός έχει καταβάλει τεράστιες θυσίες, την ίδια στιγμή κατά την οποία κάποιοι Έλληνες πολιτικοί ήταν και είναι διστακτικοί στο να υποστηρίξουν τις αναγκαίες αλλαγές, ώστε να βελτιώσουν την κατάσταση της χώρας και να αποκαταστήσουν την αξιοπιστία της.
Το πρόγραμμα στήριξης προσφέρθηκε στην Ελλάδα μετά το αίτημά της στην Ευρώπη και στο ΔΝΤ για βοήθεια. Ίσως κάποιες αλλαγές στο πρόγραμμα να είναι απαραίτητες αλλά γενικά δεν μπορώ να σκεφτώ άλλη λύση από το σχέδιο της τρόικας. Ένα πιθανό πρόγραμμα προσαρμογής θα μπορούσε να δώσει περισσότερη βοήθεια και χρόνο στην Ελλάδα, αλλά τελικά είναι η Ελλάδα αυτή που θα πρέπει να προχωρήσει στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Ο χρόνος από μόνος του δεν θα λύσει τα προβλήματα και σίγουρα κάθε επόμενο βήμα στο eurogroup θα εξαρτηθεί από την έκθεση της τρόικας τον επόμενο μήνα.

-Μιλάμε για προσαρμογή αλλά μέχρι τώρα δεν έχουμε μιλήσει σοβαρά για ανάπτυξη. Η ελληνική οικονομία κινδυνεύει να πάθει ασφυξία. Πώς θα επιτευχθεί η πολυπόθητη ανάπτυξη και τι πρέπει να κάνει η ΕΕ γι αυτό;

Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι η Ευρώπη θα έπρεπε να είχε ενεργήσει γρηγορότερα και πιο αποφασιστικά Αλλά δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ευρώπη αποτελείται από 27 κράτη-μέλη, η ευρωζώνη από 17 και τέτοιες αποφάσεις χρειάζονται χρόνο, έτσι ώστε να εξεταστούν όλες οι πιθανές παράμετροι. Επιπλέον, ατυχή σχόλια απ όλες τις πλευρές κλόνισαν την εμπιστοσύνη των αγορών στην Ελλάδα. Κατά τη γνώμη μου η Ελλάδα πρέπει να επενδύσει σε προϊόντα και υπηρεσίες στις οποίες έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, όπως η ναυτιλία, ο τουρισμός, τα αγροτικά προϊόντα και οι φυσικοί της πόροι. Πρέπει να παραδεχθώ σε αυτό το σημείο ότι ο κ. Σαμαράς είναι από τους λίγους πολιτικούς στην Ευρώπη που επέμεινε από την αρχή ότι η Ελλάδα χρειάζεται εκτός από λιτότητα, ένα αληθινό αναπτυξιακό πρόγραμμα που θα εστιάζει στο έμψυχο και υλικό δυναμικό της χώρας. Έχω εντυπωσιαστεί από τις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης να αποκαταστήσει την εικόνα της χώρας και ταυτόχρονα να μεταρρυθμίσει το κράτος.

-Η καταναλωτική δαπάνη στην Ευρώπη φθίνει μαζί με την παραγωγή και όλο αυτό αποτελεί έναν φαύλο κύκλο. Πιστεύετε ότι είναι αναπόφευκτο η Ευρώπη να φτωχύνει

Οι ευρωπαϊκές οικονομίες έχουν βιώσει αρκετούς φαύλους κύκλους και οι πιο επικίνδυνοι είναι αυτοί που συνδέονται με τα προβλήματα των τραπεζών και το δημόσιο χρέος. Η κρίση που βιώνουμε τώρα είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί από πολιτική σκοπιά όχι μόνο γιατί επηρεάζει την οικονομία βραχυπρόθεσμα αλλά γιατί μεσοπρόθεσμα θέτει σε δοκιμασία το παραγωγικό μοντέλο σε αρκετές χώρες καθώς και τη βιωσιμότητα του κράτους πρόνοιας.
Είμαστε αντιμέτωποι με αποφάσεις που θα επηρεάσουν τη ζωή των Ευρωπαίων στις επόμενες γενιές και οι επιλογές θα καθορίσουν το ρόλο της Ευρώπης στον κόσμο τις επόμενες δεκαετίες. Δεν πιστεύω ότι η Ευρώπη θα γίνει φτωχότερη. Η Ευρώπη είναι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, έχουμε ένα μεγάλο ποσοστό καταρτισμένων πολιτών και είμαστε πατρίδα μερικών από τις μεγαλύτερες και πιο καινοτόμες επιχειρήσεις στον πλανήτη . θα ξεπεράσουμε την κρίση αρκεί να σκεφτόμαστε και να πράττουμε ως Ευρωπαίοι σε παγκόσμια κλίμακα.

*Διευθυντής του Κέντρου Ευρωπαϊκών Μελετών (Centre of European Studies)